یو شمېر سازمانونو، افغان سیاسي څېرو او د مدني ټولنې فعالانو د دوحې په دریېمه غونډه کې د افغان مېرمنو استازو نه ګډون ته غبرګونونه ښودلي او وايي، دا د طالبانو سرغړونو ته د مشروعیت ورکولو په مانا او د ملګرو ملتونو اعتبار ته نه جبرانېدونکی زیان دی.
د ملګرو ملتونو په کوربه توب د دوحې په درېیمې غونډه کې د افغان مېرمنو استازو نه ګډون ته د غبرګونونو دوام لري.
یو شمېر سازمانونو، افغان سیاسي څېرو او د مدني ټولنې فعالانو د ملګرو ملتونو دې پریکړې ته، چې د دوحې په درېیمه غونډه کې د افغان مېرمنو استازو ته بلنه نه ده ورکړې، نیوکه کړې ده.
ملاله فنډ، چې د نجونو د زدهکړو لپاره د نوبل د سولې جایزې ګټونکې ملالې یوسفزۍ په مشرۍ جوړ شوی، د شنبې په ورځ د جون په ۲۲مه د دوحې په درېیمې غونډه کې د افغان مېرمنو د استازو نه ګډون په غبرګون کې په یوې اعلامیه کې ویلي، دا حذفول د منلو وړ نه دي او یو خطرناک مثال جوړوي.
په اعلامیه کې زیاته شوې، په دوحه کې غونډه د افغانستان د راتلونکي د جوړولو لپاره یو ښه فرصت دی، خو له طالبانو سره په ښکېلتیا او د ښځو په څنډې ته کولو سره به د پام وړ پرمختګ ته ونه لري.
په اعلامیه کې د ملګرو ملتونو له سازمان غوښتل شوي چې خپله دا پرېکړه بېرته واخلي.
په ورته وخت کې د بشري حقونو د څار سازمان اجرایي مدیرې تیرانا حسن هم ویلي چې د افغانستان په اړه په غونډه کې د طالبانو ګډون په اجنډا کې د ښځو د حقونو د موضوع یا د افغان مېرمنو د حضور پرته د طالبانو سرغړونو ته د مشروعیت ورکولو او د ملګرو ملتونو اعتبار ته د نه جبرانېدونکي زیان رسولو د ګواښ په مانا دی.
د نوموړې دا خبرې د بشري حقونو د سازمان د ښځو څانګې مرستیالې هیدربار په خپله ایکسپاڼه خپرې کړې دي.
دغه شان، د ښځو او ماشومانو د حقونو د خوندیتوب سازمان مشرې زرقا یفتلي په تېر جمهوري نظام کې د ملي امنیت پخواني رییس رحمتالله نبیل او د ولسي جرګې پخوانې غړې فوزیې کوفي هم د دوحې په راروانې غونډه کې د ښځو د نه ګډون پرېکړې ته په خپلو ټولنیزو پاڼو کې غبرګونونه ښودلي او دا پرېکړه یې د ملګرو ملتونو سازمان د اصولو خلاف بللې ده.
مخکې تر دې دې هم موضوع ته ګڼ غبرګونونه ښودل شوي دي.
د ښځو د حقونو یو شمېر فعالانې هم د دوحې په درېیمه ناسته کې د ملګرو ملتونو په دې پرېکړه انتقاد کوي.
وږمه توخي وايي: په نړیواله کچه په داسې غونډو کې د ښځو حذفول د دې ښکارندويي کوي چې نړیوال له افغان مېرمنو سره رښتیني نه دي.
له ډلې یې وږمې توخې ازادي راډيو ته وویل: "له بده مرغه ښځې نه یواځې د افغانستان دننه له ټولنې څخه حذف شوي، بلکې په نړیواله کچه په داسې غونډو کې د ښځو حذفول د دې ښکارندويي کوي چې نړیوال له افغان مېرمنو سره رښتیني نه دي."
افغان مېرمنې هم وايي چې په دې غوڼده کې د ښځو نه ګډون د افغان مېرمنو د غږ ځپلو په مانا ده او د ملګرو ملتونو اعتبار له منځه وړي.
یوه معترضه افغان مېرمن امنه احمدي وايي: "که د ښځو استازې د دوحې په ناسته کې ګډون ونه لري نو څوک به د رنځ ځپلو افغان مېرمنو د حقونو او ستونزو په اړه غږ پورته کړي څو د نړۍ خلکو او د ښځو د حقونو مدافعینو تر غوږونو زموږ قرباني شویو افغان نجونو غږ ورسېږي."
دا غوښتنې او نیوکې په داسې حال کې دي چې ملګرو ملتونو سازمان ویلي چې د جون د ۳۰ مې نېتې په غونډه کې به د افغان ښځو استازې ګډون ونه کړي.
دا خبره د جمعې په ورخ د امنیت شورا تر غونډې وروسته د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې او د یوناما مشرې روزا اوتنبایووا په نیویارک کې خبریالانو ته وکړه، خو زیاته یې کړه چې تر دې غونډې مخکې او وروسته ناستو کې به برخه ولري.
نوموړې دا هم وویل، په غونډه کې د اجندا مهم موضوعات چې مخدرو موادو سره مبارزه او خصوصي سوداګري او بانکداري ده هم ښځو پورې اړه لري.
ټاکل شوې د دوحې درېیمه غوڼده د ملګرو ملتونو په کوربهتوب د روانې میاشتې په ۳۰مه د جولای تر لومړۍ نېټې جوړه شي چې طالبانو ته هم پهکې بلنه ورکړل شوې او دوی د خپل پلاوي د ور استولو اعلان هم کړی دی.
طالبانو د دوحې په تېرو دوو نورو غونډو کې ګډون نه و کړی.
