Norvežani su u ponedjeljak izašli na birališta u glavnom danu glasanja za novi parlament, nakon kampanje u kojoj je budućnost poreza na bogatstvo — koji datira još iz kasnog 19. stoljeća — bila ključna tema.
Oko 4,3 miliona građana ove skandinavske zemlje ima pravo glasa za novi 169-člani parlament, poznat kao Storting. Očekuje se tijesan rezultat između centro-lijevog bloka koji predvodi Laburistička partija premijera Jonasa Gahra Størea i desničarskog bloka.
Zvanični rezultati se očekuju u utorak, nakon čega će najvjerovatnije uslijediti sedmice pregovora o formiranju koalicije i raspodjeli ministarskih pozicija, prije nego što kralj Harald V može imenovati novu vladu.
Rezultat vjerovatno neće imati značajan uticaj na vanjsku politiku Norveške. Zemlja je pouzdan član NATO-a i snažan podržavalac odbrane Ukrajine od Rusije, s kojom dijeli granicu na sjeveru Arktika. Norveška nije članica Evropske unije, ali ima bliske ekonomske veze s blokom od 27 zemalja.
Norveška je jedna od najbogatijih zemalja svijeta. Ima velikodušan sistem socijalne zaštite, raspolaže milijardama barela nafte i gasa, te posjeduje jedan od najvećih državnih investicionih fondova na svijetu — vrijedan oko 20 triliona kruna (oko 2 triliona dolara). Prema podacima Međunarodnog monetarnog fonda, BDP po glavi stanovnika je šesti najveći na svijetu — jedno mjesto iznad Sjedinjenih Američkih Država.
Laburistička partija želi zadržati porez na bogatstvo koji je stub norveške politike još od 1892. godine — porez do 1,1 posto na imovinu i dionice vrijedne više od 1,76 miliona kruna (oko 176.000 dolara), uz razne olakšice i umanjenja. Laburisti tvrde da bi ukidanje tog poreza državu koštalo 34 milijarde kruna (oko 3,3 milijarde dolara) godišnje.
Od desničarskih rivala, Konzervativna partija želi smanjenje poreza, dok Partija napretka koju predvodi Sylvi Listhaug, zagovara ukidanje poreza i strožije kontrole imigracije.
Ankete pokazuju da je Listhaugina partija ispred konzervativaca koje predvodi bivša premijerka Erna Solberg, koja je bila na čelu prethodne centro-desne vlade od 2013. do 2021. godine. Njihov uspjeh dodatno je podstaknut energičnom kampanjom na društvenim mrežama, koju vode mladi influenseri i koja je inspirisala mlađe glasače da se usprotive porezu na bogatstvo.
