Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Палова расейцаў асьцерагаецца палітычных рэпрэсій


Архіўнае фота «Ахвяр чырвонага тэрору» ў музэі памяці ахвяр палітычных рэпрэсій. Пасёлак Далинка Карагандзінскай вобласці Казахстану.
Архіўнае фота «Ахвяр чырвонага тэрору» ў музэі памяці ахвяр палітычных рэпрэсій. Пасёлак Далинка Карагандзінскай вобласці Казахстану.

Палова расейцаў ўпэўненая, што апраўдваць масавыя палітычныя рэпрэсіі 1930-х гадоў нельга, але лічыць магчымым іх паўтор. Пра гэта гаворыцца ў выніках дасьледаваньня расійскага фонду «Грамадзкая думка» (ФОМ).

Паводле дадзеных ФОМ, 48% расейцаў лічаць, што пры іх жыцьці могуць паўтарыцца палітычныя рэпрэсіі, аналягічныя тым, што праводзіліся ў часы СССР (зь іх 14% мяркуюць, што верагоднасьць паўтарэньня масавых рэпрэсій вялікая, 34% — малая).

Пры гэтым чвэрць расейцаў ўпэўненая, што рэпрэсіі не паўторацца, 22% не змаглі вызначыцца з адказам.

На думку навуковага супрацоўніка Інстытута сацыялёгіі РАН Лявонція Бызава, многія расейцы лічаць, што рэпрэсіі «ня толькі магчымыя, але і патрэбныя». «Яны неабавязкова маюць на ўвазе палітычныя рэпрэсіі, але гатовыя ўжыць жорсткія меры супраць карупцыянэраў або парушальнікаў грамадзкага парадку, — кажа сацыёляг.- Людзі настроеныя на жорсткае падаўленьне „ворагаў“, нейкая частка грамадзтва асьцерагаецца гэтага, нейкая лічыць, што інакш як рэпрэсіямі парадку не навесьці ».

Паводле дадзеных ФОМ, дзве траціны расейцаў упэўненыя, што ў СССР у 1930 гадах праводзіліся «масавыя палітычныя рэпрэсіі», 16% перакананыя, што іх не было. 56% кажуць, што падчас палітычных рэпрэсій у СССР «мог пацярпець любы чалавек». Яшчэ 11% думаюць, што тэрор закрануў толькі «пэўныя групы насельніцтва» (у першую чаргу палітыкаў і партыйных дзеячаў). 17% не змаглі сказаць, ці былі рэпрэсіі масавымі. Меркаваньні аб адказных за рэпрэсіі таксама падзяліліся (апытаныя маглі выбраць некалькі варыянтаў адказаў): 40% вінавацяць у іх Іосіфа Сталіна, 42% — яго асяродзьдзе, 23% — «супрацоўнікаў НКВД», 9% мяркуюць, што адказнасьць ляжыць «на ўсім народзе» , 15% не схільныя нікога вінаваціць, таму што «такі быў час». Пры гэтым 53% грамадзян лічаць, што апраўдаць масавыя рэпрэсіі нельга, інакш думаюць 17%, 23% не змаглі вызначыцца з адказам.

Аналітык ФОМ Рыгор Кертман адзначае, што з 2012 году ўдвая вырасла доля людзей (з 16% да 33%), на думку якіх СМІ «вельмі шмат гавораць аб палітычных рэпрэсіях», хоць цяпер гэтая тэма зьяўляецца радзей, чым два гады таму. За апошні час, кажа сацыёляг, у масавай сьвядомасьці сфармаваўся нэгатыўны вобраз лібэралаў, якія, у прыватнасьці, акцэнтуюць на гэтым увагу, «ва ўмовах імпэрска-патрыятычнага ўздыму і трэнду на татальнае абяленьне нашай гісторыі частка грамадзян раздражнёная тым, што лібэралы нагадваюць пра сталінскія рэпрэсіі ».

Пра гэта піша расейскае выданьне «Коммерсант».

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG