Варта

Танін сшытак

«Ой, гэта мой сшытак!» — радуесься, як даўно страчанай і зноў знойдзенай рэчы, кнізе «Раньнія вершы» Тацяны Сапач.

Страх, які заўсёды з табой

І вокладка, і сама кніга Аляксея Палачанскага «Мой цьвік» запамінаюцца надоўга. Я ня ўпэўненая, што ўсе чытачы будуць прыгадваць гэтую кнігу з прыемнасьцю, але аўтар сваю справу зрабіў: напісаў кнігу супярэчлівую і запамінальную.

Дзень адкрытых забойстваў

А што адбылося? Калегі ўставілі чэкісту ў маўзэр абойму халастых патронаў. Пажартавалі. Жарт варты гратэску вялікага пісьменьніка.

Сто грамаў ракіі граціс ад грэка Зорбы

Абуджаная, але неспатоленая любоў да Грэцыі трывала са студэнцкіх часоў. Але краіна здавалася занадта гарачай, і мне не падабалася, што грэкі палілі нямецкія сьцягі і псавалі партрэты Мэркель, якая ўпарта старалася мільярдамі эўра ўратаваць радзіму Пэрыклаў ад банкруцтва.

Ключ ад Амэрыкі

У 1888 годзе палкоўнік Джон Б. Уэбэр атрымлівае ад ураду ЗША заданьне адправіцца ў Расейскую імпэрыю зь місіяй калі не сакрэтнай, то ўсё ж для расейскіх уладаў падазронай.

Ізраільскі араб, пісьменьнік Саід Кашуа: Гэта канец

Ізраільска-арабскі пісьменьнік Саід Кашуа перадаў фрустрацыю ад падзеяў апошняга месяца ў Ізраілі ў сваёй калёнцы ў газэце «Гаарэц».

Як палюбіць Афрыку

«Давай ня пойдзем увечары да чорта» — гэта кніга пра тое, як адна афрыканка прымірылася са складанай гісторыяй сваёй сям’і, гэта гісторыя любові да гэтага кантынэнту».

Пра Беларусь зь любоўю і ня толькі

Кніга Ганны Кандрацюк «Беларусь: любоў і маразм» — гэта рэпартажы, што былі напісаныя аўтаркай, журналістам, па выніках беларускіх вандровак, зьдзейсьненых разам з калегамі.

Крыжакі — браты па зброі

Пра раман Вольгі Іпатавай «Знак вялікага магістра».

Чатыры Расеі, або Расейская мэнтальнасьць вачыма расейскіх пісьменьнікаў

Парыжанка Віржыні Шыманец – пра свой беларускі лёс

Дасьледніца беларускага тэатру, лінгвіст і гісторык Віржыні Шыманец апублікавала ў фэйсбуку тэкст, які чытаецца як пачатак аўтабіяграфічнага раману.

Разарваны сьвет Андрэя Федарэнкі

«Андрэй Федарэнка — аўтар, які найбольш правакуе на літаральнае ўспрыманьне, таму ў крытыцы на яго пастаянна блукаюць аскабалкі савецкага мэтадалягічнага айсбэрга», — піша Ціхан Чарнякевіч

Ці ўратуе прэмія Гедройца беларускую літаратуру?

Ці паўплываюць неяк вынікі прэміі на продаж кніг? Ці пазнаёмяцца з новымі аўтарамі новыя чытачы? Баюся даваць на гэтае пытаньне адназначны адказ, піша Лідзія Міхеева.

Боская гульня

Напярэдадні футбольнага чэмпіянату сьвету, які пачынаецца ў Бразыліі 12 чэрвеня, Аляксей Знаткевіч піша пра менскае Дынама-1982, пра немцаў-пераможцаў і пра тое, чаму варта глядзець футбол.

Раман пра сумнае аблічча краіны бальшавікоў

Клод Сімон трапіў у краіну, якой засталося жыць пяць гадоў. Краіна была лядашчай, нязграбнай і мала спраўнай, з дрэнным асартымэнтам прадуктовых вітрынаў.

