نگارخانه بهزاد در شهرهرات با آموزش دادن هنر به جوانان تلاش دارد تا هنرهای اصیل هرات زنده بماند.
محمد ابراهیم حبیبی از استادان چیره دست هنر٬ مسوولیت این نگارخانه را به عهده دارد و برای ده ها جوان نقاشی، مینیاتوری و خطاطی آموزش می دهد.
پیش از این دختران نیز در این نگارخانه هنر می آموختند که از سوی طالبان جلوگیری شده است.
آقای حبیبی بیشتر از چهل سال می شود که نقاشی، مینیاتوری و خطاطی به هنرجویان آموزش می دهد.
نگارخانه بهزاد در حوض تاریخی ملک در مقابل قلعه اختیار الدین ولایت هرات واقع است.
حبیبی در باره وضعیت هنر در هرات چنین می گوید:
" در قسمت نقاشی بسیار محدودیت وجود دارد و کارهای هنری کم شده است. قسمت آموزش خواهران هم در نگارخانه مسدود شده است و رفت و آمد خواهران به داخل نگارخانه ممنوع شده است. قبلا شاگردان نقاشی هم طبقه اناث و هم طبقه ذکور زیاد بود و تقریبا هشتاد نفر را هر روز ما در حوض ملک شاهد بودیم و آموزش می دادیم."
حکومت طالبان نقاشی چهره و سایر هنرهای تجسمی را ممنوع کرده است.
این اقدام طالبان چه تاثیری بر هنر در افغانستان گذشته است؟
محمد ابراهیم حبیبی در این باره چنین می گوید:
" فعلا هنرمندان از لحاظ اقتصادی بدترین شرایط را در افغانستان دارند. وقتی که در یک کشور تحولات به وجود میاید اولین چیزی که متاثر می شود فرهنگ و هنر است، به خصوص هنرها. هنرهای تجسمی بسیار به حاشیه رفته است. فروشات وجود ندارد و متاسفانه رفت و آمد خارجی ها نیست و بخش های آموزشی ما محدود شده است."
بیشتر از هشت ماه می شود که اداره امر به معروف و نهی از منکر طالبان در هرات، آموزش دختران را در نگارخانه بهزاد ممنوع کرده است.
با این اقدام طالبان، بیشتر از ۴۰ دختر از آموختن هنر محروم شده اند.
بهار ۲۱ ساله که محصل پوهنتون هرات است و از تحصیل نیز محروم شده، یک تن از هنرجویان نگارخانه بهزاد بود.
وی در باره محروم شدن از آموختن هنر به رادیوآزادی می گوید:
" پس از بسته شدن پوهنتون به نگارخانه بهزاد رو آوردم و هنر یاد می گرفتم اما تقریبا هشت ماه می شود که این مکان را هم از ما گرفتند. هشت ماه می شود که خانه نشین شده ایم و نمی توانیم از این محیط هنری استفاده کنیم و در اینجا کار کنیم."
پس از محروم شدن دختران از آموختن هنر، اکنون تنها پسران در نگارخانه بهزاد آموزش می بینند.
محمد صادق ۲۳ ساله تقریبا یک سال می شود که در این نگارخانه مینیاتوری می آموزد. وی میگوید:
" هرات مهد مینیاتوری استاد کمال الدین بهزاد است. شبانه روزی تلاش می کنم که هنر را به مردم افغانستان و جهانیان معرفی کنیم. می خواهم نشان دهم که هنر افغانستان پابرجا و زنده است."
اداره امر به معروف و نهی از منکر طالبان درهرات به تاریخ ۲۹ سنبله سال روان، نگارخانه بهزاد را به علت آمدن دو دختر خردسال به این نگارخانه، مسدود کرد.
پس از واکنش های زیاد مردم و فرهنگیان هرات، این نگارخانه روز بعد آن بازگشایی شد.
در حالی هنرمندان و هنرجویان از اوضاع دشوار هنر در هرات نگران هستند که این ولایت مهد بسیاری از هنرها از جمله مینیاتوری و خطاطی است.
مکتب هرات که از سوی استاد کمال الدین بهزاد حدود ۶۰۰ سال پیش بنیاد گذاشته شد، سرچشمه هنرهای تجسمی از جمله مینیاتور است.
بسیاری از کشورهای همسایه و منطقه با الگو گرفتن از هنرهای تجسمی و خطاطی مکتب هرات، صاحب هنر شده اند.
محمد ابراهیم حبیبی در حالی که نگران وضعیت شکننده هنر در هرات است اما می گوید، هیچ گاهی اجازه نمی دهد که هنر در این ولایت گمرنگ شود.
گزارش : شاهپورصابر
