په خوست کې د ښځو چارو ریاست مسؤلینې وايي چې د تېر کال په پرتله د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي په پېښو کې نږدې ۵۰ سلنه کموالی راغلی دی.
دوی یادې څرګندونې د دوشنبې په ورځ د ښځو او مدني فعالانو په ګډون هغه غونډه کې وکړې چې د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د مخنیوي د نړیوالې ورځې په موخه جوړه شوې وه.
د خوست د ښځو چارو رئيسې ملالۍ ولي د ازادي راډیو مشال څانګې ته وویل چې سږ کال تر دې مهاله د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي ۲۵ قضیې ثبت شوي، په داسې حال کې چې تېر کال دوی سره د دا ډول پېښو شمېر ۵۵ وو.
د دې په وینا چې پهدې قضیو کې د تفریق او طلاق، د نفقې نهورکول، د کم عمر ودونه، بدل او داسې نورې قضیې شاملې دي.
د ښځو چارو رئيسه زیاتوي چې په اوس وخت کې د لیرې پرتو سیمو او ولسوالیو نجونو او ښځو ته هم د دې زمینه برابره شوې چې د خپلو قضیو د څېړلو او پرمخ بیولو لپاره یادې ادارې ته مراجعه وکړي.
د ګل پاڼې په نوم یوې مدني فعالې په خپلو خبرو کې د زدهکړو د فرصتونو د نشتوالي په ګډون د یو شمېر هغو ستونزو او ننګونو په باب خبرې وکړې چې د خوست نجونې ورسره مخامخ دي.
د دې په وینا هغو سیمو کې چې د نجونو لېسې نهشته، نو کورنۍ خپلې نجونې لیرې سیمو ته د زدهکړو لپاره نهلېږي او ځینې کورنۍ د عمر په زیاتوالي د نجونو د زدهکړو د دوام مخه نیسي.
ګل پاڼه زیاتوي، داسې تعلیمیافته نجونې او ښځې هم شته چې د کورنیو لهخوا کار ته نهپرېښودل کېږي یا د زدهکړو د دوام هیلې لري، خو کورنۍ يې واده کړي او د زدهکړو هیلې يې نیمګړې پاتې شي.
د ولایت مقام د بشري منابعو رئيس نقیبالله متونوال چې په ناسته کې يې د ځايي چارواکو په استازوالۍ خبرې کولې، پهدې خوښي څرګنده کړه چې په یاد ولایت کې د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي په پېښو کې کموالی راغلی دی.
ښاغلي متونوال روانه جګړه، فقر او غریبي، ځیني ناسم دودونه او په خلکو کې د عامه پوهاوي د کچې ټيټوالی په ټوله کې د هغو لاملونو په توګه یاد کړل چې د ښځو پر وړاندې تاوتریخوالی رامنځته کوي.
په خوست کې د استېناف محکمې رئيس قضاوتمند مولوي محمدافضل ملاخېل وايي، که د ټولنې نارینه او ښځینه قشر په کورني ژوند کې شرعي او قانوني احکام پلي کړي، تاوتریخوالی نهرامنځته کېږي.
ښاغلی ملاخېل وړاندې وايي:
"تاوتریخوالی هم له شرعي لحاظه او هم د قانون له لحاظه یو ممنوعه عمل دی. تاوتریخوالی هغه وخت منځته راځي چې موږ د دې اصلونو به تطبیق پسې ونهګرځو، نو بیا طبعاً مسایل تر څارنوالۍ، محاکمو او د ښځو تر ریاسته رسېږي یعنې خبره له کوره بیدیا ته وځي."
دا پهداسې حال کې ده چې د ښځو چارو وزارت هم د هېواد په کچه په روان کال کې د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د پېښو د کمېدو خبره کړې ده.
د ښځو چارو وزارت د ارقامو له مخې تېر کال کې یې د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي ۲۶۹۵ پېښې ثبت کړې وې، خو سږ کال دا شمېره ۱۵۳۱ قضیو ته راښکته شوې ده.
د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د کچې د کمولو له خوشبینیو سره سره یو شمېر کتونکي پهدې اند دي چې تر اوسه هم له تاوتریخوالي څخه ټولې اغېزمنې ښځې او نجونې د کلتوري محدودیتونو په ګډون د بېلابېلو لاملونو له کبله عدلي او قضايي ادارو ته لاسرسی نهلري او قضیې يې پټې پاتې کېږي.
راپور: نجیبالله الوخېل
