Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Калі ўкраінцы разумеюць, што ты не лукашыст, то ставяцца добра». Як беларусы дапамагаюць Украіне


Спусьцелыя вуліцы Кіева 28 лютага
Спусьцелыя вуліцы Кіева 28 лютага

Многія беларусы, якія ўцяклі ў выніку перасьледу зь Беларусі ва Ўкраіну, засталіся там і дапамагаюць супрацьстаяць расейскім нападнікам. Хтосьці ўступіў у тэрытарыяльную абарону. Іншыя здаюць кроў, дапамагаюць грашыма, вядуць «інфармацыйную вайну».

«Я ўжо зьбег з сваёй краіны — дык колькі можна бегаць?»

27-гадовы Яўген Міхасюк пасьля рэпрэсій у Беларусі выехаў ва Ўкраіну. Жыве тут паўтара года, мае часовы дазвол на жыхарства. Ён уступіў у тэрытарыяльную абарону. Кажа, каб дапамагчы ўкраінцам і паказаць, што ня ўсе беларусы «паслухмяныя і рахманыя».

«У войска трапіць, вядома, складана. Могуць узяць тых, хто ўжо служыў там у 2014–2015 гадах, зарэкамэндаваў сябе. У тэрытарыяльную абарону таксама ня ўсіх бяруць. Я ня зьехаў з Кіева, бо я ўжо зьбег з сваёй краіны, дык колькі можна бегаць?», — патлумачыў Яўген.

Цяпер ён праходзіць навучаньне і падрыхтоўку.

«Такое ёсьць стаўленьне да беларусаў — нэгатыўнае. Бо Беларусь — краіна-агрэсар. Але калі ўкраінцы разумеюць, што ты не сэпаратыст, не лукашыст, то ставяцца добра. Да мяне адносіны нармальныя», — кажа беларус.

«Па маіх перакананьнях бегчы — амаральна, калі можна тут дапамагаць»

Людміла ўцякла ва Ўкраіну пасьля крымінальнага перасьледу за «палітыку». Жыве ў Чарнігаве. Цяпер яго бамбяць. Ужо разьбітыя мэдычныя будынкі, тэатар, дзіцячыя садкі. Горад у аблозе.

Чарнігаў пасьля расейскіх абстрэлаў 28 лютага
Чарнігаў пасьля расейскіх абстрэлаў 28 лютага

«Ну куды мне бегчы. Я лічу гэта амаральным. Гэта практычна мая Радзіма. Тут трэба дапамога. Хаця б кроў здаць, завалы разьбіраць. Украінцы — як адзін кулак. Яны моцна арганізаваныя, матываваныя. Каардынуецца дапамога. Пішуць — трэба ежа, лекі, аўтамабілі, усе адразу адгукаюцца. Я таксама сабрала ўсе лекі і аднесла на дапамогу», — кажа Людміла.

Яна не бачыла нэгатыўнага стаўленьня да сябе як беларускі.

«Хлеба можа ня быць у краме, то людзі арганізавана недзе закупляюць і разносяць па кватэрах. Тут нават бабулькі з кійкамі кажуць, што нікуды не паедуць, бо гэта іх зямля. Мае каты ўжо не палохаюцца абстрэлаў — прызвычаіліся. Раней мітусіліся, цяпер пад абстрэламі сьпяць», — дадала Людміла.

«Пішам нястомна пра сытуацыю, каб людзі нарэшце прачнуліся»

Аляксандра зь Беларусі і яе муж Арцём сьвядома засталіся ў Кіеве.

«Мы сваю краіну страцілі, другую сваю Радзіму я ня страчу. Я веру ў перамогу Ўкраіны. Мы перайменавалі суполку ў тэлеграме і вядзём там „інфармацыйную вайну“ — пішам як пра актуальную сытуацыю ва Ўкраіне, так і пра падзеі ў Беларусі. Мы даводзім людзям, што беларусы — ня ворагі. Агрэсар — Лукашэнка і яго паплечнікі. Агучваем сваю пазыцыю. Іншыя беларусы пайшлі хто ў валянтэры, хто дапамагае ўзводзіць абарончыя збудаваньні — Арцём таксама хадзіў, дапамагаў. Ён хоча ўступіць у тэрытарыяльную абарону, але пакуль сказалі, што няма амуніцыі», — кажа Аляксандра.

Аляксандра кажа, што бадзёрасьці духу яны не страцілі.

Напад Расеі на Ўкраіну

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG