Сяргей Навумчык

Праверкі ў калёніях. На што разьлічваць палітвязьням

Нядаўна грамадзкая назіральная камісія пры Віцебскім аблвыканкаме наведала Наваполацкую калёнію, дзе адбываюць пакараньне многія палітвязьні, у тым ліку Віктар Бабарыка і Ігар Лосік. У выніку інспэкцыі парушэньняў яна ня выявіла. Як так атрымалася і ці магло быць па-іншаму?

Фатальны ўзьлёт адной кар’еры, які можна было спыніць. 30 гадоў таму Лукашэнку выбралі старшынём антыкарупцыйнай камісіі

30 гадоў таму адбылася падзея, якой было наканавана самым істотным чынам паўплываць на хаду нацыянальнай гісторыі. 4 чэрвеня 1993 году Вярхоўны Савет зацьвердзіў «антыкарупцыйную камісію» і выбраў яе старшыню. З гэтага прызначэньня пачаўся імклівы рух Лукашэнкі да пасады прэзыдэнта.

Абазвалі «беларускамоўнай малпай»: гэта зьдзек ці ўжо этнацыд?

Варожае стаўленьне ў міліцыі і спэцслужбах, а таксама ў калёніях і турмах да палітычных вязьняў, якія размаўляюць на беларускай мове, набыло сыстэмны характар.

Гісторыя аднаго інтэрвію, альбо Ці дапамог Васкрасенскі Фядуту

У расповедах тых, хто прайшоў праз лукашэнкаўскія турмы, уражвае, наколькі становішча чалавека можа залежаць ад дробнай дэталі, напрыклад заўважанага турэмнікам незашпіленага гузіка. Што ўжо казаць пра тэлефонны званок начальству турмы ад асобы, якая асацыюецца з уладай і зьяўляецца яе рупарам.

Як Лукашэнка падмануў беларусаў на рэфэрэндуме ў 1995-м

14 траўня 1995 года па ініцыятыве Аляксандра Лукашэнкі ў Беларусі правялі рэфэрэндум, у выніку якога былі зьмененыя дзяржаўныя сымбалі, расейская мова атрымала статус дзяржаўнай, краіна ўзяла курс на яшчэ больш шчыльную інтэграцыю з Расеяй, а прэзыдэнт атрымаў права распускаць парлямэнт.

Пра што маўчаць прапагандысты, гаворачы пра разьмяшчэньне ядзернай зброі ў Беларусі

Абгрунтоўваючы намер Пуціна разьмясьціць на тэрыторыі Беларусі ядзерную зброю, і крамлёўскія, і лукашэнкаўскія прапагандысты пачалі спасылацца на амэрыканскія базы зь ядзернымі боегалоўкамі на тэрыторыі некаторых краінаў Заходняй Эўропы. 

З асаблівым цынізмам. Як у Маскве складалі пляны інкарпарацыі Беларусі

Стала вядома пра існаваньне ўнутранага дакумэнту расейскіх уладаў «Стратэгічныя мэты Расейскай Фэдэрацыі ў Беларусі», у якім расьпісаныя этапы паглынаньня Расеяй Беларусі да 2030 году.

Загінулі ні за што. Нявывучаныя ўрокі афганскай вайны

15 лютага 1989 году завяршыўся вывад савецкіх войскаў з Афганістану. Бясслаўна для СССР скончылася вайна, якая цягнулася амаль дзесяцігодзьдзе. 

Помнік Скарыну, вывіхнутая нага будучага прэзыдэнта ў менскім гатэлі і апэрацыі пратэстоўцам. 30 гадоў дыпадносінам Чэхіі і Беларусі

30 гадоў таму, 5 студзеня 1993-га, былі ўсталяваныя дыпляматычныя адносіны паміж Чэскай Рэспублікай і Рэспублікай Беларусь.

Ці арыштуе Тэртэль Лукашэнку

Днямі з дыскусіі аб пэрспэктывах сыходу Лукашэнкі з палітычнага жыцьця пачуў ад калегі пра хай і невялікую, але імавернасьць, што арыштаваць цяперашняга кіраўніка Беларусі можа той, хто сёньня прысягае яму ў вернасьці.

Сьмерць Макея, або Чаму ня варта і на хвіліну станавіцца на бок Зла

Ва ўзросьце 64 гадоў памёр міністар замежных спраў Рэспублікі Беларусь Уладзімер Макей.

Пра цану сьлёз салдацкіх маці запытайцеся ў Алексіевіч

Яшчэ некалькі тыдняў таму, калі слова «мабілізацыя» у прагнозах аналітыкаў гучала як адзін зь ня вельмі верагодных варыянтаў, найбольш частым адказам было — калі Пуцін пачне забіраць на вайну не кантрактнікаў, а цывільных людзей, Расея ўздымецца.

