Жол ачкыла, аскер келатат, дивандагылар келатат!..
Коомдук тармактардагы карикатурадан улам жаралган азил.
Мына, ошентип, менин да саатым келди! Диванда жатып алып күрөшкөндөрдүн кубаттуу армиясын түздүм да, калдым!
«WhatsApp» аркылуу бүгүн биринчи чалган киши.
- Урматтуу генерал, шашылыш баяндайын дедим эле! «Коронавирус боюнча шалаакы болуп жатат» деп Саламаттык сактоо министрлигине сокку урдум!
- Мен да окудум. Азаматсың! Эми «Фейсбуктагы» бул соккуну «Твиттер» аркылуу да кайтала!
- Жарайт!
Экинчи чалганы.
- Урматтуу генерал! «Экологиялык коопсуздук боюнча жүрүшкө эки эле киши катышты» деп коомчулукту «талкалап» салдым!
- Ой азамат! Муну каяктан көрдүң?
- Диванда жатып алып, кенже уулумду «балконго чыгып, чоң көчөнү карап келчи» деп жумшадым да!
- Ой баракелде! Тапкыч турбайсыңбы! Азамат! Бизге факты керек!
Үчүнчү чалган адам.
- Урматтуу генерал, жанагы дааватчы ажы секулярдык системадагы бир никеге каршы чыгып, көп аял алууга чакырып жатыптыр, ошону катуу сындап койдум. Мындай ажыны тымызын колдоп жаткан экс-депутаттар, экс-министрлер, экс-аткаминерлер да бар деп салдым.
- Баракелде! Кана, карайынчы! Ой, чунак, бул жакта менин атымды да жазып салыпсың го! Тизмедеги үчүнчү ысымды дароо өчүр!
- Опей, сиз өзүңүзгө «Чокчолой Баатыр» деп ат коюп алганыңыз менен чыныгы ысымыңыз ушундай беле? Кечирип коюңузчу!..
- Экинчи андай кылба! Бирок жалпы чабуулуң туура эле болгон. Ишиңди уланта бер!
Төртүнчү байланыш.
- Урматтуу генерал! Маркум Саймаитинин өлүмүнө байланыштуу кылмыш ишине кедерги кылып жаткандарга кичине каяша айтып койдум! Эриккенде окуп койсоңуз!
- Жакшы, жакшы... Бирок абайлайлы. Ошол кедерги кылып жаткандар кезектеги шайлоодо бизге демөөрчү болуп калышы мүмкүн. Эми Дивандагылар партиясын каттоодон өткөрөлү деп жатпаймынбы!
- Макул, кеменгер кол башчым!
Анан бешинчи жоокерим Интернеттен телефон чалды эле, ага жооп бере албадым. «Чарчадың го!.. Максым ичип алып кетсең, берекем!» деп жубайым ашканага чакырып калды. Максым деген максым да, иш күтө турат!
Алтынчы бирөө чалды.
- Урматтуу генерал! Мен чек ара боюнча Интернеттин коомдук тармагында өлө талкуу баштадым эле, бирок жеңилип баратам. Катуу каршылык көрсөтүп жатат. Эптеп таймашып жатам.
- Тирикарак эле көрүндүң эле, деги эмне болуп кетти?
- Мен болгону диван армиясынын сержантымын да. Аркы тараптагы каршылашым Сизге окшоп диван армиясынын карт бөрүсү - генералы экен!..
- Кана, кана, мага ошол шилтемени жөнөтүп койчу, эсебин табайын!
...Ошентип диванда жатып алып замбиректеримди октой баштадым. «Тез келчи! Куурдак муздап калат го!» деп элеп-желеп болуп чебеленген жубайымдын ашканага чакырганына да кайыл болдум.
Карап гана тургула! Бүт армиямды чек араны коргоого көтөрбөсөм элеби!..
P.S.
Мында биздин кас душманыбыз Токтосун Шамбетовдун «коргонуу системасын жакшылап уюштуруп, үйдөгү диванында бекем жайгашып алган куралдуу күчтөргө» каршы аргасыз каяшасы жарыяланган. Анын ж.б.лардын бөгөттөрүн эч тоотпойбуз. Алга, жоокерлерим!..
* * * * * * *
Эскертүү!
«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: кайсы бир саясий партияга, топко үгүттөгөн, же каралаган, бир нече жолу кайталап жиберилген, адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлер жарыяланбайт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер сайтка чыкпайт. Модератор пикирлерди жарыялоо же андан баш тартуу укугун өзүнө калтырат.
Алтыбай Жетибаевич – 50-60 жаштагы тажрыйбалуу шылуун;
Катчы кыз – 20-28 жаштагы өзүн өтө баалаган күлбөс сулуу кыз (акчага күлүшү мүмкүн).
Окуя биздин күндөрдө өтөт. Бир бир чоң мекеменин кабылдамасы. Мыкты адис кирет. Кабылдаманы кайтарган катчы кызга кайрылат.
Мыкты адис: - Саламатсызбы?!
