Ва Ўкраіне ваююць ня толькі расейскія кантрактнікі і салдаты тэрміновай службы, але і «добраахвотнікі»: на гэтым тыдні «атрад» такіх вайскоўцаў адправілі ва Ўкраіну з самага беднага расейскага рэгіёну, Тывы (Тувы). У той жа час расьце колькасьць вайскоўцаў, якія ня хочуць удзельнічаць у вайне ва Ўкраіне.
Кіраўнік праваабарончай групы «Агора» Павел Чыкаў распавёў тэлеканалу «Настоящее время», што па дапамогу да іх ужо зьвярнуліся вайскоўцы і расгвардзейцы з 17 расейскіх гарадоў. Яны адмаўляюцца выконваць загад і ехаць ва Ўкраіну, за што, паводле адвакатаў, іх звальняюць, аказваюць на іх ціск і пагражаюць крымінальнымі справамі.
Апошнім гучным выпадкам адмовы стаў той, калі па дадзеных выданьня «Псковская губерния», на вайну ва Ўкраіне адмовіліся ехаць каля 60 чалавек, а 7 красавіка колькасьць «адмоўнікаў» вырасла ўжо да 100 чалавек. Частка гэтых вайскоўцаў ужо пасьпела пабываць на тэрыторыі Ўкраіны, а астатнія прымаюць рашэньне ня ехаць, даведаўшыся аб досьведзе сваіх таварышаў па службе.
«Вялікая група дэсантнікаў знаходзілася на тэрыторыі Ўкраіны ў пачатку вайны. Наколькі нам вядома, яны ўвайшлі туды з тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, і па шэрагу прычын яны былі выведзеныя назад на тэрыторыю Беларусі, у тым ліку з-за таго, што ў іх скончылася правізія, — распавядае «Настоящему времени» Дзяніс Камалягін, галоўны рэдактар „Псковской губернии“. — Пасьля яны вярнуліся ў Пскоў. Я так разумею, у іх ня ўзьнікла жаданыя ў другі раз ехаць у гэтую камандзіроўку, бо першапачатковая інфармацыя была аб вучэньнях плюс былі праблемы з харчаваньнем і гаруча -змазачнымі матэрыяламі».
Афіцыйнай інфармацыі ад Мінабароны Расеі аб стратах пскоўскай дэсантна-штурмавой дывізіі не было. Але ў рэгіянальных СМІ і тэлеграм-канале «Ищи своих» дадзеныя аб загінулых з 76-й дэсантна-штурмавой дывізіі зьяўляліся.
Частку вайскоўцаў, якія адмаўляюцца ехаць ваяваць ва Ўкраіну, афіцыйна ня хочуць звальняць са службы: яны пішуць рапарты, але іх проста не падпісваюць, расказвае Дзяніс Камалягін. Дэсантнікі, якія пасьля гэтага цьвёрда жадаюць звольніцца, звычайна зьвяртаюцца ў ваенную пракуратуру. Інфармацыі аб заведзеных крымінальных справах на вайскоўцаў з пскоўскай дывізіі пакуль няма, але вядома, што ім паступалі пагрозы ад кіраўніцтва іх вайсковых частак.
«Былі звальненьні ў звычайным парадку, але некаторыя чакаюць каманды зьверху: яны пакуль ня ведаюць, што рабіць, і не падпісваюць рапарты на звальненьне, відаць, чакаюць», — расказвае Камалягін.
Паводле інфармацыі «Пскоўскай губернии», 6 красавіка ў Пскове былі прадстаўнікі Мінабароны Расеі. Яны зьбіралі дадзеныя па забесьпячэньні і правізіі ў войску, а яшчэ высьвятлялі колькасьць «адмоўнікаў» у частках.
Камалягін мяркуе, што колькасьць тых, хто будзе адмаўляцца ехаць ва Ўкраіну, будзе расьці:
«Учора гэта 60 чалавек, сёньня гэта 100, заўтра гэта 150. Гэта масавая зьява, гэта не адзін нацыянал-здраднік, як прынята ў нас удзёўбваць усім у галаву, — кажа ён. — Гэта нармальныя людзі, якія ня хочуць ісьці ваяваць на незразумелую вайну, у незразумелых умовах, у незразумелым войску».
Аналягічная сытуацыя склалася ў Хакасіі: там журналіст Міхаіл Афанасьеў даведаўся, што 11 байцоў мясцовага АМАПу адмовіліся працягваць удзельнічаць у вайне з Украінай, ужо знаходзячыся ў камандзіроўцы. Па ягоных зьвестках, гэта здарылася пасьля таго, як іх калёну разьбілі ўзброеныя сілы Ўкраіны ў Кіеўскай вобласьці.
«Іх паднялі і большай частцы проста сказалі ісьці наперад: трэба будзе захапіць тэрыторыю Ўкраіны і ўтрымліваць яе, падтрымліваць парадак. І яны пайшлі, — распавядае журналіст. — Частка пайшла на Кіеў вялікай калёнай — і на падыходзе, на пад’езьдзе да Кіева калёну пачалі зьнішчаць і ў выніку зьнішчылі. Што да хакаскага САХРу — у іх 7 чалавек параненыя, 1 прапаў бязь вестак, а колькі загінулых — яны ня ведаюць, не было калі лічыць».
Амапаўцы расказалі журналісту аб праблемах з забесьпячэньнем: яшчэ калі яны знаходзіліся на тэрыторыі Беларусі падчас вучэньняў, іх не кармілі. Аб «спэцапэрацыі», па іх словах, нібыта ніхто ня ведаў да апошняга моманту — гэта значыць да перасячэньня мяжы Ўкраіны. 11 тых, хто выжыў пасьля разгрому калёны байцоў, ужо вярнуліся ў Хакасію. Усе яны, па словах Афанасьева, звольненыя са службы — «за ўчынак, які ганьбіць гонар паліцыянта».
Апошнія дадзеныя аб забітых расейскіх вайскоўцах падчас вайны Расеі з Украінай Мінабароны Расеі паведамляла 25 сакавіка: тады колькасьць загінулых, паводле афіцыйнай вэрсіі, склала 1351 чалавек. Аднак прэс-сакратар Крамля Дзьмітрый Пяскоў 7 красавіка прызнаў, што страты расейскіх войскаў «значныя».
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- У красавіку высьветлілася, што мірныя перамовы пакуль ня маюць посьпеху, а тым часам Украіна заявіла, што ведае імёны 155 кітайскіх наймітаў, якія падпісалі кантракты з Расеяй і пайшлі на вайну. Афіцыйны Пэкін заявіў, што сваіх грамадзянаў на вайну не адпраўляў, а наадварот, раіў жыхарам краіны трымацца падалей ад абодвух бакоў.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
