Пра гэта Чулпан Хаматава расказала ў інтэрвію журналістцы Кацярыне Гардзеевай, дадаўшы, што баіцца вяртацца ў Расею, каб «ня страціць сумленьне» і «ня сесьці ў турму» паводле новага крымінальнага артыкулу аб «дыскрэдытацыі» арміі.
Паводле Хаматавай, якая разам з дочкамі знаходзіцца ў Латвіі, каб вярнуцца ў Расею і ня сесьці ў турму, у яе ёсьць два шляхі. Першы — гэта перастаць гаварыць пра тое, што гэта вайна і што гэта трагедыя, не зьвяртаць увагі на тое, «што я бачу на ўласныя вочы», і на інфармацыю, якую акторка атрымлівае ад сваіх украінскіх сяброў. «Хлусіць сабе, хлусіць усяму сьвету, жыць не па праўдзе. Гэта ў лепшым выпадку, калі не прымусяць чорнае называць белым», — лічыць Хаматава.
Другое выйсьце, па словах Хаматавай, — папрасіць прабачэньня за тое, што яна не падтрымала пачатку «ваеннай апэрацы»і: «Ну і далей па сьпісе, як гуляць па тых правілах гульні, якія мне будуць дыктаваць».
Акторка адзначыла, што фонд дапамогі анкалягічна хворым дзецям «Падары жыццё», якім яна кіруе, працягне працаваць у Расеі. Пры гэтым Хаматава прызнала, што з прычыны санкцый, уведзеных супраць Расеі за ваеннае ўварваньне ва Ўкраіну, якасьць і эфэктыўнасьць дапамогі хворым на рак расейскім дзецям пацярпіць. Ад 50 да 90 працэнтаў лекаў, расходных матэрыялаў і абсталяваньня закупляюцца фондам за мяжой, сказала Хаматава. Аднак яна спадзяецца, што фармакалягічныя кампаніі працягнуць супрацоўнічаць з фондам і ў яго будзе магчымасьць закупляць і прывозіць лекі, «але моцна даражэй».
Чулпан Хаматава яшчэ 25 лютага публічна выказалася супраць вайны ва Ўкраіне і заклікала спыніць баявыя дзеяньні. Яе подпіс стаіць і пад адозвай дзеячаў культуры супраць вайны. Акторка таксама падпісала ліст ад імя расейскіх НКА і дабрачынных фондаў з патрабаваньнем пачаць перамовы, назваўшы сілавыя мэтады вырашэньня канфліктаў бесчалавечнымі.
- У лютым 2012 году Чулпан Хаматава зьнялася ў перадвыбарным відэароліку ў падтрымку Ўладзіміра Пуціна. «У нашым жыцьці няма нічога важнейшага за здароўе дзяцей. Уладзімір Пуцін ні разу не застаўся абыякавым да ўсіх просьбаў фонду „Падары жыцьцё“ і лекараў, якіх фонд падтрымлівае. Усе абяцаньні, дадзеныя Ўладзімірам Пуціным фонду „Падары жыцьцё“, заўсёды былі выкананы. Дапамога павінна быць адчувальная. Таму я буду галасаваць за яго», — сказала тады Хаматава. Пазьней у адказ на крытыку акторка заявіла, што зьняцца ў перадвыбарным відэароліку было яе ўласнае рашэньне. Хаматава падкрэсьліла, што без дапамогі дзяржавы было б немагчыма дапамагаць хворым дзецям так, як гэта робіць фонд «Падары жыццё», і — хоць яно і далёкае ад палітыкі — згодна жыць па гэтых правілах.
- Артыкул аб фэйках, зьвязаных з дзеяньнямі расейскай арміі, быў дададзены ў Крымінальны кодэкс Расеі ў экстраным парадку ў пачатку сакавіка — на фоне распачатага 24 лютага расейскага ваеннага ўварваньня ва Ўкраіну. За паведамленьні аб дзейнасьці войска, якія суд прызнае «загадзя лжывымі», пагражае пазбаўленьне волі на тэрмін ад 3 да 15 гадоў.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