Ці будзе Байдэн бамбіць Крэмль, альбо як важна нагадваць пра добрыя справы

Кіраўніцтву Ўкраіны прадстаўлены праект дамовы аб міжнародных гарантыях бясьпекі.

Кісларод гуманізму, або чаму Алесь Адамовіч актуальны сёньня

З верасьня 1927 афіцыйная дата дня народжэньня Алеся Адамовіча — аднаго з найбольш вядомых у сьвеце беларускіх пісьменьнікаў (дата, замацаваная ў энцыкляпэдыях, — вынік таго, што ў вайну маці больш як на год „падмаладзіла“ сына, ратуючы яго ад вывазу ў Нямеччыну. Рэальная дата -- 3 жніўня 1926).

Навумчык: Лукашэнка працягвае помсьціць Быкаву і праз 19 год пасьля ягонай сьмерці

Роўна 31 год таму, 1 верасьня 1993 году, парлямэнцкая «Народная газета» надрукавала артыкул Васіля Быкава «Каб захаваць уладу, яны здольныя аб’яднацца хоць з самім д’яблам».

Чаму ня варта пляваць усьлед Гарбачову

Той, хто даў свабоду. Міхаіл Гарбачоў на Свабодзе

У Маскве на 92-м годзе жыцьця памёр Міхаіл Гарбачоў — апошні генэральны сакратар ЦК КПСС і адзіны прэзыдэнт СССР.

Палец Лукашэнкі, альбо як прапагандысты атрымалі Дзяржаўную прэмію за падман

Чаму ня варта «абнуляць» жнівень 1991-га. Піша Сяргей Навумчык

«Вінаваты, аказваецца, Васіль Быкаў! Абсурд»

Старэнькі шалік Шушкевіча

У ноч з 3 на 4 траўня ў Менску памёр былы старшыня Вярхоўнага Савету 12-га скліканьня Станіслаў Шушкевіч.

Калі Пуцін вып’е шампанскае за беларускую апазыцыю

Днямі Сяргей Дубавец, абгрунтоўваючы важнасьць прызнаньня «беларускіх уладаў» расейскімі акупацыйнымі, заўважыў, што ў свой час канстатацыя Зянонам Пазьняком расейскага панаваньня ў Беларусі менавіта як акупацыі — не было ўспрынятае належным чынам, бо грамадзтва да гэтага тады не сасьпела.

Памёр былы лідэр БССР Сакалоў, які «карміў» Ленінград і Паўночны флёт

Гэты тэкст цікаўныя да найноўшай гісторыі чытачы змогуць пабачыць праз паўгода ў кнізе «Дзевяносты», якая, буду спадзявацца, выйдзе ў Бібліятэцы Свабоды.

Каму цяпер служыць беларускае войска

Беларусь упершыню ў гісторыі можа стаць краінай-агрэсарам

Здольнасьці Лукашэнкі вяртаць сябе ў эпіцэнтар увагі можа пазайздросьціць які заўгодна гуру PR-тэхналёгій.

Змаганьне з нацыянальнай сымболікай выйшла на новы ўзровень

Амбасада Беларусі ў Кіеве накіравала ў МЗС Украіны ноту, у якой нацыянальная сымболіка названая «символикой белорусских коллаборационистов и прислужников Третьего Рейха».

Такія розныя сьлёзы, альбо Ўрокі адной адстаўкі

Якія шанцы ў Ціханоўскай на Нобэлеўскую прэмію

Выбар. Памяці Канстанціна Севярынца

За вучэньні беларусы могуць расплаціцца «Шэнгенам»

На фоне вучэньняў «Захад-2021» адбыліся стрэльбы Паўночнага флёту РФ ў водах выключнай эканамічнай зоны Нарвэгіі.

Лукашэнка падстаўляе Беларусь пад удар

Калі б у жніўні 2020 Пуцін не падтрымаў Лукашэнку, у Беларусі вось ужо год як была б іншая ўлада. Але Пуцін Лукашэнку падтрымаў, і сёньня Лукашэнка расплачваецца з Крамлём.

Найвялікшай каштоўнасьцю называў чалавечае жыцьцё. Памяці Сяргея Кавалёва

На 92-м годзе жыцьця памёр расейскі праваабаронца Сяргей Кавалёў.

Чаго чакаць ад візыту Ціханоўскай у ЗША і чаму ён важны

Неўзабаве пачнецца візыт у Злучаныя Штаты Амэрыкі Сьвятланы Ціханоўскай. Перад гэтым яна наведала дзясяткі эўрапейскіх краінаў, дзе нязьменна сустракала падтрымку і палітычных лідэраў, і грамадзтва.

