برخی از دانش‌آموزان مکاتب خصوصی افغانستان می‌گویند، سیستم آموزشی موسوم به آکسفورد که برای کشورهای دیگر ساخته شده و به زبان انگلیسی است، برای آنها زیاد کارآمد نیست.
برخی از آنان از ولایت‌های مختلف به رادیو آزادی می‌گویند، این سیستم که در بسیاری از مکاتب خصوصی در کنار نصاب درسی وزارت معارف تدریس میشود، در کنار اینکه دشورا است، در آزمون کانکور نیز به آنها کمک نمی‌کند.
غنی‌الله، دانش‌آموزش یک مکتب خصوصی از ننگرهار و عبدالوهاب از کابل به رادیو آزادی گفتند:
"من در یک مکتب خصوصی درس می‌خوانم، درس خواندن در سیستم آکسفورد برای ما کمی دشوار است. اگر برنامۀ درسی افغانی وجود داشته باشد و به زبان مادری‌ام تدریس شود، بسیار خوب خواهد بود."
آکسفورد سیستمی است که به دانش‌آموزان در افغانستان مفید نیست، سیستمی خسته کننده و بی‌تاثیر است و این سیستم در امتحان کانکور استفاده نمی‌شود، بنا بر این به دانش‌آموزان فایدۀ خاصی ندارد."
آنها همچنین مدعی اند، این سیستم درسی که به نام آکسفورد معروف است، به اندازه‌ای دشوار است که بسیاری از آموزگاران در افغانستان توانایی تدریس آن را ندارند.
اما برخی دیگر از دانش‌آموزان مکتب‌های خصوصی با استقبال از این سیستم درسی، آن را خوب و معیاری می‌دانند.
احمدالله، یکی از آنان در کاپیسا به رادیو آزادی گفت:
"سیستم آکسفورد یک سیستم خوب و بین‌المللی است، زیرا ما این سیستم را در بسیاری از مکاتب افغانستان داریم و تدریس میشود."
برخی از مسئولان مکاتب خصوصی این ادعا‌ها و انتقادات دانش‌آموزان را در بارۀ سیستم آموزشی نمی‌پذیرند و می‌گویند، آنها در کنار نصاب معارف افغانستان، سیستمی به نام آکسفورد را به عنوان مواد درسی کمکی و برای بالابردن سویۀ دانش‌آموزان تدریس می‌کنند.
خیرالله نیکمل، مدیر مکتب خصوصی ویسا در کندهار به رادیو آزادی گفت:
"ما این برنامۀ درسی را ویرایش کرده ایم، تمام مسائل خارجی از آن حذف شده و آن را با فرهنگ و عنعنات افغانستان عیار کردیم. بنا بر این برنامۀ درسی که با افغانستان و فرهنگ تضاد نداشته باشد و به سویۀ سیستم آکسفورد باشد، بهترین نصاب درسی است."
نصیر احمد پوپلزی، رئیس مکتب خصوصی هیواد بگرام در کابل می‌گوید:
"نصاب انتخاب شده توسط وزارت معارف برای مکاتب خصوصی یک سیستم کامل و مطابق به فرهنگ است. این سیستم بر اساس نیازمندی و توانایی دانش‌آموزان ساخته شده است."
اینکه چرا از سیستمی به نام آکسفورد در کنار نصاب معارف در مکاتب خصوصی استفاده میشود و تاثیر آن چیست؟ خواستیم نظر مسئولان اتحادیۀ مکتب‌های خصوصی و وزارت معارف حکومت طالبان را جویا شویم، اما تا زمان نشر گزارش پاسخی دریافت نکردیم.
اما ابراهیم شینواری، معین پیشین تعلیمات عمومی در وزارت معارف نظام جمهوری پیشین به رادیو آزادی گفت، مشکلات در نظام تعلیمی وجود دارد و آنها کار روی طرحی را برای حل این مشکلات آغاز کرده بودند، اما به گفتۀ او، این طرح تکمیل نشد:
"در مکاتب خصوصی در کنار نصاب معارف، برخی از مضامین سیستم آکسفورد را نیز انتخاب کردند، مثلاً در صنوف هفتم، هشتم و نهم که ۱۸ مضامین از نصاب دولتی وجود داشت، از آکسفورد ۶ مضمون می‌گرفتند که کلاً ۲۴ مضمون را شامل می‌شد. این سیستم برای دانش‌آموزان بسیار سخت و کمرشکن بود و مشکلات نصاب آن زمان حل میشود که طرح نصاب آموزشی ما عملی شود."
شینواری همچنان می‌گوید که در برنامۀ آنان، یک نصاب درسی‌یی برای معارف در نظر گرفته شده بود که مطابق با فرهنگ افغانی و برابر با معیارهای جهانی بود.
اما تا هنوز مشخص نیست که وزارت معارف حکومت طالبان از این طرح استفاده خواهد کرد یا نه؟
