«Ня хочацца тых кантрактаў на фоне вайны ва Ўкраіне»
Сяргей (імя зьмененае. — РС) са дня на дзень будзе дэмабілізаваны. Тэрміновую службу ён праходзіў у Печах (72-і навучальны аб’яднаны цэнтар).
«Прапаноўвалі кантракты. Але чамусьці толькі на шэсьць месяцаў. Раней жа прапаноўвалі на два гады. Сказалі так: „Хутка вайна, нам кіроўцы патрэбны“. Не было асабліва ахвотнікаў на тыя кантракты і тым больш на вайну. Абяцалі заробак да 2 тысяч рублёў у наступным годзе», — падзяліўся Сяргей.
Раней чытачы Свабоды паведамлялі, што на тэрміновай службе «настойліва прапануюць» падпісаць кантракты. У выпадку адмовы пагражаюць пасьля дэмабілізацыі забараніць выезд зь Беларусі на шэсьць месяцаў.
З памежных з Украінай вёсак чытачы Свабоды паведамілі, што цяпер там працягваецца ўмацаваньне мяжы. Актыўнасьць памежнікаў і вайскоўцаў не спыняецца. «Капаюць акопы каля мяжы, нацягалі мяхоў зь пяском, ставяць снайпэрскія пазыцыі», — расказаў адзін з жыхароў вёскі ў Лоеўскім раёне, памежным з Украінай.
У Гомельскім раёне мясцовыя заўважылі, што вайскоўцы разьбіваюць лягеры ў лесе. Гаворка ідзе пра вёскі, разьмешчаныя за 10 кілямэтраў ад мяжы з Украінай.
«Ад іх моцна пацярпеў лес за Маркавічамі. Яны яго пасеклі, калі ставілі там свой лягер, разьмяшчалі тэхніку. Не скажу, былі гэта беларускія вайскоўцы ці расейскія, бо яны ганяюць на аўтамабілях без нумароў і форму маюць без апазнавальных знакаў. Яшчэ лесьнікам раней паступіў загад заваліць лясныя сьцежкі дрэвамі. Таму дрэвы пілавалі і завальвалі лясныя сьцежкі. Для чаго гэта робіцца, невядома. Мусіць, каб украінцы не прайшлі», — расказаў адзін з жыхароў Гомельскага раёну.
Ён дадаў, што вайскоўцы разьмясьцілі блёк-пост у раёне пасёлку Халмы Гомельскага раёну, правяраюць на ім дакумэнты ў людзей.
«Зусім ня факт, што беларускае войска разьбяжыцца пасьля першых баёў, як прагназуюць»
На ўмовах ананімнасьці Свабода пагутарыла з вайсковым экспэртам зь ліку былых беларускіх сілавікоў. Ён не выключае, што зь цягам часу Беларусь можа быць уцягнутая ў вайну.
«Вайсковыя фармаваньні не адвялі ад украінскай мяжы, не вярнулі ў месцы сталай дысьлякацыі. Больш за тое, яны ўзмоцненыя расейскімі сродкамі СПА, ракетнай тэхнікай. Вядуцца бясконцыя „вучэньні“. Для прыкрыцьця мяжы ад дывэрсійна-выведвальных груп столькі вайскоўцаў зь цяжкай тэхнікай ня трэба. Плюс каля мяжы з Украінай ёсьць некалькі расейскіх баз, якія беларускія ўлады стараюцца не афішаваць», — паведаміў экспэрт.
Вядома таксама, што па буйных прадпрыемствах па ўсёй Беларусі езьдзяць з выступамі высокапастаўленыя вайскоўцы і сілавікі. Справаздачы аб гэтых сустрэчах актыўна публікуюцца ў дзяржаўных СМІ.
«Яны апавядаюць „працоўным калектывам“ пра „агрэсіўныя пляны Ўкраіны“ і неабходнасьць прыняцьця прэвэнтыўных захадаў ваеннага характару, то бок насельніцтва псыхалягічна рыхтуюць да вайны», — патлумачыў былы сілавік.
Яшчэ адной прыкметай падрыхтоўкі да вайны ён назваў тое, што былых вайскоўцаў, асабліва тых, хто праходзіў службу ў спэцназе, выведцы, дэсанце, цяпер забіраюць на вайсковыя зборы.
«Частцы афіцэраў запасу паступілі прапановы з камісарыятаў вярнуцца на вайсковую службу з абяцаньнем годнага заробку. Такога раней не фіксавалася», — заўважыў экспэрт.
Ён таксама лічыць, што ўкраінскія і беларускія недзяржаўныя СМІ памыляюцца, калі пішуць пра беларускае войска «выключна ў зьдзеклівай манеры».
«Пішуць, што гэта папяровае войска, якое разьбяжыцца пасьля першых баёў. Але гэта не зусім так. Войска Беларусі валодае зьнішчальнай і штурмавой авіяцыяй, рознымі сродкамі СПА, вялікай колькасьцю танкаў, бранятэхнікі, рэактыўнай і ствольнай артылерыяй, апэратыўна-тактычнымі ракетнымі комплексамі, мадэрнізаванымі сыстэмамі сувязі і г.д. Слабыя месцы — значная доля салдатаў на тэрміновай службе, адсутнасьць рэальнага баявога досьведу і матывацыі.
Разам з тым войска дастаткова дысцыплінаванае, а ідэалягічная накрутка ў адносінах да „ўкраінскага нацызму“ ідзе пастаянна, і многія паддаюцца ёй. Таму матывацыя можа і зьявіцца. У кожным выпадку вайсковыя фармаваньні Рэспублікі Беларусь па многіх парамэтрах істотна пераўзыходзяць „рэзэрвы“, якімі цяпер даўкамплектоўваецца расейскае войска (мабілізаваныя, пэнсіянэры „ЛДНР“, асуджаныя, асацыяльныя асобы і г.д.)», — дадаў былы сілавік.
Ён зазначыў, што на гэты момант, з улікам разгортваньня «сумеснай групоўкі», ударная групоўка для паўторнага ўваходу ва Ўкраіну зь Беларусі ня створана. «Але гэтая задача можа быць выкананая за месяц-два», — дадаў суразмоўца.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- У красавіку высьветлілася, што мірныя перамовы пакуль ня маюць посьпеху, а тым часам Украіна заявіла, што ведае імёны 155 кітайскіх наймітаў, якія падпісалі кантракты з Расеяй і пайшлі на вайну. Афіцыйны Пэкін заявіў, што сваіх грамадзянаў на вайну не адпраўляў, а наадварот, раіў жыхарам краіны трымацца падалей ад абодвух бакоў.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