Пра што забыўся палітоляг. Навумчык адказвае Прэйгерману

Што Лукашэнка ведае пра сьцяг

У інаўгурацыйнай прамове ў 1994-м, той самай, дзе Лукашэнка заклікаў да паразуменьня «нас, самых розных», ён ні словам не згадаў бел-чырвона-белы сьцяг, пад якім прыносіў прысягу, і не сказаў, што ён «нацысцкі».

Што зробіць Байдэн зь Беларусьсю. Два варыянты

Прэзыдэнт Злучаных Штатаў Амэрыкі Джо Байдэн выступіў з заявай, у якой ацаніў перанакіраваньне самалёту Ryanair і арышт Рамана Пратасевіча як парушэньне міжнародных нормаў.

Ці варта гуляць з шарлятанамі

Падаецца, найгоршае, што цяпер могуць зрабіць апанэнты ўлады для саміх сябе (і найлепшае для Лукашэнкі) — гэта дамагацца вынасу на рэфэрэндум свайго праекту Канстытуцыі ў альтэрнатыву таму, які прапануе адміністрацыя.

З Баку Лукашэнка мог прывезьці нешта больш каштоўнае, чым грошы

Летам 1992 году разам з дэпутатам Віктарам Кучынскім (тым самым, які потым праславіцца заявай, што гатовы «абараняць Лукашэнку з гранатамётам») мне давялося пабыць у Азэрбайджане — у якасьці назіральніка на першых прэзыдэнцкіх выбарах.

Чаму я ня веру ў афіцыйную вэрсію тэракту ў мэтро

Чаму Пуцін не падтрымае Бабарыку

Яшчэ некалькі месяцаў назад такі варыянт падаваўся цалкам рэальным. Але цяпер зьявіўся адзін фактар, які ставіць яго пад сумнеў.

Галоўны вынік Дня Волі

Дзесяцігодзьдзямі гадавіна незалежнасьці БНР была сьвятам для пэўнага кола.

Быкаў цаніў у БНР надзею

Перада мной — фатаздымак Народнага сакратарыяту. Ён зьмешчаны, пэўна, ва ўсіх выданьнях пра Беларускую Народную Рэспубліку. Але менавіта гэты здымак незвычайны.

Адамовіч, Быкаў і Барадулін былі за бел-чырвона-белы сьцяг і Пагоню

«Залатая рыбка» Герасіменя зрабілася «першай ластаўкай»

Кіраўніцу Фонду спартовай салідарнасьці, алімпійскую прызёрку Аляксандру Герасіменю ўлады хочуць пазбавіць зямельнага ўчастку ў Драздах.

«Ліст 28-мі» альбо як Гарбачоў беларускую мову ратаваў

Перабудова, распачатая Міхаілам Гарбачовым, дазволіла ўпершыню голасна сказаць пра становішча беларускай мовы.

Чым Лукашэнка выгадны Пуціну

«Лукашэнка ў ягоным стане поўнай залежнасьці Крэмль задавальняе, бо кожны іншы быў бы абавязаны Маскве пасадай (што нямала), але не свабодай (што непараўнальна болей). Лукашэнка ж абавязаны Крамлю менавіта свабодай», — піша Сяргей Навумчык.

Інтэлектуал і стваральнік сувэрэннай Беларусі. Памяці Лявона Дзейкі

Памёр ад каранавірусу дэпутат Апазыцыі БНФ у Вярхоўным Савеце 12-га скліканьня, сябра сацыял-дэмакратычнай партыі Лявон Дзейка. Яму быў 71 год.

«Паміраць за Расею» могуць зрабіць абавязкам

На арганізаваным уладамі «ўсенародным сходзе» міністар замежных справаў прапанаваў адмовіцца ад канстытуцыйнага палажэньня аб нэўтралітэце, а празь некалькі хвілінаў намесьнік начальніка Генштабу прапанаваў замацаваць у Канстытуцыі ўваходжаньне краіны ў сыстэму калектыўнай бясьпекі СНД.

Лукашэнка на «ўсебеларускім сходзе» ў 1996: Незалежнасьць — гэта бяда

Першы «ўсебеларускі народны сход» адбыўся 19–20 кастрычніка 1996 году ў Палацы спорту. Усе ўдзельнікі былі падрыхтаваныя да аднагалоснага ўхваленьня і аплядысмэнтаў на адрас правадыра.

Лукашэнка на рэфэрэндуме пра сымбалі: камуністам — правадыр, а Крамлю — халоп