Projekte u Republici Srpskoj (RS) čije je finansiranje obustavila Njemačka zbog secesionističke politike vlasti tog bosanskohercegovačkog entiteta mogla bi preuzeti Mađarska, najavio je predsjednik ovog entiteta Milorad Dodik.
Najava dolazi nakon što je u ponedjeljak, 2. oktobra u Budimpešti razgovarao sa premijerom Mađarske Viktorom Orbanom.
"Ovaj put je gospodin Orban izrazio svoju spremnost da supstituiše projekte koje su Nijemci navodno nešto otkazali, a sada nam formalno prave probleme iz razloga što ne žele da riješe ove ugovore koji regulišu tu saradnju. Tako da imamo politički stav da oni nešto kao neće, a ugovori konkretni su još uvijek aktivni što se tiče Nijemaca. Evo čekamo da oni to završe, da bi mi mogli sa Mađarima i predsjednikom Orbanom na najbolji način i obostranu korist realizovati te projekte“, rekao je Dodik za RTRS.
Mađarski populistički lider jedan je od ključnih saveznika Dodika, proruski orijentisanog predsjednika RS.
Susret u Budimpešti je njihov treći zvanični susret ove godine. Prethodno su se sastali u avgustu isto u glavnom gradu Mađarske, a prije toga u Banjaluci u junu, te u oktobru prošle godine u takođe u Budimpešti.
Orban je ranije blokirao pokušaje da Evropska unija sankcioniše Dodika, koji je od ranije pod sankcijama Sjedinjenih Država i Velike Britanije zbog antidržavnog djelovanja u BiH.
Koje projekte bi mogla da preuzme Mađarska?
Ambasada Njemačke u Bosni i Hercegovini početkom avgusta saopštila je odluku njemačke vlade o obustavi četiri infrastrukturna projekta u Republici Srpskoj, ukupne vrijednosti 105 miliona evra.
Među projektima od kojih je odustala njemačka Vlada je i izgradnja vjetroelektrane "Hrgud" u Berkovićima, opštini na krajnjem jugoistoku BiH.
Vrijednost projekta je oko 64,28 miliona evra, od čega je Njemačka razvojna banka osigurala 60 miliona evra, a ostatak bi finansirala Elektroprivreda RS.
Njemačka se povlači i iz projekta obnove hidroelektrane kod Trebinja, na krajnjem jugu zemlje, kao i projekta zbrinjavanja otpadnih voda u Gradišci, na sjeveru Bosne i Hercegovine.
Kako navodi Ambasada, o odluci Vlade Njemačke obaviješteni su Ministarstvo vanjskih poslova BiH i projektni partneri.
Nakon odluke Narodne skupštine Republike Srpske iz decembra 2021. godine o vraćanju nadležnosti i stvaranju vlastitih institucija s ciljem slabljenja države, njemačka Vlada je u aprilu 2022. godine odlučila da privremeno zaustavi četiri infrastrukturna projekta.
"Međutim, nije došlo do povlačenja secesionističkih mjera koje je tražila njemačka vlada. Umjesto toga, predsjednik i Vlada Republike Srpske nastavili su s eskalacijom političke krize. Savezna vlada Njemačke je stoga sada donijela odluku da neće ponovo pokretati obustavljene projekte", ističe se u saopštenju od 9. avgusta.
Mađarska pomaže i finansijski Republiku Srpsku
Republika Srpska se po drugi put zadužila kod Izvozno-uvozne banke Mađarske. Odluku o novom zaduženju u iznosu od oko 30 miliona evra, Vlada RS usvojila je početkom septembra.
"Namjena kredita je obezbjeđivanje sredstava za finansiranje budžetskog deficita i refinansiranje dijela duga, a u skladu sa Zakonom o zaduživanju, dugu i garancijama Republike Srpske", navedeno je u odluci Vlade RS u entitetskom Službenom glasniku.
RS se kod mađarske banke zadužila i krajem prošle godine za 110 miliona evra.
U toku je i realizacija mađarskog programa pomoći poljoprivrednicima u RS u vrijednosti od 100 miliona evra koju je Orban, obećao tokom privatne posjete Dodiku, u novembru 2021. godine u Laktašima pored Banjaluke.
Da bi dobili pomoć poljoprivrednici su morali uplatiti 30 posto novca, te platiti i porez na dodatnu vrijednost.
Mašine u Banjaluci se isporučuju u okviru prvog iznosa od 35 miliona evra za podršku poljoprivrednicima za koji je zvanično saopšteno da je odobren u julu prošle godine.
U prvom krugu isporučeno je mašina u vrijednosti većoj od pet miliona evra, a u toku je novi krug podrške gdje je na raspolaganju dio sredstava u iznosu od 18 miliona evra.
