جنرال مارک میلی، رئیس سابق کمیته لوی درستیزان اردوی امریکا، سقوط اردو و حکومت سابق افغانستان را یک شکست ستراتیژیک خوانده، اما از ماموریت ۲۰ ساله ایالات متحدۀ امریکا در افغانستان دفاع کرد.
جنرال مارک میلی و جنرال فرانک مکنزی، رئیس سابق قوماندانی مرکزی اردوی امریکا روز سه شنبه(۱۹ مارچ) برای پاسخ به سوالات مربوط به عملیات تخلیه از افغانستان در کمیتۀ امور خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحدۀ امریکا، حضور یافتند.
جنرال میلی، در این نشست در بخشی از اظهارات خود گفت:
"پس از ۲۰ سال، ما نظامیان در آنجا به ساختن اردو و حکومت کمک کردیم، اما نتوانستیم ملت بسازیم. دشمن کابل را اشغال کرد، حکومت سقوط کرد و اردوی که ما از آن حمایت می کردیم نابود شد، این یک شکست ستراتیژیک است. اما اردو برای ۲۰ سال امید بخش میلیون ها افغان بود. در روزهای اخیر، ما به قیمت بسیار گزاف برای ۱۳۰ هزار افغان فرصت بی سابقه زندگی و آزادی را فراهم کردیم. مهمتر از همه، ما از ایالات متحده امریکا در برابر حملات تروریستی از افغانستان حفاظت کردیم که این ماموریت منطقه ای ما بود و امروز هم ادامه دارد."
جنرال فرانک مکنزی، رئیس سابق قوماندانی مرکزی اردوی امریکا نیز گفت که عساکر امریکایی در افغانستان بطور استثنایی عمل کردند و توانستند عملیات تخلیه موفقانه را به پایان برسانند، اما به گفته او، این سیاست ها و تصامیم بود که باعث ایجاد مشکلات شد.
در ۲۶ اگست سال ۲۰۲۱ میلادی، در جریان عملیات تخلیه، یک حمله انتحاری در نزدیک میدان هوایی بین الملی کابل رخداد که در اثر آن حداقل ۱۷۰ فرد ملکی افغان و ۱۳ عسکر امریکایی کشته شدند. شاخۀ ولایت خراسان گروه دولت اسلامی موسوم به داعش مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.
مایکل مک کال رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا در نشست استماعیه روز سه شنبه از وزارت های دفاع و امور خارجه ایالات متحده به دلیل عدم پاسخ به سوالات موجود نزد او و نادیده گرفتن برخی مسائل در جریان عملیات تخلیه انتقاد کرد.
در نشست روز سه شنبه تایلر وارگاس اندروز، سنایپر امریکایی نیز حضور داشت که به گفته مایکل مک کال، قوماندان های او به درخواست وی برای اجازۀ فیر بر بمب گذار انتحاری توجهی نکردند. مایکل مک کال گفت:
"او در دروازۀ ابی(abbey gate) سنایپر بود و در برابر ما شهادت داد که بمب گذار انتحاری را در ساحۀ دید خود مشاهده کرده و برای هدف قرار دادن او از قوماندان های خود اجازه خواست، اما این هشدار او نادیده گرفته شد و هرگز پاسخی نشنید. پس از این شهادت، من و رئیس کمیته نیروهای مسلح نامه ای را به وزارت دفاع فرستادیم و از آنها خواستیم که این اسناد و عکس ها را به کانگرس تحویل دهند، ولی تاکنون وزارت دفاع این درخواست را نادیده گرفته، رد کرده است."
مک کال همچنین از مسئولان وزارت خارجه امریکا در جریان عملیات تخلیه انتقاد کرد که با آنها همکاری نکرده اند و با وجود اینکه قانوناً مسئول سیاست و تصمیم عملیات تخلیه بودند، آنها را به وزارت دفاع راجع کرده اند.
مک کال گفت که تحقیقات کنونی مهم است تا فجایع و آزمون هایی که در جریان عملیات تخلیه از افغانستان رخ داده، دیگر تکرار نشود.
اردوی امریکا در ۳۱ اگست ۲۰۲۱ میلادی عملیات تخلیه از افغانستان را به پایان رساند و با خروج آخرین عسکر امریکایی به ماموریت خود در آن کشور پایان داد. این روزهایی بود که طالبان همۀ مناطق افغانستان را تصرف کرده بودند، اردوی سابق شکست خورده بود و در ظرف فقط چند روز، حکومت افغانستان فروپاشیده بود.
آرش همایون