Жоўтая – жоўтая. Сіняя – сіняя? Зялёная – зялёная!

«Матулька, параспавядай мне пра тую краіну, пра якую ты ўвесь час думаеш!»

Ганна Янкута пра «Пана Тадэвуша» і польскіх чарадзеяў вуду

Рыкарда Арыцыё ня толькі расказвае пра палякаў, якія трапілі на Гаіці, але і адсочвае лёс іх нашчадкаў, што дагэтуль жывуць у горнай вёсачцы Казаль і памятаюць свае карані.

Пра «Пана Тадэвуша» і «зьдзічэлых» палякаў

У «Пану Тадэвушу» Адама Міцкевіча ёсьць такія радкі (цытата паводле перакладу Пятра Бітэля, вельмі блізкага да арыгіналу):

«Варашылаўград» — украінска-расейскі францір

«Варашылаўград» — перадапошні раман Сяргея Жадана з Харкава. Вядома, што пісьменьнік пацярпеў сёлета падчас сутыкненьняў прарасейскіх актывістаў з харкаўчанамі. Гораду Варашылаўграду больш няма (яго так называлі двойчы — у 1935-м і ў 1970-м), яму паўторна вярнулі старую назву — Луганск, які сёньня адзін з двух галоўных цэнтраў сэпаратыстаў. Сяргей Жадан нарадзіўся ў Луганскай вобласьці, якая ёсьць памежжам з Расеяй.

Пра насатага карліка, англамоўную малпу ды іншыя жудасьці

Ад Гаўфа да Шымборскай: беларускія пераклады 2014 году.

Урок паўмёртвай мовы

«Сейбіт», фільм Юрыя Каліны, «Белсат», 2014.

«Ратуйце нашы душы»: Ян ХХІІІ, Мао Цзэдун, маршал Джума

Ян ХХІІІ толькі што абвешчаны сьвятым. З гэтага чалавека пачынаецца раман «Ратуйце нашы душы» аўтарства Рамэна Гары. Папа Ян ХХІІІ, як звычайна, бласлаўляў вернікаў і натоўп турыстаў на ватыканскім пляцы. Але не пасьпеў ён накласьці з адлегласьці правай рукою крыж на сьціжму, як на бруку ўзьнікла замяшаньне. Нейкі чалавек спрабаваў прабіцца скрозь людзей наперад. Тры стрэлы аховы, чалавек упаў. Забойства на вачах пантыфіка моцна ўразіла яго.

Пошукі каштоўных касьцей

5 траўня гішпанцы пачынаюць пошукі месца пахаваньня аўтара «Дон Кіхота».

Навучаньне танцам у Шчэжары

24 красавіка ў «галерэі Ў» адбылася падзея: да чытача прыйшоў новы пісьменьнік з дэбютнай кнігай. Кніга зь дзіўнай назвай «Щежерь» абвяргае стэрэатып: беларускі аўтар ня можа пісаць па-расейску. На прэзэнтацыі я ўбачыла асобы Адама Глобуса і Ганны Кісьліцынай, Ігара Бабкова і Альгерда Бахарэвіча...

Суччын сын, які ўмее прыкінуцца добрым чалавекам

Сучаснаму каталёнскаму пісьменьніку Жардзі Гальсэрану (Jordi Galceran, нар. 1964 у Барсэлёне) вядомасьць у сьвеце прынесла п’еса «Мэтад Грёнхольма».

Ян Максімюк пра Габрыэля Гарсія Маркеса

Учора каля поўначы нашага часу ў Мэхіка адбылася цырымонія разьвітаньня з выдатным лацінаамэрыканскім пісьменьнікам Габрыэлем Гарсія Маркесам (Gabriel García Márquez). Дзясяткі тысяч жыхароў Мэхіка прыйшлі аддаць шанаваньне праху пісьменьніка, які памёр 17 красавіка, на 88 годзе жыцьця.

