Разрэклямаванае інтэрвію Аляксандра Лукашэнкі Эўраньюз не прынесла ніякіх сэнсацыяў, але гэта добрая інфармацыйная нагода, каб зафіксаваць тэндэнцыю, якую, здаецца, ужо немагчыма ігнараваць.
Немагчыма ігнараваць тую новую ролю, якую цяпер займае ў беларускай і эўрапейскай палітыцы Аляксандар Лукашэнка. Банальна паўтарацца, але дэ-факта ён ужо не ізгой, не «апошні дыктатар Эўропы», а істотны чыньнік эўрапейскай геапалітыкі. Мы можам крыўдзіцца на эўрапейскіх палітыкаў (як раней крыўдзіліся на грузінаў, а потым на ўкраінцаў), але варта паспрабаваць зразумець іхнюю лёгіку. Яна прыблізна такая — «пазыцыі Лукашэнкі непахісныя, дэмакратычнай рэвалюцыі ў Беларусі пакуль не праглядаецца, таму адзінае, што мы можам рабіць — гэта ўплываць на афіцыйны Менск, заахвочваць яго займаць больш незалежную, не-расейскую пазыцыю»
Мы можам крыўдзіцца на эўрапейскіх палітыкаў, але варта паспрабаваць зразумець іхнюю лёгіку – “пазыцыі Лукашэнкі непахісныя, дэмакратычнай рэвалюцыі ў Беларусі пакуль не праглядаецца, адзінае, што мы можам рабіць – гэта ўплываць на афіцыйны Менск, заахвочваць яго займаць больш незалежную, не-расейскую пазыцыю”
Любы выклік — гэта яшчэ і шанец. Выклік расейска-ўкраінскага канфлікту Лукашэнка ператварыў у свой шанец, і выкарыстоўвае яго, варта прызнаць, палітычна амаль ідэальна. Сваімі новымі «міратворчымі» прапановамі Лукашэнка робіць бяспройгрышны ход. Прапанаваць увесьці беларускія міратворчыя сілы ў Данбас — гэта значыць апрыёры прапанаваць нешта такое, ад чаго партнэры абавязкова вымушаныя адмовіцца. А потым сказаць — ну я ж прапаноўваў, а яны не зразумелі маіх высокіх парываў. Канешне, больш складана было б выкручвацца, калі б украінцы раптам пагадзіліся (але Лукашэнка разумее, што гэта зусім малаімаверна). Але і тады заўсёды можна выйсьці з сытуацыі праз вылучэньне нейкіх нерэалістычных умоваў і абставінаў.
Лідэры беларускай апазыцыі, адрозна ад распаўсюджанага меркаваньня, якраз вельмі адэкватна ацэньваюць сытуацыю і рэалістычна ўзважваюць свае сёньняшнія шанцы
Ва ўнутранай палітыцы беларуская прапаганда гадамі палымяна, але даволі абстрактна выкарыстоўвала тэзіс «Абы не было вайны». А тут — такая нечаканая ўдача! — сапраўдная вайна каля беларускай мяжы, і анэкдатычны лёзунг раптам становіцца зусім не жартам, а рэальнай патрэбай масаў. На гэтым фоне можна ўвогуле нічога іншага не рабіць, але толькі адпрацоўваць схему — «я захоўваю ў краіне мір». Ды і як не гуляць на гэтым полі, калі звыш 60 працэнтаў беларусаў, паводле НІСЭПД, ухваляюць пераўтварэньне Менску ў перамоўную пляцоўку, а тры чвэрці ня хочуць, каб праз Беларусь праходзілі на Ўкраіну расейскія войскі.
Лідэры беларускай апазыцыі, адрозна ад распаўсюджанага меркаваньня, якраз вельмі адэкватна ацэньваюць сытуацыю і рэалістычна ўзважваюць свае сёньняшнія шанцы. Таму ніхто зь іх зараз і ня кліча на Плошчу, саму ідэю Плошчы ўсё часьцей увогуле называюць патэнцыйна небясьпечнай — маўляў, калі хто і будзе туды заклікаць, дык гэта хутчэй прарасейскі кандыдат.
Новы статус Лукашэнкі ставіць глыбокую маральную праблему перад усімі — як да гэтага ставіцца? Як палітычны аглядальнік, аналітык — я магу проста адстароненна фіксаваць у сілу сваіх здольнасьцяў гэтую тэндэнцыю. Як грамадзянін і публіцыст я магу радыкальна не пагаджацца з гэтым трэндам, магу горача заклікаць не забываць пра такія аспэкты 20-гадовага кіраваньня Лукашэнкі, як зьнікненьня палітычных апанэнтаў, зьнішчэньне беларускай мовы і культуры, масавыя рэпрэсіі пасьля 19 сьнежня 2010 году.
Але самае глупае будзе не заўважаць відавочнага: мы ўступаем у такую рэальнасьць, у якой Лукашэнка ўжо не зьяўляецца абсалютным злом — ні для Захаду, ні для большасьці насельніцтва, ні нават для беларускай апазыцыі.
