آنان میگویند که روزانه بیشتر وقت خود را صرف انتقال آب از مکانهای دور میکنند.
میرآقا، باشندهٔ ولایت کاپیسا است.
در گذشتهها مشکل آب نبود، مردم مناطق هموار را برای کشت و زراعت داده بودند و خانهها را در بلندیها ساخته بودند.
او روز شنبه به رادیو آزادی گفت:
«در منطقهای که ما زندگی میکنیم، کوهستانی است. در گذشتهها مشکل آب نبود، مردم مناطق هموار را برای کشت و زراعت داده بودند و خانهها را در بلندیها ساخته بودند. حالا که کمآبی شده، چند موسسهٔ خیریه در همواریها چند تا بمبهٔ آب زدند. حالا که کمآبی شده، زنان و کودکان با مرکب و بشکه از همواریها آب میآورند که در زمستان خیلی سخت است. مردم مناطق سنجن، الهسای و بوله غین به مشکل بیآبی دچارند. تنها به خودشان نی، به حیواناتشان هم باید آب بدهند.»
این مشکل تنها در ولایت کاپیسا نیست، بلکه بسیاری از ولایات افغانستان از نظر دسترسی به آب نوشیدنی با وضعیت مشابهی روبرو هستند.
چاهها خشک شده و مردم در این فصل زمستان به بسیار مشکل از جاهای دور آب میآورند.
زرینگل، باشندهٔ ولسوالی ورس ولایت بامیان، به رادیو آزادی گفت که مشکلات آنها در این خصوص بهویژه با شروع فصل زمستان چند برابر شده است:
«مردم در ولسوالی ارس با شدت به مشکل آب دچارند. چاهها خشک شده و مردم در این فصل زمستان به بسیار مشکل از جاهای دور آب میآورند.»
احمد، از ولسوالی اچین ننگرهار، هم در این مورد به رادیو آزادی گفت: «آب صحی نیست، از جاهای دور آب میآوریم و در بشکه آب را میآوریم.»
صفیه، از شهر مزارشریف ولایت بلخ، به رادیو آزادی گفت:
«فعلاً چاه آب ما خشک شده. مردم نادار هستیم و نمیتوانیم دوباره چاه بکنیم. ما نی دریا و نی نهر داریم. کالاشویی ما زیاد است. مسئولین به مشکل ما رسیدگی کنند. از آب ناپاک جوی برای سر شستن و کالاشویی استفاده میکنیم.»
ریشهی مشکل در کجاست؟
شماری از آگاهان امور آب، دلیل کمبود آب آشامیدنی در افغانستان را عدم مدیریت درست آبها، تأثیرات تغییرات اقلیمی و ازدحام نفوس در شهرهای بزرگ عنوان میکنند.
نجیبالله سدید، یکی از آنان، به رادیو آزادی گفت:
«افغانستان همیشه حکومتهای ضعیف داشته، کمتر برای مردم دوردستها کار کردهاند. حتی در شهرهای بزرگ مشکل آب وجود دارد. موسسات بینالمللی چاه حفر کردهاند. حفر چاههای عمیق، آبهای زیرزمینی را آسیب میزند. مردم خودشان دست به کار شوند و با حفر خندقها و جهیلها آبهای فصلی را ذخیره کنند. با این هماهنگی میتوانند تا حدی مشکل را حل کنند. در غیر آن کسی به دادشان نمیرسد.»
اخیراً سازمان کمکرسان موسوم به همبستگی بینالمللی از دشواریهای مشکل دسترسی مردم به آب آشامیدنی سالم در ولایت کاپیسا خبر داده است.
این سازمان به روز جمعه با نشر گزارشی گفته که وضعیت معیشتی مردم کاپیسا در سالهای اخیر به دلیل خشکسالی بدتر شده و برخی خانوادهها در این ولایت مجبور به نوشیدن آب ناسالم مانند آب برف شدهاند.
پیشتر از این، پنج سازمان بینالمللی غیردولتی، در یک اعلامیهٔ مشترک، از خشکسالی امسال بهعنوان بدترین خشکسالی در ۳۰ سال گذشته در افغانستان هشدار دادند.
همچنین نزدیک به پنج ماه پیش، ادارهٔ ملی حفاظت از محیط زیست حکومت طالبان اعلام کرد که ۲۱ میلیون نفر در افغانستان به دلیل تغییرات اقلیمی به آب آشامیدنی صحی دسترسی ندارند.
روحالله امین، رئیس تغییر اقلیم این اداره، در نشست تشریح دستاوردهای یکسالهٔ ادارههای حکومتی طالبان، از پیامدهای خشکسالی، سیلابها و بارانهای شدید ابراز نگرانی کرده بود.