Учора на сайце Свабоды былі апублікаваныя згадкі жыхароў вёскі Аброва Івацэвіцкага раёну пра інцыдэнт з АМАПам, які ў 1997 годзе паспрабаваў тут навесьці парадак, але атрымаў адпор ад сялян.
Сёньня Свабода дае словам прадстаўнікам міліцыі Івацэвіцкага раёну, якія працавалі ў той час на адказных пасадах.
Увогуле пра інцыдэнт дваццацігадовай даўніны, калі жыхары вёскі Аброва дружна далі адпор АМАПаўцам, міліцыянты з Івацэвіцкага РАУС ня вельмі любяць узгадваць.
Акрамя таго, выпадак здарыўся ў 1997 годзе, многія праваахоўнікі, якія былі сьведкамі гэтай бойкі, цяпер ужо ў адстаўцы.
Гэтая справа ў той час атрымала шырокі рэзананс, па яе выніках былі звольненыя некаторыя камандзіры АМАПу.
Былы афіцэр міліцыі Станіслаў Халадовіч, які ў тыя часы працаваў начальнікам Івацэвіцкага ізалятару, кажа, што вакол гэтай справы, калі жыхары Аброва зьбілі АМАПаўцаў, праводзілася расьсьледаваньне, пра інцыдэнт шмат пісалі ў мэдыях.
«У той год сталася, што над Целяханскай зонай пранёсься моцны ўраган, палягло вельмі шмат лесу. І з мэтай аховы гэтых дрэваў у раён былі прысланыя дадатковыя сілы АМАПу. І якраз у той злашчасны дзень сілавікі вырашылі навесьці парадак на тэрыторыі хіба што з усёй целяханскай зоны. Пачалі наведваньне вёсак з Рудні, а меліся завершыць патруляваньне ў Вульцы Аброўскай.
Ва ўсіх вёсках было без эксцэсаў. А вось у Аброва адбылося непрыемнае. Якраз у той дзень у вёсцы адначасова адбывалася некалькі вясельляў. А ў гэтым паселішчы так здаўна заведзена, што падчас такіх сямейных урачыстасьцяў гуляе ўся вёска. Шмат алькаголю. І вось калі АМАПаўцы прыбылі ў вёску, то першым жа чынам паехалі ў мясцовы Дом культуры, а там пабачылі, што шмат людзей на падпітку. І пачалі малаціць дубінкамі вяскоўцаў. Але ж аброўцы ня просты народ. Вяскоўцы ўзброіліся хто чым. АМАПаўцаў проста паразганялі вакол вёскі, пазаганялі іх у балоты, багну. Справа завершылася тым, што камандзіра ўзводу АМАПу звольнілі. Але не было больш ніякіх наступстваў. Пакаралі не насельніцтва, а менавіта камандзіра АМАПу».
«Оляо! Нашых б’юць!»
АМАПАўцы, кажа Станіслаў Халадовіч, проста не чакалі, што ім нехта можа аказаць супраціў. Сілавікі прывыклі, што аддаюць загады, часам могуць скарыстацца дубінкай і пакараць без суда і сьледзтва, але ў Аброва проста разгубіліся, калі іх саміх пачалі біць.
«Сілавікі проста не чакалі адпору, магчыма, недзе нахабна сябе павялі. Думалі, што будуць махаць дубінкамі, як на Плошчы, але паўстала супраць іх уся вёска. Зрэшты, аброўцы нават і цяпер далі б здачы, пастаялі б за сябе. Бо людзі ў вёсцы вельмі сябруюць між сабою, адзін за аднаго гатовыя пастаяць. У іх быў такі мясцовы кліч, „Оляо! Нашых б’юць!“. І гэтага дастаткова, каб кінуцца на дапамогу свайму аднавяскоўцу».
Аброўцы — нашчадкі вікінгаў?
Былы супрацоўнік Івацэвіцкага РАУС, які папрасіў не называць яго імя, кажа, што добра памятае той інцыдэнт у вёсцы. На яго думку, АМАПаўцы паводзілі сябе досыць стрымана. Бо іначай наступствы гэтай бойкі былі б нашмат больш трагічныя. Але агулам вінаватымі ў тым, што ўзьнікла масавая бойка, былі абодва бакі:
«Тут варта адзначыць, што Аброва, жыхары вёскі — вельмі цікавыя ў этнакультурным пляне. Лічыцца, што гэта нашчадкі перасяленцаў племені „Аброў“. Яны прыбылі падчас адной з хваляў перасяленьня народаў і зьяўляюцца нашчадкамі балцкіх плямёнаў. Яны аселі тут і ад іх назвы пайшла назва вёскі. Вядома, яны нічым не адрозьніваюцца, асыміляваліся. Але адной з рысаў гэтых вяскоўцаў зьяўляецца такая дзёрзкасьць, яны падобныя паводзінамі да вікінгаў. Гэта адна з тэорыяў дасьледчыкаў.
Мы ведалі пра гэта, калі ехалі ў гэтую вёску, але не чакалі, што можа быць бойка зь мясцовымі жыхарамі. Канечне, нельга перадузята ставіцца да людзей, кожны мае свой мэнталітэт, свае асаблівасьці. Ведаючы гэтыя іх асаблівасьці і не чапаючы іх, можна сказаць, што аброўцы выдатныя і цёплыя людзі. Але калі прыехаць, як кажуць, у чужы манастыр ды спрабаваць там усталяваць свой статут, то і можна атрымаць супраціў.
Гэтак, напрыклад, падчас Другой сусьветнай вайны ў вёсцы Аброва нават паліцая не было. Калі некага прывозілі і паказвалі людзям, то яго забівалі празь некаторы час. Таму і ў інцыдэнце з АМАПам атрымалася падобнае. Прыехалі чужынцы і захацелі іх вучыць. Вяскоўцы самі каго хочаш навучаць адпаведна паводзіць сябе ў сваім доме. Мала таго, што былі зьбітыя супрацоўнікі міліцыі, дык і маёмасьць пацярпела, нават міліцэйскую машыну перакулілі. Далей таксама досыць стрымана было праведзенае расьсьледаваньне, нікога зь вяскоўцаў не прыцягвалі да адказнасьці, хаця ўсе падставы для гэтага ў праваахоўнікаў былі».
