З адпаведным хадайніцтвам у суд зьвярнуліся сьледчыя, якія зьбіраюць доказы вінаватасьці Сяргея Калацэя.
Сьледчыя матывавалі мэтазгоднасьць падаўжэньня тэрмінаў расьсьледаваньня справы неабходнасьцю сабраць дадатковыя доказы службы Сяргея Калацэя ў Нацыянальнай гвардыі Расеі. У прыватнасьці, сьледчыя хочуць знайсьці фота- і відэаматэрыялы, якія пацьвярджаюць факт ягонай службы ў Расеі, а таксама вызначыць мэту ягонага знаходжаньня ў карэльскім горадзе Нільмігуба і ці было гэта зьвязана зь ягонай службай у расейскіх войсках ці іншых вайсковых фармаваньнях Расеі.
Апроч таго, сьледчыя паведамілі суду, што для завяршэньня расьсьледаваньня справы неабходна дакладна вызначыць ідэнтыфікацыйныя зьвесткі асобы, на адрас якой Сяргей Калацэй адпраўляў пасылку і ці была пасылка, адпраўленая пасьля выхаду расейскіх войскаў з Кіеўскай вобласьці, адзінай, якую ён адправіў гэтаму адрасату.
Сьледчыя маюць намер вызначыць кола сваякоў і блізкіх да Калацэя асобаў, а таксама нумары тэлефонаў, якімі ён мог карыстацца ў часе свайго знаходжаньня ва Ўкраіне.
Апроч таго, сьледзтва хоча залучыць у якасьці сьведкаў двух супрацоўнікаў Мазырскага нафтаперапрацоўчага заводу, каб пацьвердзіць або зьняпраўдзіць факт працы Калацэя на гэтым прадпрыемстве.
Адначасова сьледзтва хоча завяршыць ідэнтыфікацыю асобаў, якія разам з Калацэям адпраўлялі пасылкі з Мазыра ў Расеі, і правесьці экспэртызу голасу падазраванага на падставе ягонага інтэрвію. Што праўда, сьледчыя не ўдакладняюць, ад якога СМІ яны атрымалі гэты запіс.
У межах расьсьледаваньня сьледчыя таксама хочуць праверыць на паліграфе паказаньні аднаго са сьведкаў.
Што папярэднічала
Справу ў дачыненьні да Сяргея Калацэя завялі трэцяга красавіка паводле ч. 1 і 2 артыкула 438 Крымінальнага кодэксу Ўкраіны — «Парушэньне законаў і звычаяў вайны, якое заключаецца ў жорсткім стаўленьні да цывільных, аб’яднаных з наўмысным забойствам». Гэта караецца пазбаўленьнем волі на 10–15 гадоў або пажыцьцёвым зьняволеньнем.
Мазыраніна ідэнтыфікавалі па відэазапісах з мазырскага аддзяленьня СДЭК, апублікаваных у красавіку, на якіх Сяргей Калацэй пакаваў для адпраўленьня пасылку.
Паводле сьледзтва, 18 сакавіка на мяжы вуліц Назарыя Ярамчука і Яблунскай у горадзе Буча Кіеўскай вобласьці Сяргей Калацэй застрэліў па чарзе чатырох грамадзян Украіны.
Сьледзтва накіравала Сяргею Калацэю тэкст падазрэньня 2 траўня праз мэсэнджары Telegram і WhatsApp. Сьледчыя шэсьць разоў выклікалі беларуса на допыт, а пасьля таго, як ён не зьявіўся, суд ухваліў рашэньне аб ягоным завочным арышце і абвясьціў у вышук.
Сяргей Калацэй ад пачатку адмаўляе сваю віну, як і той факт, што нядаўна наведваў Украіну. Па словах Калацэя, ён мае толькі беларускі пашпарт і апошні час знаходзіўся ў Беларусі. У матэрыялах справы яго называюць грамадзянінам Расеі.
У траўні тагачасная генэральная пракурорка Ўкраіны Ірына Венядзіктава заяўляла, што сьледчыя сабралі бясспрэчныя доказы аб датычнасьці да расстрэлу чатырох жыхароў Бучы ў Кіеўскай вобласьці, у тым ліку беларуса Сяргея Калацэя.
19 ліпеня Вярхоўная рада Ўкраіны адправіла Ірыну Венядзіктаву ў адстаўку, а 28 ліпеня новым кіраўніком пракуратуры стаў Андрэй Косьцін. Ён быў выбраны ў Вярхоўную Раду Ўкраіны ад праўладнай партыі «Слуга народу» і да прызначэньня працаваў кіраўніком парлямэнцкага камітэту прававой палітыкі.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
