شمار زیادی از نظامیان مهاجر افغان در ایران می گویند که در حالت بسیار دشوار زندگی می کنند و در دوسال گذشته، جامعۀ جهانی، به وضعیت آنها توجه نکرده است.
امین الله رنجبر یکی از هزاران نظامی حکومت مخلوع افغانستان است که بعد از تسلط دوبارۀ طالبان بر افغانستان در اگست سال ۲۰۲۱ میلادی به ایران مهاجر شده، او در مورد زندگی خود و سایر هم قطارانش در ایران، به رادیو آزادی گفت:
"بعد از سقوط جمهوری اسلامی افغانستان بدست طالبان، اکثریت نظامیان افغان به کشورهای ایران و پاکستان فرار کردند که وضعیت زندگی این نظامی ها روز به روز خرابتر می شود، حتی نان خوردن را ندارند، حالا از این زاویه قیاس کنید که وضعیت آنها به چی حالت است، علاوه بر مشکلات خانه و کاشانه، اطفال شان به مکتب و مدارس رفته نمی توانند. وضعیت نظامیان افغان بسیار تکان دهنده و نگران کننده است."
اما فضل محمد حقانی شارژدافیر طالبان در سفارت افغانستان در تهران پایتخت ایران که در اواخر ماه فبروری به نمایندگان طالبان تحویل داده شد، می گوید٬ شماری زیادی از افرادی که به ایران فرار کرده بودند، به کمک این سفارت دوباره به افغانستان برگشته اند:
"رفتار ما با مقامات حکومت سابق افغانستان در ایران مثبت بوده، برخورد منفی با آنها نشده، با آنها کمک کرده و شماری از مقامات سابق به شمول اعضای پارلمان و قوماندان ها و دیگران را دوباره به افغانستان فرستاده ایم. تعداد مقامات سابق افغانستان در ایران تا هنوز، به ما معلوم نیست."
سفارت طالبان در تهران: با سربازان و افسران پیشین افغانستان کمک صورت گرفته است
محمد سلیم وردک، مسول دفتر حمایت از نیروهای اردوی ملی افغانستان در مورد تعداد نظامیان افغان که پس از تسلط دوباره طالبان، به کشورهای همسایه افغانستان فرار کرده اند، به رادیو آزادی گفت:
"پس از تحول سیاسی اخیر اکثریت نظامیان افغان به کشورهای ایران، پاکستان تاجکستان و ترکیه مهاجر شدند که تعدادی زیادی از این نظامیان اسبق، یعنی حدود ۱۵ هزار تن آنها به شمول ۳۵۰۰ تن از فامیل های ورثۀ شهدا در ایران هستند، به تعداد ۱۳۵۰ تن به پاکستان رفته اند، تعداد خیلی اندک نیز به تاجکستان مهاجر شده اند و شماری کمی از مقامات بلند پایۀ و رهبری سکتور امنیتی افغانستان هم در ترکیه هستند که تعداد از آنها حتی قبل از سقوط نظام، یا در جریان سقوط و یا بعد از آن به ترکیه رفته اند."
شماری از نظامیان افغان که به کشورهای همسایه فرار کرده اند، مقداری زیادی از تجهیزات، اسلحه و مهمات نظامی را نیز با خود برده اند. گفته می شود که ده ها فروند طیارۀ نظامی افغانستان به تاجکستان و ازبکستان انتقال داده شده است.
فضل محمد حقانی شارژدافیر طالبان در سفارت افغانستان در تهران در مورد تجهیزات، اسلحه و مهمات نظامی که توسط نظامیان سابق به ایران انتقال داده شده، می گوید:
"مقاماتی که به ایران فرار کرده بودند، با خود اسلحه، مهمات و تجهیزات را که برده بودند، از آن جملۀ در همان ماه های اول در نتیجۀ تلاش های رهبران امارت اسلامی، مقدار زیاد آن تجهیزات و اسلحه از جانب جمهوری اسلامی ایران از طریق سرحدات فراه، نیمروز و اسلام قلعه به امارت اسلامی تسلیم داده شد و مقدار کم آن در ایران باقی مانده است."
در حالیکه با وصف فرمان عفو عمومی طالبان، هرچند گاهی در مورد دستگیری، و حتی قتل نظامیان سابق در افغانستان گزارش هایی داده می شود و طالبان آن را ناشی از دشمنی های شخصی می دانند، نظامیان سابق افغانستان از برخورد متحدان غربی شان نیز گلایه دارند.
امین الله رنجبر نظامی مهاجر افغان در ایران شکایت خود را چنین بیان کرد:
"جامعۀ جهانی در قبال نیروهای امنیتی افغان بطور مطلق کوتاهی کرده اند و تا حال هیچ نوع کمک نکرده اند، جامعۀ جهانی، سازمان ملل متحد، کشورهای امداد گر و پناهجو پذیر به حال نظامیان افغان توجه نکرده اند که در زیر خیمه ها در ایران و پاکستان بسر می برند. "
کمیسیون مستقل حقوق بشر حکومت مخلوع افغانستان که از سوی طالبان منحل شده و در خارج از این کشور فعالیت می کند، نیز بارها در مورد وضعیت نظامیان سابق افغان در داخل و خارج از افغانستان ابراز نگرانی کرده است.
آرش همایون
