З пачатку поўнамаштабнага ўварваньня Расеі ва Ўкраіну пачала зьяўляцца інфармацыя пра сэксуальны гвалт з боку расейскіх вайскоўцаў у дачыненьні да цывільных грамадзян Украіны — жанчын, мужчын, дзяцей і прадстаўнікоў ЛГБТ.
Як паведаміў тэлеканал «Настоящее время», праз год улады Ўкраіны зафіксавалі сотні такіх выпадкаў, а ў сувязі з дэакупацыяй раней захопленых тэрыторый пра такія выпадкі становіцца ўсё больш вядома. Пры гэтым ня ўсе пацярпелыя пагадзіліся на перадачу справаў у суд.
Улічваючы маштабы такіх выпадкаў, у верасьні 2022 году ў пракуратуры Ўкраіны стварылі адмысловае ўпраўленьне для расьсьледаваньня ваенных злачынстваў.
«Вельмі цяжка, калі ў сям’і згвалтавалі маці і дзіця, бо гэта ўжо робіцца сямейнай трагедыяй. Зь імі асобна працуюць дарослы і дзіцячы псыхолягі», — сказала кіраўніца гэтага ўпраўленьня пракуратуры Ірына Дзідзенка.
Пракурорка ўдакладніла, што адну з пацярпелых упяцёх, ушасьцёх гвалтавалі цягам трыццаці дзён.
«Групавое гвалтаваньне 83-гадовай жанчыны, згвалтаваньне 4-гадовага дзіцяці, згвалтаваньне 12-гадовай з наступнай цяжарнасьцю. Гэтых фактаў дастаткова, каб прыйсьці ў стан шоку», — сказала Ірына Дзідзенка.
Паводле яе, вельмі часта сэксуальны гвалт выкарыстоўваўся ў якасьці катаваньня і станавіўся інструмэнтам праяўленьня нянавісьці.
«Сярод пацярпелых ёсьць адкрыты гей. Калі расейцы даведаліся пра ягоную арыентацыю, то гвалтавалі 8 гадзін. Цяпер ягоны стан удалося стабілізаваць. У дачыненьні да ўкраінцаў і ўкраінак выкарыстоўвалі і іншыя віды сэксуальнага гвалту, у тым ліку разнастайныя катаваньні геніталій», — кажа кіраўніца ўпраўленьня пракуратуры Ірына Дзідзенка.
У Офісе генэральнага пракурора Ўкраіны паведамілі, што з сотняў пацярпелых толькі 155 пагадзіліся, што іхныя справы перададуць у суд і самі яны выступяць сьведкамі. Сярод іх 106 жанчын, 38 мужчын і 11 непаўналетніх. Найбольшая колькасьць выпадкаў згвалтаваньняў адбылася ў Кіеўскай і Херсонскай абласьцях. У Херсонскай вобласьці найбольш спраў аб гвалце ў дачыненьні да мужчын — 37.
«Фээсбэшнікі па-рознаму катуюць вялікую колькасьць людзей, у тым ліку з элемэнтамі сэксуальнага гвалту. Калі мужчына служыць ва Ўзброеных сілах Украіны або служыў у праваахоўных органах, то да іхных сваякоў прыходзяць у першую чаргу. Маму, жонку або дачку катуюць, потым адпускаюць і просяць „перадаць вітаньні“ сыну, мужу або бацьку адпаведна», — расказала Ірына Дзідзенка.
Праваахоўныя органы Ўкраіны ўжо зафіксавалі 70 958 злачынстваў, учыненых расейскімі вайскоўцамі ва Ўкраіне.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
