سیاست خارجی حکومت وحدت ملی در سال ۱۳۹۵ خورشیدی با فراز و نشیب‌های به همراه بوده‌است.
حکومت افغانستان در بخش سیاست خارجی‌اش در سال ۱۳۹۵ خورشیدی با آن‌که به موفقیت‌های دست یافته اما با چالش‌های، از جمله تیرگی روابط با پاکستان روبه‌رو بوده‌است.
برخی از اعضای ولسی جرگه می‌گویند، حکومت وحدت ملی در این سال با فقدان یک برنامه مشخص در بخش سیاست خارجی، مصروف کار‌های روزمره بوده‌است.
جعفر مهدوی یک عضو کمیسیون روابط بین‌المللی این جرگه به رادیو آزادی گفت، دستگاه دیپلوماسی افغانستان در این مدت فقط رفتار واکنشی داشته است.
وی افزود:
"عملاً نه ارادۀ در خود حکومت افغانستان برای داشتن سیاست خارجی وجود دارد و نه‌هم چنین شرایطی را دارد که بتواند یک سیاست خارجی مستقل داشته باشد، تمام رفتار‌های که تحت عنوان دستگاه سیاست خارجی یا دیپلوماسی بیرونی است رفتار‌های واکنشی است که در حقیقت نمی‌توانیم به نام پالیسی سیاست خارجی نام بگذاریم."
این در حالیست که رئیس جمهور محمد اشرف غنی نزدیک به دو نیم سال قبل در مراسم تحلیف‌اش روابط افغانستان با سایر کشورها را در پنج حلقه تشریح کرده‌است.
این پنج حلقه روابط با همسایه‌ها، کشورهای اسلامی، کشورهای بزرگ کمک کننده، کشورهای آسیایی و سازمان‌های بین‌المللی را در بر می‌گیرد.
اما جبهه ملی نوین افغانستان می‌گوید، حکومت وحدت ملی پالیسی واضح سیاست خارجی نداشته و در این بخش ناکام مانده‌است.
انوارالحق احدی رئیس این جبهه به رادیو آزادی گفت یکی از این موارد چگونگی روابط نامتوازن با پاکستان و برخی کشورهای دیگر است.
وی افزود:
"حکومت وحدت ملی در سیاست خارجی خود ناکام مانده‌است، مثال ناکامی بزرگ آن در روابط با پاکستان است، در شروع استراتژی پاکستان طوری بود که روابط خوب با پاکستان داشته باشد طبعاً آن پالیسی ناکام شد و حالا به طرف دیگر روان است که به نظر من این یک سیاست ناکام است، با ایران عین چیز است در قسمت روابط با روس‌ها ناکام اند طوری به نظر می‌رسد که چین هم زیاد طرفدار این حکومت نیست."
این در حالیست که حکومت وحدت ملی پس از تلاش‌های زیاد و نا امید شدن از همکاری صادقانه پاکستان در امر مبارزه با تروریزم و تیرگی روابط با آن‌کشور به دنبال گزینه‌های دیگر رفت.
حکومت افغانستان همواره پاکستان را متهم به ایجاد نا امنی‌‌ها در این‌کشور، حمایت از تروریزم و تجاوز بر خاک افغانستان کرده و به تازگی علیه آن کشور به شورای امنیت سازمان ملل‌‌متحد شکایت کرد.
شماری از آگاهان روابط بین‌المللی به این باور اند، با پالیسی‌های که حکومت افغانستان در برابر پاکستان اتخاذ کرد آن‌کشور در انزوای سیاسی در منطقه قرار گرفت.
داوود راوش یکی از این تحلیگران به رادیو آزادی گفت این مسئله می‌تواند نمایانگر مثال خوبی از انتخاب سیاست مناسب افغانستان در برابر پاکستان باشد.
وی گفت:
"دولت افغانستان با طرح جامع و معقولی که داشت، اگر انزوای سیاسی پاکستان که در حال حاضر در منطقه به آن روبه‌رو است ادامه یابد یک دستآورد خوب برای حکومت افغانستان خواهد بود، هر طوری که بود حکومت در سیاست خارجی‌اش در سال ۱۳۹۵ به موفقیت‌های دست یافت و روابط با کشورهای آسیای مرکزی، چین، ایران و کشورهای منطقه در سطح بهتر قرار دارد."
گفتنیست که به تازگی برخی از اعضای کانگرس امریکا، پیش‌نویس طرحی را ترتیب کرده‌اند که اگر از سوی کانگرس تصویب شود بر اساس آن پاکستان به‌گونه رسمی به عنوان کشور حامی هراس‌افگنی در جهان شناخته خواهد شد.
آنان گفته اند که پاکستان از شرکای غیر قابل اعتبار امریکاست و با ادامه حمایت از گروه‌‌های دهشت‌افگن به دشمن امریکا مبدل شده‌است.
