در ادامۀ روند اخراج مهاجرین فاقد اسناد افغان از کشورهای همسایه، مقامهای مرزی ایران از اخراج ۲۰ هزار مهاجر افغان بدون اسناد در ۱۵ روز نخست ماه دلو خبر داده اند.
خبرگزاری ایسنا روز شنبه به نقل از مجید شجاع، فرمانده مرزی ولایت خراسان رضوی این کشور نوشته است که این مهاجران از طریق مرز دوغارون اخراج و به مقامات حکومت طالبان تحویل داده شده اند.
برخی از مهاجرین افغان که اخیراً از ایران اخراج شدند، با شکایت از برخورد پولیس این کشور میگویند، به دلیل بیکاری به ایران رفته بودند، اما اکنون اخراج و دوباره بیکار شدند.
محمد حسن یکی از آنان به رادیو آزادی میگوید، مدت یک سال در ایران مصروف کار بلوک سازی بود و دو هفته پیش از سوی پولیس ایران بازداشت و اخراج شد:
"ما در شهریار بودیم از آنجا رد مرز شدیم. برگۀ سرشماری از اصفهان را داشتیم و در شهریار قبول نشد. ساعت دوازدۀ شب ما را رد مرز کردند. ۹ نفر بودیم."
نیکی تبسم: ما افغانها نمیتوانیم به طور قانونی اینجا کار کنیم و یا هم کارهای سخت و شاقه در بدل معاش کم برای ما داده میشود
او میگوید که اکنون در افغانستان بیکار است و نمیداند که خرچ خانوادۀ شش نفریاش را چگونه تامین کند.
هدایتالله یکی دیگر از مهاجرین افغان که اخیراً از ایران اخراج شده است، به رادیو آزادی میگوید:
"من ایران بودم ۲۰ روز میشود که اخراج شدم. ساعت یک و چند دقیقه بود که پولیس آمد من از پنجره خودم را بیرون انداختم فرار کردم، اما من را بالاخره گرفتند. لت و کوب کردند و هرچه پول داشتم از من گرفت. وقتی به خاک افغانستان رسیدم هیچ چیزی نداشتم."
از سوی دیگر شماری از مهاجران افغان در ایران که برخی از آنها برگۀ سرشماری و یا اسناد قانونی نیز دارند میگویند که با مشکلات روبهرو هستند.
نیکی تبسم، یکی از مهاجران افغان در ایران میگوید که او به دلیل محدودیتهای موجود در افغانستان به ایران رفته است، اما در ایران هم با مشکلات زیادی مواجه هستند:
"زندگی در ایران برای ما بسیار دشوار است، ما افغانها نمیتوانیم به طور قانونی اینجا کار کنیم و یا هم کارهای سخت و شاقه در بدل معاش کم برای ما داده میشود. برگۀ سرشماری هم که برای ما داده میشود هیچ درد ما را دوا نمیکند و ما سیمکارت و کارت بانکی نمیتوانیم بگیریم. گاهی هم در مکاتب این برگه قابل قبول نیست."
حفیظالله یکی دیگر از مهاجرین افغان در ایران میگوید:
"به ایران پناه آوردیم، خانه و بچه و زندگی را همینجا آوردیم. برگۀ سرشماری داریم ولی نمیتوانیم آن را تمدید کنیم. یک سیمکارت به نام خودمان نداریم، یک کارت بانکی به نام خودمان نداریم به نام یک ایرانی است او هم هر روز به ما گپ میزند."
این مهاجران در حالی از مشکلات در عدم تمدید برگۀ سرشماری و دیگر مشکلاتشان شکایت دارند که پیش از این دولت ایران اعلام کرده بود که توزیع کارت هوشمند را برای مهاجرین از جمله افغانان آغاز میکند تا زمینۀ حضور قانونی آنان و ارائۀ برخی خدمات از جمله کارت بانکی و سیمکارت به آنان فراهم شود.
اما برخی از مهاجرین افغان در ایران به رادیو آزادی گفتند که توان پرداخت هزینۀ کارت هوشمند را که صد میلیون تومان معادل ۱۳۰ هزار افغانی میشود، ندارند.
این در حالی است که احمد وحیدی، وزیر داخلهٔ ایران در هفتۀ نخست ماه میزان سال جاری اعلام کرده بود که حدود ۵ میلیون مهاجر افغان در ایران به گونۀ غیرقانونی زندگی میکنند و افزوده بود که روند اخراج آنان را آغاز میکنند که پس از آن روند اخراج مهاجرین فاقد اسناد افغان از ایران شدت یافت.
هر چند برخی کشورهای همسایۀ افغانستان از جمله ایران و پاکستان چندین دهه است که میزبان مهاجرین افغان هستند، اما در پی سقوط نظام پیشین جمهوریت در آگست ۲۰۲۱، مهاجرت افغانان به این کشورها به دلیل آنچه که آنان تهدیدات امنیتی، بیکاری و فقر عنوان میکنند، شدت گرفت.
با وجود نگرانی سازمانهای بینالمللی از بحران بشری در افغانستان، حکومتهای ایران و پاکستان از چند ماه به این سو روند اخراج مهاجرین فاقد اسناد افغان را از کشورهای شان شدت بخشیدند که تا به حال صدها هزار تن آنان اخراج شدند.