شماری از زلزلهزدگان هرات که خانههای شان در زلزلههای ماه اکتبر ۲۰۲۳ و پس لرزههای بعد از آن آسیب جدی دیده اند، ادعا میکنند که تا کنون هیچ اقدام یا کمکی برای بازسازی و ترمیم خانههای شان صورت نگرفته است.
آنان میگویند، نگران هستند که در نتیجۀ بارانها و برفهای زمستان جاری و یا هم وقوع زلزلههای احتمالی خانههای شان ویران شود و خودشان آسیب ببینند.
بصیر احمد، باشندۀ مرکز ولسوالی زندهجان هرات میگوید، اکنون در کنار خانۀ ویران شده شان یک سرپناه موقتی برای سپری کردن زمستان ساخته اند:
"در رابطه با خانهای که خود ما در آن مینشستیم و فعلاً هم در اطراف آن خانه سکونت داریم، سروی کردند و گفتند که این ۷۰ درصد تخریب شده و قابل استفاده نیست، بنااً تصمیم به این شد که ما یک قسمت آن را خود ما به دست خود برداریم، بخاطری که به کسی خساره نرسد و روی کسی چپه نشود، ولی متاسفانه هیچ کمکی از طرف این موسسات، دونرهای خارجی و یا شخصی در قسمت ساحات مرکزی ولسوالی زندهجان نشده که اینها را ترمیم کنند."
نصیر نورزی، باشندۀ روستای تقی نقی ولسوالی زندهجان هم از شرایط زندگی ۱۵۰ تا ۲۰۰ خانوادۀ محلشان حکایت میکند که در زلزلههای ماه اکتبر سال گذشته خانههای شان آسیب دیده است:
"یک چند فیصد خانهها چپه شده، تقریباً ۹۰ فیصد دیگر خانهها ترک دارد، یعنی قابل نشستن نیست، اگر بنشینی داخل آن زندگی کنی هم به ترس است، اگر بارش یا چیزی شود، مگر این که خانهها را ترک کنی، دیگه کمک که کم و بیش شده برای مواد خوراکی شده، نه اینطور کمکی که بیآید ساخت و ساز کند و خانه تیار کند، به کلی هیچی نشده است."
مرکز زلزلههای ماه اکتبر ۲۰۲۳ در هرات ولسوالی زندهجان گفته شده بود، اما دیگر ولسوالیها و مرکز هرات نیز متحمل خسارات مالی و تلفات جانی شده بودند.
شبنم، باشندۀ شهر هرات میگوید، تیمهای سروی بگونه جدی خانههای محل آنان را بررسی نکرده و تاکنون خبری از کمک برای ترمیم خانههای قسماً تخریب شده نیز وجود ندارد.
او به رادیو آزادی گفت:
"نیم طبقی که در بالا قرار دارد چشم دید من این است که واقعاً آسیب دیده، در دیوارها درزهای کلانی معلوم میشود، سقف خانه درز کرده، مه نگران این هستم که اگر خدای نکرده همچنین تکانهایی، لرزشهایی یا زلزلۀ دیگری اتفاق بیافتد و رخ دهد شاید خانۀ ما به کلی تخریب شود."
پیش از این دفتر هماهنگ کننده امور بشردوستانۀ ملل متحد (اوچا) اعلام کرده بود که در پی زلزلههای ماه اکتبر در هرات، بیش از ۴۰ هزار خانه در این ولایت آسیب دیده که از این میان ده هزار خانه به گونۀ کامل ویران شده است.
اخیراً برخی نهادهای خیریه و افراد خانههایی را ساختند و برای شماری از افرادی که به گونۀ کامل خانههای شان تخریب شده، توزیع کردند.
در مورد اینکه آیا حکومت طالبان به همکاری موسسات ملی و بینالمللی برنامهای برای بازسازی خانههای آسیب دیده در زلزلهها روی دست دارد؟ از احمد الله متقی، رئیس اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در هرات پرسیدیم، اما تا زمان نشر این گزارش پاسخی دریافت نکردیم.
اما برنامۀ توسعهای سازمان ملل متحد، بانک جهانی، اتحادیۀ اروپا و بانک توسعهای آسیایی هفتۀ گذشته با نشر یک گزارش مشترک گفته اند که برای رسیدگی به نیازمندیهای پس از زلزلههای ماه اکتبر ۲۰۲۳ در هرات به ۴۰۲.۹ میلیون دالر ضرورت است.
بر اساس این گزارش، این زلزلهها ۲۷۵ هزار تن را در ۹ ولسوالی هرات متاثر کرده است.
نخستین زلزلۀ هرات در ماه اکتبر ۲۰۲۳ رخ داد که در کنار تلفات جانی، خسارات مالی هنگفتی برجا گذاشت.
در آن زمان کمکهای زیادی برای زلزله زدهگان اعلان شد، اما به نظر میرسد که هنوز هم افراد زیادی در انتظار دریافت کمک برای ترمیم و بازسازی خانههای شان هستند.