«Перш за ўсё, перамовы працягваюцца. Яны ідуць дастаткова складана», — адзначыў Зяленскі.
Ён назваў прыярытэтныя пытаньні для Ўкраіны на перамовах з Расеяй: завяршэньне вайны, гарантыі бясьпекі для Ўкраіны, сувэрэнітэт краіны і аднаўленьне яе тэрытарыяльнай цэласнасьці.
Раней украінскі лідэр паведамляў, што пазыцыі Ўкраіны і Расеі на перамовах аб урэгуляваньні ўзброенага канфлікту сталі «больш рэалістычнымі». «Але яшчэ патрэбен час, каб рашэньні былі ў інтарэсах менавіта Ўкраіны», — сказаў прэзыдэнт у сваім відэазвароце ў Telegram, адзначыўшы, што гэта «цяжка, але важна».
Дэлегацыі Расеі і Ўкраіны правялі ўжо чатыры раўнды перамоваў: першыя тры прайшлі ў Беларусі, апошні праходзіў у відэафармаце. Прадстаўнікі як украінскай, так і расейскай дэлегацый заяўлялі, што на перамовах намеціўся некаторы прагрэс, аднак не прыводзілі дэталяў.
Дарадца кіраўніка Офісу прэзыдэнта Ўкраіны Міхаіл Падаляк заяўляў, што на перамовах з Расеяй вядзецца падрыхтоўка дакумэнтаў, якія пазьней абмяркуюць і падпішуць прэзыдэнты Ўладзімір Пуцін і Ўладзімір Зяленскі.
«Адзіны спосаб скончыць гэтую вайну — гэта прамыя перамовы паміж двума прэзыдэнтамі. Гэта тое, над чым мы працуем з дапамогай гэтых мірных перамоваў. Мы працуем над дакумэнтамі, якія прэзыдэнты змогуць у далейшым абмеркаваць і падпісаць», — сказаў Падаляк тэлеканалу PBS. Фрагмэнт апублікаваны ў Twitter.
Прэс-сакратар прэзыдэнта РФ Дзьмітрый Пяскоў паведаміў, што кіраўнікі дзяржаў павінны сустракацца не для абмеркаваньняў, а фіксацыі дамоўленасьцяў.
Financial Times раней пісала аб «значным прагрэсе» ў перамовах Расеі і Ўкраіны ў 15 пунктах «мірнага пляну» з вывадам войскаў і спыненьнем агню, калі Кіеў аб’явіць аб «нэўтралітэце» і пагодзіцца на некаторыя абмежаваньні ва ўзброеных сілах.
Паводле інфармацыі трох суразмоўцаў, якія ўдзельнічаюць у перамовах, мова ідзе аб адмове ад сяброўства ў NATO, а таксама аб абяцаньні не разьмяшчаць на тэрыторыі Ўкраіны замежныя вайсковыя базы ЗША, Брытаніі і Турэчыны.
Вялікай перашкодай у дамоўленасьцях застаецца статус так званых «ДНР» і «ЛНР» і Крыму, якія Расея акупавала ў 2014 годзе, адзначае газэта.
Міхаіл Падаляк у камэнтары выданьню заявіў, што любое пагадненьне будзе ўключаць тое, што «войскі РФ у любым выпадку пакідаюць тэрыторыю Ўкраіны», якую яны захапілі з пачатку ўварваньня 24 лютага, а менавіта паўднёвыя раёны ўздоўж Азоўскага і Чорнага мораў і тэрыторыю на ўсход і на поўнач ад Кіева. Украіна захавае свае войскі, але будзе абавязаная заставацца па-за ваеннымі хаўрусамі, такімі як NATO, і будзе ўстрымлівацца ад разьмяшчэньня замежных вайсковых базаў.
Двое суразмоўцаў таксама адказалі, што дамоўленасьці ўключаюць палажэньне аб замацаваньні правоў расейскай мовы ва Ўкраіне.
Расейскі бок на перамовах выступае за «ператварэньне Ўкраіны ў мірную і нэўтральную дзяржаву, якая не зьяўляецца пляцдармам NATO», заявіў кіраўнік дэлегацыі РФ, памочнік прэзыдэнта РФ Уладзімір Мядзінскі. Паводле яго, Кіеў на перамовах прапануе стварыць ва Ўкраіне аўстрыйскі або швэдзкі варыянт дэмілітарызаванай дзяржавы, якая мае ўласную армію.
«Захаваньне і разьвіцьцё нэўтральнага статусу Ўкраіны, дэмілітарызацыя Ўкраіны — абмяркоўваецца цэлы комплекс пытаньняў, зьвязаных з памерам украінскай арміі. Украіна прапануе аўстрыйскі, швэдзкі варыянт нэўтральнай дэмілітарызаванай дзяржавы, але пры гэтым дзяржавы, якая мае ўласную армію і ваенна-марскія сілы. Усе гэтыя пытаньні абмяркоўваюцца на ўзроўні кіраўніцтва міністэрстваў абароны Расеі і Ўкраіны», — сказаў Мядзінскі.
Кіраўнік МЗС Расеі Сяргей Лаўроў таксама сьцьвярджаў, што перамовы Масквы і Кіева накіраваны на забесьпячэньне нэўтральнага ваеннага статусу Ўкраіны, «каб зь яе тэрыторыі ніякіх пагроз Расеі ніколі не зыходзіла».
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
