په تېرو درېیو کلونو کې د طالبانو لهخوا د ښځو پر فعالیتونو او ټولنیز حضور سخت بندیزونه لګول شوي دي. ښځې د دغه نندارتون جوړېدل د سوداګرۍ د ودې لپاره ښه فرصت ګڼي.
د مشهور سوک وهونکي محمد علي کلي مېرمن خليله کماچو کلي وايي، غواړي په افغانستان کې د ښځو لپاره یو ځانګړی لوبغالی جوړ کړي. نوموړې دغه خبرې نن په کابل کې له ډېرو جزییاتو پرته د طالبانو د حکومت د بدنې روزنې او ورزش ریاست له تخنیکي او مسلکي مرستیال احمدجان ځدراڼ سره په کتنه کې وکړې.
له کورنۍ په پټه د کابل پر سړکونو اعتراض او د طالبانو پر ضد غږ پورته کول خپل ژوند په خطر کې اچول دي. راضیه بارکزۍ چې د کابل پر سړکونو له لومړنیو اعتراض کوونکو وه، وايي: "لاریون ته د راتګ پر مهال مې فکر کوه چې بېرته ژوندۍ نه راځم." راضیه د هغو ورځو کیسې کوي چې د طالبانو پر ضد يې اعتراضونه پیل کړل.
د محدودیتونو په نړۍ کې ښايي هېڅ د تللو لاره ونه لیدل شي، خو ځینې کسان ښيي چې خلاقیت او اراده کولی شي څو هر سرحد شا ته پرېږدي. معلوله انځورګره زهرا محمدي خپل استعداد، وړتیا او انګېزه نندارې ته وړاندې کوي او وايي: "هېڅ حالت ته تسلیمه نه شوم. برس یا قلم مې په خوله کې ونیوه او انځورونه مې ایستل."
د طالبانو د حکومت لهخوا د ښځو پر کار او زدهکړو له محدودیتونو وروسته، ډېرو نجونو او ښځو د لاسي ګنډلو په ګډون نورو بېلابېلو کارونو ته مخه کړې ده. یوه یې ۱۹ کلنه زهرا حمیدي ده، چې د زدهکړو پر مهال یې له یوې بهرنۍ موسسې سره کار کاوه.
مريم امرخېل يوه افغان سوداګره او فعاله، چې اوس په جرمني کې اوسېږي، لسګونه افغان کليوالو ښځو ته يې د کار زمينه برابره کړې ده. هغه د کلیوالو ښځو لاسي صنایع د اروپا په بازارونو کې پلوري. مريم امرخېل د طالبانو تر بيا واک ته رسېدو مخکې په افغانستان کې کار او زدهکړې کولې.
د خیبر په رېګي للمه کې د پښتون ژغورنې غورځنګ په کوربهتوب د "پښتنو قامي عدالت" په نوم لویې جرګې ته د پاکستان له پښتون مېشته سیمو څخه ګڼې ښځې او فعالانې هم ورغلي دي. فعالانې وايي چې دا خورا مثبته خبره ده چې ښځې هم په دې جرګه کې ونډه لري او د خپلې راتلونکې په اړه پرېکړه کوي. نور په وېډیو کې:
مېرمن رخشانه چې د افغانستان د لومړنيو ښځينه سندرغاړو له ډلې وه، له خپلې مور يې د موسيقۍ الهام اخيستی او د نورو ښځو لپاره يې د موسيقۍ په ډګر کې لار پرانيستې.
يو شمېر هغه نجونې چې هرات ولايت کې يې، د لاسي صنایعو په نندارتون کې یې برخه اخیستې وه، د خپلو تولیداتو لپاره د ملاتړ غوښتنه کوي. نور په ويډيو کې:
چوی سون هوا د چې نړۍ د ښکلا ملکه کېدل يې هيله وه، په کوریا کې د ښکلا سیالیو وروستي پړاو ته یې لاره موندلې وه، خو د نړۍ د ښکلا مسابقې ته یې لاره پیدا نهکړه. نور په ويډيو کې:
د راډیو افغانستان له لومړیو سندرغاړو یوې مېرمن پروین شا او خوا پنځه سوه سندرې ویلي وې. دې د کابل په مستورات ښوونځي کې لومړۍ زدهکړې کړې وې او وروسته یې د نرسینګ او قابلهګي په برخه کې درس ویلی و. د پروین مور د ستنې کار کاوه او کورنۍ يې ساتله.
"که محدودیتونو ته تسلیمې شو، باید په کور کېنو"؛ هغه مېرمن چې له زدهکړو وروسته یې د نقاشۍ زدهکړې ته مخه کړې. یو شمېر هغه نجونې چې په مخکې د هرات پوهنتون د ښکلو هنرونو د پوهنځي محصلانې وې، اوس یې پهدې ولایت کې د هنرونو یوه کارخونه جوړه کړې ده.
نور راوښيه