در این میان وزارت خارجه افغانستان از چالش‌ها در سال ۱۳۹۵ خورشیدی انکار نمی‌کند اما می‌گوید حکومت وحدت ملی در جریان این سال پیشرفت‌ها و دستآورد‌های قابل ملاحظۀ در سیاست خارجی‌اش در منطقه و جهان داشته است.
شکیب مستغنی سخنگوی این وزارت در صحبت با رادیو آزادی گفت، حکومت به تلاش‌هایش برای قانع کردن پاکستان برای مبارزه صادقانه با تروریزم ادامه می‌دهد.
آقای مستغنی می‌افزاید:
"دولت جمهوری اسلامی افغانستان در زمینه پی‌گیری و دنبال اهداف سیاست خارجی خویش موفقیت‌ها و دستاورد‌های قابل ملاحظۀ داشت، هم در سطح منطقه و هم در سطح جهان، جمهوری اسلامی افغانستان در مبارزه با تروریزم قاطعیت دارد و به تلاش برای قانع ساختن کشورها در این راستا بخصوص پاکستان ادامه می‌دهد."
این در حالیست که جان نیکلسن قوماندان عمومی مأموریت حمایت قاطع ناتو در افغانستان اخیراً از بابت افراد نفوذی پاکستان، روسیه و ایران در حمایت از طالبان و مشروعیت بخشیدن به این گروه ابراز نگرانی کرده گفت، این مداخلات می‌تواند تلاش‌های حکومت را برای ایجاد یک افغانستان با ثبات زیر پرسش قرار دهد.
اما مقام‌های روسیه اخیراً خبر داده اند که در همسویی با حکومت افغانستان از طالبان مسلح خواسته اند تا وارد گفت‌وگو‌های صلح شوند.
مقام‌های چین نیز با رهبران حکومت وحدت ملی در سال ۱۳۹۵ دیدار‌های داشته اند و از تلاش‌های‌شان برای تأمین صلح و ثبات در افغانستان سخن زده اند.
روابط حکومت افغانستان با ترکمنستان، ازبکستان، تاجکستان و سایر کشورهای آسیای میانه خوب بوده‌است.
در بخش اقتصادی حکومت وحدت ملی در این سال با اشتراک در نشست بروکسل تعهد کمک مالی پانزده اعشاریه دومیلیارد دالر و بدنبال آن در نشست وارسا تعهد کمک مالی نزدیک به پانزده میلیارد دالر جامعه جهانی را جلب کند.
به گفته مقام ها، حکومت وحدت ملی ، در محور اقتصادی سیاست خارجی‌اش تلاش کرده تا افغانستان را به یک راه تجارتی و ترانزیتی در سطح منطقه مبدل سازد.
انتظار خادم آگاه روابط بین‌المللی به این نظر است که حکومت برای دستیابی به موفقیت در سیاست خارجی‌اش تلاش کرده‌است.
اما او به رادیو آزادی گفت هر زمان که آرزو‌ها به عمل مبدل شود و نتیجه بدهد می‌توان گفت حکومت در بخش سیاست خارجی‌اش کامیاب بوده‌است.
وی افزود:
"اگر زعامت سیاسی افغانستان تلاش می‌کند که حداقل مسئولیت خود را ادا بکند و کشور را به یک منطقه امن مبدل بسازد و خدمات خوب را ارائه بکند این یک آرمان است تا زمانی که این خدمات و آرمان‌ها به عمل مبدل نشود من فکر می‌کنم در حالتی مانند برزخ قرار خواهیم داشت نه‌هم طرف سقوط می‌رویم و نه‌هم کامیاب شده می‌توانیم."
قرار بود خطوط مدون سیاست خارجی حکومت افغانستان ماه‌ها قبل به ولسی جرگه فرستاده شود اما نذیر احمدزی معاون دوم این جرگه به رادیو آزادی گفت که تاکنون این طرح به ولسی جرگه فرستاده نشده‌است.
وزارت خارجه افغانستان در این مورد که چرا تاکنون خطوط مدون سیاست خارجی ترتیب نشده از ابراز نظر خودداری کرد.
با آن‌که حکومت افغانستان بارها تأکید کرده که سیاست خارجی‌اش همواره متوازن بوده اما ناصر شفیق آگاه مسایل روابط بین‌الملل می‌گوید که توازن در سیاست خارجی حکومت باید حفظ شود.
او در صحبت با رادیو آزادی گفت حکومت وحدت ملی باید یک سیاست بی‌طرفانه را دنبال کند تا روابط‌‌اش با یک ابر قدرت سبب بد گمانی ابر قدرت دیگر نگردد.
گزارش: سحر لیوال
