خانههای نیمهویران، بخشی از آسیبهای زلزلههای ماه اکتوبر پارسال هرات است که ظاهراً تا هنوز اقدامی برای ترمیم آنها نشده است.
برخی زلزلهزدگان هرات میگویند، توان تأمین پول آب و نان روزانۀ خود و خانوادهشان را ندارند چه رسد به ترمیم یا ساخت و ساز خانههای نیمهویرانشان.
آنان از حکومت طالبان انتقاد دارند که باوجود لیست گرفتن و ارزیابی تا هنوز برای ترمیم سرپناه آنان کمک نکرده است.
محمد، باشندۀ اصلی دایکندی که در شاهراه اسلام قلعه- هرات زندگی میکند، میگوید، افزون بر اینکه توان ترمیم دیوارهای ترک برداشتۀ خانهاش را ندارد، هرینۀ شیشهها و درهای آسیب دیده و شکسته نیز روی دستاش مانده است:
"خانههای که ترک خورده، باران میبارد از بالای دیوار میآید پایین، از بالای دیوار ما پلاستیک هموار میکنیم، آب را جمع میکنیم و باز در کاسه آب را این طرف آن طرف میاندازیم، همه دیوارها همینطور خراب شده، در فکر هستیم پیسه نیست که دوباره جور کنیم، دیگر دولت هم برای ما کمک نشده که دوباره این خانهها را بالا کنیم."
یک تن از باشندگان دیگر هرات که نخواست نامش در گزارش گرفته شود، نیز میگوید، خانۀ پسر کاکایش در زلزلههای ماه اکتوبر سال ۲۰۲۳ تخریب شده و هرچند در لیست کمکها نام نویسی شده، تا هنوز خبری از دریافت کمکها نیست:
"بچه کاکایم خانهاش بیخی کاملاً خراب شده، آن را به لیست گرفته بود، ولی دیگر معلوم نشد، دیگر جواباش چیزی نیامد که به آنان همکاری میکند یا نمیکند."
یک تن از زلزله زدگان: هیچ کمکی دریافت نکرده ایم لیست گرفته اند و ما نیز منتظر مانده ایم
جاوید، باشندۀ ناحیۀ ۱۵ شهر هرات نیز شکایت مشابهی دارد:
"بعضی خانههای ما ترک کرده بود، گفتند ما اینها را ترمیم میکنیم، کمک میکنیم، همان سروی کردند دیگر به ما کسی همکاری و کمکی نکرد."
عمران، باشندۀ ولسوالی زندهجان ولایت هرات، محلی که مرکز زلزلههای ماه اکتوبر پارسال گفته میشد هم از خانههای نوساخت کمک شده به مردم انتقاد دارد.
به گفتۀ او، این خانهها باتوجه به نیازمندیهای خانوادههای پرجمعیت ساخته نشده است:
"یک خانوادهای ۷ یا ۸ نفر اند میایند یک اتاق ۳ در ۴ درست میکنند یک دهلیز درست میکنند که دو متر است یک خانه کوچک هم درست میکند که ۳ یا دونیم متر است، حد اقل همین کمکی که شما به مردم میدهید، بگویید به دستشان بدهید که خشت بخرند برای خود و چیزی درست کنند که زندگیشان داخل آن خانه شود."
نثار احمد الیاس، سخنگوی والی حکومت طالبان در ولایت هرات تا زمان نشر این گزارش به پرسشهای رادیو آزادی در این موردها پاسخ نداد.
ولایت هرات در ماه اکتوبر سال ۲۰۲۳ و پس از آن گواه چندین زلزله ویرانگر و پسلرزههای آنها بود.
این زلزلهها افزون بر گرفتن جان صدها تن، حدود ۴۰ هزار خانه را به گونۀ کامل یا قسمی ویران کرد.
هرچند نهادهای کمکرسان ملی و بین المللی، تاجران و افراد ابتدا به زلزلهزدهگان کمکهایی را ارائه کردند و کمیسیونی برای کمک رسانی و ساخت خانهها از سوی حکومت طالبان تشکیل شد، اما شماری از زلزلهزدگان میگویند، تا هنوز به آنان برای رفع چالش اصلیشان که بحث سرپناه است، کمک نشده است.
سازمان ملل متحد، بانک جهانی، اتحادیۀ اروپا و بانک توسعۀ آسیایی در گزارش مشترک خود که در اوایل ماه حوت سال پیش نشر کردند، گفتند که برای رفع نیازمندیهای زلزلهزدگان هرات به ۴۰۲.۹ میلیون دالر هزینه نیاز است. این درحالیست که اخیراً بسیاری از ادارههای کمکرسان ملل متحد از کمبود بودجه برای ارائۀ کمکهای بشردوستانه در افغانستان نگرانی کرده اند.