افراد دارای معلولیت در افغانستان میگویند که آنها آسیبپذیرترین قشر جامعه هستند، اما توجه کمتر به آنان صورت میگیرد.
آنان به رادیو آزادی گفتند، هر ساله از میزان ثابت کمکهزینهها و حقوق آنها کاسته میشود و حتا بسیاری از آنها از لیست معلولان حذف شده اند.
مسعود صافی، رئیس انجمن معلولان افغانستان به روز جمعه در صحبت با رادیو آزادی گفت:
"وضعیت همگی خراب است، اما وضعیت قشری که بیشتر خراب شده، آنان افراد دارای معلولیت هستند. در گذشته حقوق ویژهای به آنان داده میشد، اکنون هزاران معلول از حقوق خود محروم و از لیست معلولان حذف شده اند. در گذشته بر اساس قانون ۳ درصد بستهای ادارههای دولتی به ما اختصاص داده میشد، اما بدبختانه اکنون این قوانین نیست. در شهرها در شاروالیها برای آنان فرصتهای کاری فراهم میشد و یا فروشندۀ سیار بودند که از این مدرک روزگار خود را میچلاندند، اکنون همۀ اینها از آنها گرفته شده است."
برخی افراد معلول میگویند، حکومت طالبان معلولانی را که خوش نداشتند از لیست حذف کردند و بیشتر افراد خود را که در جنگهایی به نفع طالبان معلول شدند، شامل لیست کرده اند.
وزارت شهدا و معلولین طالبان در ماه دلو سال ۱۴۰۲ گفته بود که ۶ میلیون و ۱۴ هزار و ۹۰۰ نفر در سراسر افغانستان به عنوان یتیم، بیوه و معلول در نزد آنان ثبت شده اند، اما فرض بر این است که تعداد واقعی آنها بیشتر از این آمار است.
طالبان : بیشتر از ۱۲۰ هزار معلول را سال گذشته تثبیت کردیم.
این وزارت سال گذشته اعلام کرد که ۱۲۰ هزار و ۳۷۸ معلول، یتیم و بیوۀ نظام پیشین پیشین را نیز ثبت کرده است.
مسعود صافی، رئیس انجمن معلولان افغانستان میگوید که بر اساس سروی سال ۲۰۲۱، ۱۳.۹ درصد نفوس افغانستان معلول هستند.
ارقام نهادهای بین المللی نشان میدهد که تعداد افراد معلول در افغانستان به ۱.۸ میلیون نفر میرسد.
بسیاری از معلولان در گفتوگو با رادیو آزادی شکایت کرده اند که برای تأمین نفقۀ خانوادۀ خود حیران مانده اند.
یک تن از آنان به شرط ذکر نشدن نامش در گزارش به رادیو آزادی گفت:
"نام همه را ثبت کردند، حالا معلولانی را که یک چشماش، یا یک پایش از کار افتاده و یا نیم بدنش جور است، از معاش محروم شده است."
اسدالله کاموی، رئیس شورای اجتماعی معلولان جوان افغانستان میگوید، امروزه بیشتر امتیازات معلولان در افغانستان از آنها گرفته شده است:
"در زمان جمهوریت که بر اساس درصدی یک نفر به گونۀ کُلی معلول دایمی بود، ۶۰ هزار افغانی در یک سال معاش میگرفت که با استفاده از این حقوق روزگار خود را میچلاند، اکنون با آمدن امارت تعصبات زیاد شده، آنان به قربانیان جنگی خود اولویت میدهند. معلولان دورۀ جمهوریت و دیگران منزوی شده اند، با الفاظ بد از آنان یاد میشود و با آنان تعصب صورت میگیرد."
کاموی میگوید، طالبان کمکهایی را که برای افراد معلول به افغانستان میآید بین هواداران و اعضای خود توزیع میکند و بقیه را فراموش کرده است.
وزارت شهدا و معلولین حکومت طالبان بارها گفته است که به دهها هزار معلول و خانوادههای شهدا کمک توزیع کرده است.
نهادهای حامی معلولان میگویند که برنامههای آموزش حرفه برای معلولان به حالت تعلیق درآمده و فرصتهای شغلی خاصی برای معلولان در نظر گرفته نشده است.
گزارشها حاکی از آن است که بسیاری از معلولانی که در ادارههای دولتی کار میکردند اکنون اخراج شده اند و افراد دیگری به جای آنان استخدام شده اند.