«Аўтамабілі разабраныя, раздушаныя танкамі. Большасьць аўтамабіляў адсутнічае, і, згодна з датчыкамі GPS, якімі былі аснашчаныя нашыя аўтамабілі, мы назіраем іх рух як на тэрыторыі Беларусі цяпер, так і Расеі», — сказаў Яўген Крамарэнка на брыфінгу ў Кіеве 13 красавіка.
Са спасылкай на супрацоўнікаў аб’ектаў зоны адчужэньня Яўген Крамарэнка паведаміў, што 31 сакавіка з украінскай чарнобыльскай зоны расейцы вывезьлі каля 10 тысяч адзінак тэхнікі.
«Кожны другі аўтамабіль быў з украінскімі нумарамі. Гэта былі як вялікія грузавікі, так і легкавікі, якія яны выкралі ў нашых грамадзян або прадпрыемстваў», — удакладніў ён.
Кіраўнік Дзяржагенцтва Ўкраіны па кіраваньні зонай адчужэньня таксама паведаміў, што ў часе расейскай акупацыі паселішчаў Кіеўскай вобласьці загінулі 5 супрацоўнікаў аб’ектаў зоны адчужэньня і яшчэ 4 трапілі ў палон да расейцаў (дзе яны цяпер, невядома).
Яўген Крамарэнка дадаў, што цяпер у зоне адчужэньня знаходзяцца Ўзброеныя сілы Ўкраіны, якія праводзяць разьмінаваньне ў лясах і ў офісных памяшканьнях і інтэрнатах прадпрыемстваў Дзяржаўнага агенцтва. Паводле яго, дагэтуль не змаглі аднавіць дзейнасьць маніторынгавай станцыі, таму радыяцыйны фон кантралюецца ў асобных месцах у ручным рэжыме.
Яўген Крамарэнка дадаў, што сярод палонных, якіх захапілі расейцы пры сваім адыходзе, ёсьць адна супрацоўніца ЧАЭС — жонка аднаго і маці другога супрацоўніка Нацыянальнай гвардыі Ўкраіны. Яна добраахвотна пагадзілася замяніць сваіх калег у зьмене, што працавала ад пачатку расейскай агрэсіі.
Усяго, паводле міністра ўнутраных спраў Украіны Дзяніса Манастырскага, расейцы на Чарнобыльскай АЭС захапілі ў палон 169 супрацоўнікаў Нацыянальнай гвардыі Ўкраіны.
«Сёньня частка іх, паводле нашай інфармацыі, знаходзіцца на тэрыторыі Беларусі, а частка — у Расеі. Мы былі на месцы, дзе іх утрымлівалі. Гэта падзямельле безь сьвятла, без магчымасьці нармальна падтрымліваць зносіны. У іх забралі ўсе сродкі сувязі, калі яны там знаходзіліся, і потым іх вывезьлі. Якая іхная доля, на жаль, сказаць не магу. Ідуць перамовы пра іх абмен. Але мы разумеем, што гэта будзе, магчыма, толькі пасьля заканчэньня актыўнай фазы баявых дзеяньняў», — удакладніў міністар у эфіры ўсеўкраінскага тэлемаратону.
Расейцы захапілі закрытую Чарнобыльскую атамную электрастанцыю ў першы дзень вайны, 24 лютага. За больш як месяц акупацыі яны дазволілі толькі адну частковую замену пэрсаналу, а ў канцы сакавіка пачалі штурмаваць Славуціч — горад-спадарожнік станцыі.
Славуціч удалося адстаяць, а расейцы пачалі акопвацца і ствараць фартыфікацыйныя збудаваньні ў найбольш небясьпечным у зоне адчужэньня месцы — у Рудым лесе, на які ў 1986 годзе выпала найбольш радыяактыўнага пылу.
Увечары 31 сакавіка расейцы вырашылі пакінуць тэрыторыю Чарнобыльскай АЭС. Дакладна невядомая колькасьць вайсковай тэхнікі, якую Расея перакідвала зь Беларусі на ўкраінскую тэрыторыю зоны адчужэньня і станцыі.
Пасьля аднаўленьня Ўкраінай кантролю над ЧАЭС і зонай адчужэньня высьветлілася, што расейцы выкралі сэрвэр кампутараў маніторынгавай станцыі, якая адсочвала радыяцыйны фон, а таксама зьнішчылі архіў Чарнобыльскай АЭС.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