Катчы кыз телефон чукулап отурат, башын көтөрбөйт: - Ооба.
Мыкты адис: - Жетекчи аксакалга киргенге уруксатпы?
Катчы кыз: - Эмне маселе боюнча?
Мыкты адис: - Өзүмдүн жеке ишим боюнча кирсемби дегем.
Катчы кыз: - Жеке маселелер боюнча жума күнү келиңиз, Алтыбай Жетибаевич саат ондон он үчкө чейин кабыл алат.
Мыкты адис: - Бүгүн кирсе болбойбу?
Катчы кыз: - Болбойт.
Мыкты адис: - Мен сөзсүз киришим керек эле...
Катчы кыз: -Жок дебедимби сизге. Сиз алдын ала жазылып, анан жума күнү келесиз. Тартип ушундай.
Мыкты адис: - Суранам, сулуу кыз... Азыр сөзсүз киришим керек.
Катчы кыз: - Кечирип коюңуз, сизге окшогондор толтура... Анын баарын киргизе берсем шеф мени бүгүн эле жумуштан кууп чыкпайбы! Жок дедимби, жок!
Пауза.
Мыкты адис: - Сиз абдан сулуу экенсиз!
Катчы кыз: - Билем. Баары билет.
Мыкты адис: - Аа-а... эмнени билет?
Катчы кыз: - Менин сулуу экенимди.
Мыкты адис: - Ии, ооба да! (Сөөмөйү менен чыкыйын чукулайт) карачы ошого да мээмдин жетпегенин.
Катчы кыз: - Чырайлуу болгондугум үчүн ушул жерде отурам да...
Мыкты адис: - Ошону айтпайсыңбы... (Кыңылдап эки жагын карайт) анда эмне кылсак? «Кыйын болду кыргызга» дегендей... Башка варианттар жокпу?
Катчы кыз: - Билбейм... мүмкүн бардыр. Аны сиз жакшы билет окшойсуз.
Мыкты адис: - Сиздики да туура, бар болуш керек. Бери мени караңыз, сулуу кыз. (Акырын 500 сом акча берет). Меңиз, мына буга шоколад алып дегендей... Аз да болсо көптөй көрүп...
Мыкты адис: - Урматтуу аксакал, уруксат бекен сизге?
Алтыбай Жетибаевич: - Уруксат.
Мыкты адис: - Ассалоом алейкум, аксакал! (Жүгүрүп келип кош колдоп учурашат). Акыбалыңыз кандай? Үй-бүлө аман-эсенби? Жек-жаат эсенчиликтеби? Куда-сөөктөр? Кечирип коюңуз, мен Ашкере Жегичбаевичтен келдим эле. Ушу сиздерде жаңы бөлүм ачылып жатат деп айтты эле, ал киши.
Алтыбай Жетибаевич: - Аа-а... Ашкере Жегичбаевич жакшы жүрөбү? Күүлүү-күчтүү элеби?
Мыкты адис: - Ооба, кудаага шүгүр. Сизге чооң салам айтты эле.
Алтыбай Жетибаевич: - Саламат болсун. Жакшы. Ооба, бизде жаңы бөлүм ачылып жатат. Ушул бөлүмдү жетектеп кете турган тың адис, ишенимдүү адам керек. Сиз мурда кандай жумуштарда иштедиңиз эле?
Төлөгөн Карыкеевдин карикатурасы.
Мыкты адис: - Аксакал, мен иштебеген жумуш калган жок. Алгач армиядан келип эле милийсада иштей баштагам, анан совхоздо завхоз, бухгалтер, экономист, кампа башчы... Анан «общепит» менен «горторгдо» ревизор-текшерүүчү, анан мектептин директору, бажы башчы, борбордук эмканада физкабинеттин инженери, драматеатрда кийим тигүү цехинин башчысы, сыр заводдун, эт комбинаттын директору, айыл чарба министринин орун басары, жилкомхоздун башчысы жана башка көптөгөн жумуштарда жетекчилик милдеттерди аткарып келдим. Иши кылып, аксакал, тоодой тажрыйба топтодум.
Алтыбай Жетибаевич: - Түзүк, түзүк... Тажрыйбаңыз бар экендиги көрүнүп турат, сиз менен иштешсе болот окшойт. Та-ак!. Биздин жумуш мындай. Билесиз, азыр биздин ажобуз күнүгө сыналгыдан, үналгыдан аябай айтып, катуу күрөш жүргүзүп жатат. Ажого жардам берелик, жалгыз кишинин колунан эмне келет? Аны биз биргелешип түп-тамырынан бери жок кылышыбыз керек, бул жети баштуу желмогузду. Түшүндүңүз да, эмне жөнүндө сөз болуп жатканын?
Мыкты адис: - Албетте, түшүндүм. Алдамчылыкка, жердешчиликке, паракорчулукка, тууганчылыкка жана башка ушу сыяктуу коомго жат көрүнүштөргө каршы аёосуз күрөш жүргүзүү - ар бир аң-сезимдүү жарандын ыйык милдети эмеспи! Сиз, аксакал, жалпы жонунан айтканда, коррупция жөнүндө сөз кылдыңыз.