Нора Джойс як карыкатура, рэвалюцыянэрка і багіня

«Нора Джойс. Жыцьцё сапраўднай Молі Блум» аўтарства Брэнды Мэдакс — гэта 600 старонак падрабязнасьцяў сужыцьця славутага пісьменьніка Джэймса Джойса і ягонай жонкі Норы, якая была прататыпам усіх ягоных жаночых пэрсанажаў.

Праклён памяці і бяспамяцтва

Цяжка вызначыць жанр гэтай кнігі — гэта нешта сярэдняе паміж вельмі асабістым дзёньнікам і псыхатэрапэўтычнай споведзьдзю перад псыхолягам. Вівэг насамрэч у змозе пісаць толькі пра тое, што здарылася зь ім некалькі хвілін таму. Тое, што здарылася зь ім раней, чым гадзіну таму, ён наогул забывае.

Малітва за прэзыдэнта на Дзень дурняў

«Першага красавіка» — харвацкая гісторыя, напісаная па-ангельску харватам Ёсіпам Навакавічам з Паўночнай Амэрыкі.

Як Крым стаў востравам

Раман Васіля Аксёнава з адметнай назвай «Востраў Крым» — сапраўды пра Крым, які стаў востравам. Раман геапалітычны. І супадзеньне фатальнае: пісьменьнік Аксёнаў прыдумаў, а крымскі начальнік Аксёнаў сёньня, праз 35 гадоў, ажыцьцявіў.

Ганна Янкута пра ўкраінскую бібліятэку па-беларуску

Паколькі Ўкраіна — наш сусед і ўкраінскую мову ў нас разумее ці ня кожны адукаваны чалавек, то і ўкраінская літаратура рызыкуе аказацца ці ня самай перакладанай на беларускую мову.

Горад Парыж за цябе не напіша раман

Калі ён раптам памрэ ў сваім пакойчыку на паддашшы, знойдуць яго ня хутка, калі труп пачне раскладацца і сьмярдзець, бо ён рэальна нікому не патрэбны ў тым Парыжы.

Ляйпцыгскі кірмаш: Байцы за эўрапейскую Беларусь

Размах, зь якім сёлета арганізатары кірмашу падышлі да прэзэнтацыі ўкраінскай тэмы і ўкраінскай літаратуры сапраўды ўражваў. У Ляйпцыгу Нямеччына, так сказаць, падмаўляла ўсіх бараніць эўрапейскую культурную ідэнтычнасьць Украіны, выказьнікамі якой зьяўляюцца ўкраінскія пісьменьнікі і іхныя творы.

GRAPHO-досьвед: публічная пляцоўка ў цёмны час

Юлія Чарняўская піша пра новую літаратурную пляцоўку ў Менску.

«Чорная прапаганда» жыве, але ўжо не перамагае

Пра кнігу Стэнлі Ньюкарта-Навадворскага «Чорная прапаганда. Польшча, Нямеччына, Вялікабрытанія. Таямніцы найвялікшых ашуканстваў ІІ Сусьветнай вайны»

Німфаманка з машыны

Аляксей Знаткевіч піша пра фільм дацкага рэжысэра Ларса фон Трыера «Німфаманка», прэм’ера другой часткі якога адбудзецца ў Менску 6 сакавіка.

«Дзёньнік галерніка» ад нобэлеўскага ляўрэата

Кожны мае галеру жыцьця. Адзначаны Нобэлеўскай прэміяй па літаратуры (2002) вугорац Імрэ Кертэс (нар. 1929) лічыў, што галера ў нас агульная, што мы яе самі сказалі збудаваць, але ня здолеем пераадолець вялікай вады.

Што напісаў Рышард Капусьцінскі перад сьмерцю

Рышард Капусьцінскі пасьпеў перад сьмерцю падрыхтаваць да друку шостую кнігу сваіх дзёньнікаў пад назваю «Ляпідарый». Ляпідарый — музэйны збор дойлідзкіх рэштак па замках і палацах, калёнах, статуях. У Капусьцінскага гэта — зафіксаваныя назіраньні за хутказьменным сьветам: за людзьмі, умовамі жыцьця. Адным словам — думкі майстра.

