"۵ شبانه روز و ۱۲ ساعت پیاده روی کردم گرسنه و تشنه. با جانم بازی کردم به ایران رسیدم به شهر یزد رفتم و کارگری می‌کردم."
با وجود همه سختی ها، این مرد سی و پنج ساله به تازگی از ایران اخراج شده. نامش در گزارش گرفته نشده تا هویتش در امان باشد. او می‌گوید که در نظام جمهوری مخلوع فرمانده یکی از قطعات نظامی در ولایت فراه در جنوبغرب افغانستان بود. اما شش ماه قبل به علت افزایش خطرهای جانی و نیز فقر اقتصادی مجبور شد که از راه قاچاقی به ایران سفر کند تا بتواند نفقه خانواده پنج نفری‌اش را تا حدی فراهم کند.
فقط دو ماه به خانواده‌ام پول روان کردم. بالاخره پولیس ایران مرا از سر کارم گرفت و رد مرز کرد
اما در ایران چیزی را که پیش‌بینی نکرده بود، برایش اتفاق افتاد. این نظامی سابق در دام مواد مخدر گیر افتاد:
"من آنجا معتاد به مواد مخدر شدم. مزد اندک که می‌گرفتم هم مصرف موادم می‌شد. فقط دو ماه به خانواده‌ام پول روان کردم. بالاخره پولیس ایران مرا از سر کارم گرفت و رد مرز کرد به اردوگاه میلک ۵ شبانه روز در اردوگاه بودم نه آب میدادند نه نان ما را در تشناب‌ها نگهداری می‌کردند. خیلی هم لت و کوب شدم."
اندکی پس از سقوط جمهوری مخلوع در تابستان ۱۴۰۰ هجری خورشیدی، هزاران عضو نیروی امنیتی و دفاعی آن زمان به کشورهای همسایه از جمله به ایران گریختند.
در داخل افغانستان با خطر جانی رو به رو بودند و در ایران هم زندگی خوبی ندارند.
این نظامی پیشین که از یادآوری نامش برای حفظ هویتش می‌گذریم، فعلاً در ایران زندگی می‌کند. او می گوید در کنار دیگر مشکلات زمان ویزای مسافرتش گذشته و نتوانسته تمدیدش کند:
"بعد از سقوط جمهوریت و روی کار آمدن حکومت طالبان متاسفانه بنابر محلوظات اقتصادی و امنیتی که وجود داشت مجبور به ترک وطن شدیم و به ایران مهاجر شدیم، مشکلاتی بسیار زیادی که فرا راه مهاجران افغان در کشور ایران وجود دارد این است که حتی یک مهاجر افغان اجازه این را ندارد که یک سیم کارت به نام خود خریداری کند و یا حساب بانکی باز کند ، پول《مزد》کارگر افغان به صورت یا عندالموقع یا کامل توسط کارفرما پرداخته نمیشود، خانه به بسیار مشکلات پیدا میشود و آن هم به کرایه بسیار بالا و به پول هنگفت که به عنوان پیش پرداخت گرفته میشود، بسیار یک حالت بد و ناگوار و تاسف باری بر علیه نظامیان وجود دارد که نظامیان پیشین هر لحظه درد و رنج دوری از وطن را می‌کشند."
حال، برخی از نظامیان پیشین که از ایران اخراج شده اند، نگران جان‌شان هستند.
این نظامی به رادیو آزادی از بی‌سرنوشتی‌اش می‌گوید:
"به مشکلاتی زیادی شب و روز خود را تیر می‌کنیم مجبور شدیم که به کار‌های شاقه دست بیندازیم حتی به هر کاری، یک رسق را تیر می‌کنیم و مجبور شدیم که رزق و روزی به اولاد‌های مان پیدا کنیم."
یک نهاد حامی حقوق بشری هم از آنچه بازداشت، شکنجه و کشتار سربازان نظام جمهوری قبلی توسط طالبان خوانده ابراز نگرانی کرده است.
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان که طالبان منحلش کرده اند و اکنون در بیرون از افغانستان فعالیت می‌کند، به تازگی در بیانیه‌ای نوشت که گزارش‌های رسیده به آنها نشان می‌دهد که طالبان سربازان حکومت قبلی را ظالمانه دستگیر، شکنجه و سپس می‌کشند.
حکومت طالبان این اظهارات را رد می‌کند و می‌گوید که چنین چیزی کار نظام آنها نیست.
پیش از این، دیدبان حقوق بشر هم در ششم ماه حمل سال گذشته در یک گزارش مستند گفته بود که طالبان پس از به قدرت رسیدن، بیش از ۱۰۰ تن از نیروهای امنیتی سابق این کشور را در چهار ولایت افغانستان بدون محاکمه اعدام و یا جبراً ناپدید کردند.
