Свабода прааналізавала, чым займаюцца ўкраінскія палітыкі, якія былі раней ва ўладзе і апазыцыі, пасьля пачатку Расеяй поўнамаштабнай вайны супраць Украіны.
Дэпутаты на заканадаўчай абароне Ўкраіны
Папярэдні прэзыдэнт Украіны Пятро Парашэнка ня можа запісацца ў войска — заканадаўства забараняе дзейным дэпутатам уступаць нават у тэрытарыяльную абарону. Яны мусяць на заканадаўчым узроўні дапамагаць абараняць Украіну.
Але ягоны фонд дапамагае фронту аўтамабілямі, мэдыкамэнтамі, бронекамізэлькамі, каскамі, радыёстанцыямі і іншай вайсковай амуніцыяй.
Сам Парашэнка ходзіць на пасяджэньні парлямэнту і галасуе за неабходныя ва ўмовах вайны законы.
Колішні кіраўнік Вярхоўнай Рады Ўкраіны, цяперашні дэпутат Андрэй Парубій, нягледзячы на заканадаўчую забарону дзейным дэпутатам пераходзіць на службу ў войска, усё ж між пасяджэньнямі парлямэнту дапамагае сваім сябрам і грамадзянам на поўдні Ўкраіны.
Былая прэм’ер-міністарка Ўкраіны, цяперашняя дэпутатка парлямэнту Юлія Цімашэнка разам са сваёй партыяй «Бацькаўшчына» таксама перадае франтавым абласьцям і іхным абаронцам такія патрэбныя цяпер цеплавізары, бронекамізэлькі, іншую вайсковую амуніцыю і аўтамабільную тэхніку.
Асобна яны дапамагаюць перасяленцам і пацярпелым ад вайны. А паміж пасяджэньнямі парлямэнту Юлія Цімашэнка наведвае розныя рэгіёны — ад памежных, які толькі вызваліліся ад акупацыі, да мірных, якія цяпер забясьпечваюць тыл.
Удзельнікі тэрытарыяльнай абароны
Колішні сакратар Рады нацыянальнай бясьпекі і абароны Ўкраіны Аляксандар Турчынаў пайшоў у сілы тэрытарыяльнай абароны. Ён цяпер з былым міністрам унутраных спраў і генэральным пракурорам Юрыем Луцэнкам абараняюць Мікалаеўшчыну.
Нягледзячы на праблемы са здароўем, Аляксандар Турчынаў і Юры Луцэнка спачатку пайшлі ў тэрабарону Кіева, а калі баявыя дзеяньні сканцэнтраваліся на ўсходзе і поўдні Ўкраіны, перамясьціліся ў Мікалаеўскую вобласьць.
У канцы красавіка Аляксандар Турчынаў апублікаваў відэазапіс, на якім паказаў і пракамэнтаваў, якія бомбы прылятаюць на пазыцыі іхнага падразьдзяленьня.
У падразьдзяленьні, дзе служаць Аляксандар Турчынаў і Юры Луцэнка, нядаўна адбылося вясельле — пажаніліся жаўнеры Юрко і Альбіна, якія маюць пазыўныя «Вітамін» і «Акула».
З добраахвотнікаў у войска
Колішні дэпутат Вярхоўнай Рады Ўкраіны, сябра партыі «Свабода» Юры Сірацюк, вядомы сваім удзелам у акцыях за дэмакратычную Беларусь і супраць фальсыфікацый вынікаў выбараў, спачатку запісаўся ў добраахвотніцкае фармаваньне «Свабода». У яго складзе ён удзельнічаў у абароне Бравароў, Барышава і Лукашоў, дзе разам з аднапартыйцамі прыкрываў артылерыйскую брыгаду.
З 21 красавіка, як ён пажартаваў, «самамабілізаваўся» і ўступіў ва Ўзброеныя сілы Ўкраіны шараговым гранатамётнікам. У пятым асобным штурмавым палку створаны адмысловы ўзвод «Свабоды».
Лідэр Радыкальнай партыі Ўкраіны Алег Ляшко на сваёй старонцы ў Facebook разьмясьціў фатаздымак сваёй заявы на ўступленьне ва Ўзброеныя сілы. Да гэтага ён займаўся гуманітарнай дапамогай. Што праўда, большасьць карыстальнікаў ня верыць, што ён далучыўся да войска.
Выехалі ў Эўропу ці на акупаваныя тэрыторыі
Яшчэ за тыдзень да пачатку вайны каля дзесяці дэпутатаў Вярхоўнай Рады Ўкраіны выехалі за межы краіны. Большая іх частка — дэпутаты прарасейскай партыі «Апазыцыйная плятформа «За жыцьцё». Цяпер яна забароненая, а фракцыя перайменавалася ў «Плятформу за жыцьцё і мір». Але большасьць дэпутатаў гэтай фракцыі выехалі не ў Расею, а ў эўрапейскія краіны — Нямеччыну, Францыю, Італію, Ізраіль.
З падкантрольных Украіне на акупаваныя тэрыторыі выехаў і прадстаўнік праўладнай партыі «Слуга народу». Дэпутат аднайменнай фракцыі ў парлямэнце Аляксей Кавалёў, уласьнік украінскага тэлеканалу «4 канал», паехаў у акупаваную Херсонскую вобласьць. Ён паходзіць з горада Голая Прыстань. Партыя прыпыніла ягонае сяброўства ў партыі і фракцыі і зьвярнулася ў пракуратуру і Службу бясьпекі Ўкраіны з заявай аб правядзеньні расьсьледаваньня аб магчымай дзяржаўнай здрадзе.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
