Азып-тозгон, жараатынан аксап, алдан тайган «жихадчылар» «Ислам мамлекети» террордук тобунун Сириядагы акыркы таянычы болуп саналган Багхуз кыштагын акыры артка таштап, аймакты курчап турган күрт күчтөрүнө багынып беришти.
Алардын арасында Кыргызстандын кеминде бир жараны болушу мүмкүн экенин күрттөрдүн «Ронахи ТВ» каналы тарткан жана «Reuters» агенттиги тараткан бир видео көрсөтүп турат. Андан сакалы өскөн, жарадар колун таңып алып, бир ийнине төшөнчүсүн асып, баш кийимин баса кийген бул киши күрт аскерлерине «Кыргызстан», «киргиз» деп айтып жатканын көрүүгө болот.
Басымдуу бөлүгүн күрттөр түзгөн «Сириянын демократиялык күчтөрү» билдиргендей, 14-мартта эле жихадчылар менен алардын үй-бүлө мүчөлөрүн кошкондо баш-аягы 1300дөй киши багынып берди. Натыйжада аптанын башынан бери жихадчылардын чордонунан акыры чыгууну чечкен «Ислам мамлекети» террордук тобунун мүчөлөрүнүн саны 3 миңге чукулдады. Бирок Багхуз кыштагынан кеткиси келбегендер бар экенин согушкерлердин өздөрү ырастап жатышат.
«Ооба, кетип жаткандар да, кыштакта калгандар да бар. Мен белимден жаракат алганым үчүн эртерээк чыга албай калдым», - деди күрт күчтөрүнө багынып берген бир эркек киши.
Багхуз кыштагы Сириянын мунайга бай Дейр-эз-Зор провинциясында, Ирак менен чек арага жакын аймакта жайгашкан. АКШ колдогон «Сириянын демократиялык күчтөрү» бул кыштакты жихадчыл топтон жакын арада толук бошоторун билдирип жатат.
Бирок Багхуз үчүн кармаш оңойго турган жок. Согушкерлер катуу каршылык көрсөтүп жатышат. Күрт күчтөрүнүн баамында, кыштактан чыкпай калгандардын көбү жанкечтилер болушу мүмкүн.
«Азырынча «Ислам мамлекети» тобу мамлекет түзүү идеясы ишке ашпай калганын кабыл ала албай жатат. Ушул тапта алар Багхуздагы алакандай жерди гана көзөмөлдөп турушат», - деген ою менен бөлүштү «Сириянын демократиялык күчтөрүнүн» талаа командири Шейх ал-Жабал.
Кезинде ырайымсыздыгы менен бүтүндөй дүйнөнүн үрөйүн учурган «Ислам мамлекети» террордук тобунун акыркы таянычы үчүн кармаш Сириядагы жарандык согушка туура 8 жыл толгон учурга туура келди.
2011-жылдын март айында Сириянын Дараа шаарында президент Башар Асаддын режимине каршы алгачкы нааразылык акциялары башталган. Бирок өкмөттүк күчтөр менен көтөрүлүшчүлөрдүн тиреши күчөп, мындай маанай бүтүндөй өлкөгө жайылып, 21-кылымдагы эң кандуу жарандык согуштардын бири тутанган.
Туруксуз кырдаалда «Ислам мамлекети» террордук тобу баш көтөрүп, 2014-жылы Ирак менен Сириянын айрым чөлкөмдөрүн басып алып, «халифат» түзүлгөнүн жарыялаган. Дүйнөнүн булуң-бурчунан миңдеген адамдар, алардын ичинде 850дөй кыргызстандык бул топко кошулуп кеткен. Аларга каршы күрөшүү үчүн 80ге жакын мамлекет коалиция түзгөн. «Халифат» иш жүзүндө 2017-жылы террорчу уюм эки өлкөдө тең ири аймактарды колдон чыгаргандан кийин кулаган.
Бириккен Улуттар Уюмунун маалыматы боюнча, сегиз жыл ичинде Сириянын 5,6 миллион жараны коңшу өлкөлөргө жер которууга аргасыз болду. Баш кеңсеси Британияда жайгашкан «Адам укуктары боюнча Сирия обсерваториясынын» эсебине ылайык, жарандык согуштан баш-аягы 370 миң адам кырылды.