Калі б сьветам кіравалі жанчыны...

Са свайго гледзішча жанатага мужчыны пасьля 50-кі я не пабаюся сказаць, што Элеанор Пур’я сваім фільмам мяне не напалохала.

Інго Пэц пра нялёгкую любоў да Беларусі

5 лютага ў бэрлінскім клюбе «Buchhändlerkeller» адбылася вечарына памяці перакладчыка, публіцыста і папулярызатара беларускай літаратуры ў Нямеччыне Норбэрта Рандава, які памёр 1 кастрычніка летась. «Лёс і ўпартасьць» — так назваў свой тэкст пра Рандава і Беларусь нямецкі журналіст Інго Пэц.

Сяргей Астраўцоў пра багоў, якія сталі палякамі

Ігнацы Карповіч — польскі пісьменьнік беларускага паходжаньня з суседняга Беластоку. У мяне ягоны раман «Балядыны і рамансы», 575 старонак, таўшчыня — чатыры сантымэтры. Такіх у Горадні ня пішуць. У Карповіча ў Беластоку ў нашы дні апынаецца сам «Езус Хрыстус», які прыедзе цягніком з Варшавы

Ян Максімюк пра знакамітыя дэбюты

Літаратурны дэбют добрага пісьменьніка заўсёды цікава пачытаць, нягледзячы на ўзровень дэбюту.

Сяргей Астраўцоў пра жорны і закулісы ХХ стагодзьдзя

Эўракамісія вырашыла не адзначаць сотыя ўгодкі пачатку І Сусьветнай вайны.

Тацяна Барысік пра таямніцы жывых

Людзі з заганаю гэтак жа, як і старадаўнія паштовыя маркі з якой-небудзь хібаю, цэняцца і каштуюць даражэй.

Ганна Соўсь пра «Амэрыканку» All included»

Яшчэ 20 гадоў таму хто б гадоў мог падумаць, што сумнавядомая турма КДБ «Амэрыканка», якая згадваецца яшчэ ў мэмуарах Кузьмы Чорнага, пасьля 2010 году ўвасобіцца ў добры дзясятак мастацкіх твораў, прычым самых самых розных жанраў.

Падарожжа ў забытую краіну штэтлаў

Госьць Варты — Эміль Маюк, культуроляг зь Любліну, каардынатар праекту «Shtetl Route» — распрацоўкі віртуальнага і часткова рэальнага турыстычнага маршруту празь мястэчкі і гарады Польшчы, Украіны і Беларусі, якія да Другой сусьветнай вайны былі пераважна або ў значнай ступені населеныя габрэямі.

Ян Максімюк пра «залаты ўзрост» для мастакоў

У якім узросьце мастакі дасягаюць вяршыні свайго творчага жыцьця?

Сяргей Астраўцоў пра «Знакі прыпынку» і закапаную кнігу Някляева

Мэмуары — нячастая рэч у беларускай літаратуры. Лепей не пісаць было пра жыцьцё пры Сталіне ды іншых «правадырах», лепей сьцерагчыся было сваіх думак, ня кажучы — выказваньняў пра літаратуру: лёгка можна было памыліцца зь межамі сацрэалізму і напісаць крамолу.

Ганна Янкута пра найлепшыя дэбюты 2013 году

Самыя цікавыя, як на мяне, сёлетнія дэбютныя кнігі выйшлі ў канцы 2013-га і, магчыма, яшчэ не пасьпелі трапіць у рукі да ўсіх сваіх патэнцыйных чытачоў. А таму чаму б не пачаць 2014 год менавіта з гэтых кніг?

Сяргей Шупа пра лесьвіцу ў неба

«Сёньня — 70 гадоў Джымі Пэйджу!» — кажу я маладому калегу. «Ты пра што?» — пытаецца ў мяне ягоны неўразумелы позірк, няўмольна нагадваючы пра часавую розьніцу ў цэлае пакаленьне.