شماری از انجمن ها و نهاد های حمایت کننده رسانه های افغانستان می گویند که سرنوشت رسانه ها و آزادی بیان در این کشور هر روز بیشتر به سوی وخامت پیش می رود.
به گفته این نهادها، اگرچه مقامهای طالبان از تضمین آزادی رسانه ها صحبت میکنند، اما در سال جاری شمسی که تازه آغاز شده، ممکن است که محدودیتهای بیشتر بر خبرنگاران و رسانه ها وضع شود.
عزیز احمد تسل، مسئول پرس کلب کابل می گوید که محدودیت ها و فشارهای طالبان بر رسانه ها در حال افزایش است:
"طوری که شما می دانید در حدود سه سال گذشته خبرنگاران و رسانه های افغانستان با فشار های جدی مواجه بوده اند، ما هیچ نوع امیدواری از طرف ادارۀ طالبان ندیدیم. پس به همین اساس گفته می توانیم که بلی در سالجاری که در آغاز آن قرار داریم، احتمال دارد که رسانه های افغانستان با فشار های بیشتر و گوناگون مواجه شوند، زیرا سیاست ها در کشورهای همسایه رو به تغییر است و رسانه های افغانستان در این زمینه می توانند نقش مهم را بازی کنند و ادارۀ طالبان با طرز پوشش این خبرها می تواند، موافق نباشد."
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان در ماه جدی گذشته به رادیو آزادی گفته بود که قانون رسانه های افغانستان پس از چندین بازنگری برای تصویب به رهبری آنها فرستاده شده است. اما هنوز از سرنوشت این قانون اطلاعی در دست نیست.
فدراسیون خبرنگاران افغان در تبعید می گوید که گزارش های آنها نشان می دهد که در سال گذشته شماری از رسانه ها در افغانستان برای مدت کوتاه مسدود شده و مواردی از آزار، اذیت، توقیف و تهدید خبرنگاران وجود داشته است.
حشمت الله وجدانی سخنگوی این فدراسیون در صحبت با رادیو آزادی، عملکرد طالبان را عامل اصلی بسیاری از تخلفات در سال جاری شمسی خواند:
"گزارشهای ما نشان میدهد که هنوز هم چهار خبرنگار در زندانهای طالبان هستند. در نگرش طالبان نسبت به رسانه ها هیچ تغییری دیده نمی شود. طرزالعمل های که از سوی طالبان بالای رسانهها شکل اجرایی دارد، زمینه آن را فراهم کرده که در موارد مختلف محدودیتها بر رسانه ها افزایش یافته و خبرنگاران با تهدیدات مختلف مواجه شوند."
حکومت طالبان تاکید می کند که در چارچوب شریعت اسلامی و ارزش های افغانی، فضای کافی برای فعالیت رسانه ها در افغانستان وجود دارد، اما توضیح نداده که منظور از این چارچوب و ارزش ها چیست؟
به سلسلۀ این ادعا، عبدالسلام حنفی، معاون اداری ریاست الوزرای طالبان، سه شنبه گذشته در نشستی با دیپلومات های شماری از کشورها در کابل گفت که آزادی رسانه ها در افغانستان وجود دارد.
بزرگترین دستاورد نظام جمهوری مخلوع، آزادی بیان و رسانه ها در افغانستان بود که خبرنگاران و رسانه ها آزادانه فعالیت می کردند.
خبرنگاران بدون سرحد(RSF) اخیراً اعلام کرده که پس از تسلط دوبارۀ طالبان بر افغانستان در ماه اگست سال ۲۰۲۱ میلادی، آزادی مطبوعات در افغانستان از بین رفته، خبرنگاران خودسرانه دستگیر شده اند و رسانه ها با تهدید و سرکوب مواجه هستند.
سلطان علی جوادی مسوول سابق رادیو نسیم در ولایت دایکندی بعد از سپری کردن ۱۳۴ روز در زندان طالبان، روز شنبه(۶ اپریل) آزاد شد.
روزشنبه نیز برخی از رسانه ها از دستگیری بشیر هاتف یک خبرنگار دیگر توسط استخبارات طالبان خبر دادند که گفته می شود پس از شش ساعت آزاد شده، اما دقیقا روشن نیست که در حال حاضر، چند کارمند رسانه ای در زندانهای طالبان بسر می برند.
نهاد های حمایت کننده رسانه های افغانستان می گویند که در حدود سه سال گذشته، صدها رسانه در افغانستان بسته شده و هزاران خبرنگار و کارمند رسانه ای بیکار شدهاند.
آرش همایون