Алтыбай Жетибаевич: - Оп бали! Таптыңыз, сиз абдан туура айттыңыз! Биздин мекеме да башкалар сыяктуу ушул эле жети баштуу желмогуздан куру эмес. Ошондуктан бизде коррупцияга каршы күрөш бөлүмү ачылсын деген буйрук келген. Таа-ак, эми, эгер сиз ушул бөлүмгө башчы болсоңуз, кудай буюруп дегендей.
Мыкты адис: - Оозуңузга май, аксакал!
Алтыбай Жетибаевич: - Башчы болуп калсаңыз жумушту эмнеден баштайт элеңиз?
Мыкты адис: - Мен алгач ишканада иштегендердин ар бир бөлүм башчысы менен таанышып чыгат элем.
Алтыбай Жетибаевич: - Оуу! 185 киши мененби?
Мыкты адис: - Ооба. Ар биринин тамырын тартып дегендей. Кимиси канчадан алат... айлыкты? Кимиси канча жылдан бери иштейт? Кайсы кызматта, канчадан кошумча табат? Кандай машина минет? Там-ташы кандай? Тууган-уругу, куда-сөөгү ким... Анан коррупциянын зыяндуулугу жөнүндө маектешип, ар бир бөлүмдө лекция окуп, түшүндүрүү иштерин жүргүзөт элем. Ай сайын, жок, жума сайын кызматчылардын баарын көчөгө коррупцияга каршы демонстрацияга чыгармакмын. Аягында аянтка баарын тизип коюп, чоо-оң митинг жасап, чоо-оң мамы орнотуп, «Коррупционер» деген чоо-оң жазуусу бар жарнак мойнуна илинген чоо-оң үч метрлик, өңү суук куурчак-каракчыны салтанаттуу түрдө чоо-оң от жагып жалындатып күйгүзөт элем. Баары жапырт карап турмак ошол «Коррупция» өрттөнүп бүткүчө. Бул ыкма адамдардын психологиялык коркуу сезимдерин күчөтөт.
Алтыбай Жетибаевич: - Кудай сакта, баарынын жүрөктөрүн түшүрүп салып, анан таптакыр оорукчан болуп калышпайбы?
Мыкты адис: - Анда жарым жылда же бир жылда бир жолу ошондой чоң акция өткөрөбүз, албетте, сиздин уруксатыңыз менен.
Алтыбай Жетибаевич: - Сиз деген күчтүү адис экенсиз. Туура айтып жатасыз. Бул деген чоң иш, чоң программа, жумушу көп. Жакшы... Бирок, баарынан мурда эмнеден баштайт элеңиз? Алгач... Мага ошону айтып бериңиз. Жол көрсөтүп бериңиз.
Мыкты адис: - Мм-мм... Көрсөтүп берейинби? Сөздүн ачыгы жакшы... Мен анда... (Эки жагын, шыпты карайт. Алтыбай Жетибаевичке шыбырайт. Ал түшүнбөйт. Бир баракты турнабайга окшотуп ороп көзүнө такайт, башын ийкеп жаңсап сурайт).
Алтыбай Жетибаевич: - Аа-а, жоок, андай. Кудай сактасын, видеокамера коюлган эмес. Анын бетин нары кылсын.
Мыкты адис: - Аа-а, анда жакшы. (Ички чөнтөгүнөн конверт алып чыгат). Быссымылда! Мынабуну иш башы деп акыры-ыын алып, байкатпастан чөнтөгүңүзгө салып коюңуз. Бул деген... көз акы... бу деген гонорар! Кийин, кудай буюрса, ай сайын ушунун жарымын алып турасыз.
Алтыбай Жетибаевич: - Тим эле койсоң болмок... (Алып ичин карайт. Ыракаттана жылмайып чөнтөгүнө салат). Оп бали! Мына, мыкты адис деп сизди айтыш керек. Тажрыйба бар экендиги эми накта билинди. Жумушту жакшы баштадыңыз. Эмесе сиз эртеңден баштап биздин мекемеде жаңы ачылган коррупцияга каршы күрөш бөлүмүнө жетекчи болуп дайындалдыңыз. Куттуктайм! Эртең мен сизди керектүү документтериңиз менен күтөм. Жакшы барыңыз... Ашкере Жегичбаевичке салам айтып коюңуз!
(Экөө кучакташып коштошот. Мыкты адис шадыраңдап чыгып кетет).
Аягы
Авазбек Жусупбеков
(Автордун пикири «Азаттыктын» көз карашын билдирбейт)
Эскертүү!
«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: кайсы бир саясий партияга, топко үгүттөгөн, же каралаган, бир нече жолу кайталап жиберилген, адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлер жарыяланбайт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер сайтка чыкпайт. Модератор пикирлерди жарыялоо же андан баш тартуу укугун өзүнө калтырат.
