Віталь Сямашка

Уладзімір Радзевіч: «Мой фэрмэрскі дэвіз, як у Стыва Джобса — ніколі не спыняцца на дасягнутым!»

«Трапіш сёньня ў Печы — лічы, вылецеў у трубу!»

У савецкія часы назва вайсковага гарадка Печы, што пад Барысавам, сярод прызыўнікоў гучала са злавесным падтэкстам. Тут была вядомая на ўвесь СССР 10-тысячная вучэбка, дзе квітнелі муштра ды дзедаўшчына.

«У калгасах хутка на злачынствы пойдуць, каб трапіць на заробкі ў вёску-турму ў Навасадах…»

Напярэдадні ня змог бы і ўявіць, што буду вандраваць у дні афіцыйных турэмных сьвятаў. У вёсцы-турме Навасады, што месьціцца ўздоўж чыгуначнай трасы Барысаў — Ворша і налічвае да 3 тысяч вязьняў, ушаноўвалі 300-годьдзе існаваньня пэнітэнцыярнай сыстэмы.

«У лепшыя часы „шэрая кніга“ Барысаўшчыны будзе абнародавана!»

«Завосьсе Адама Міцкевіча, як і Беларусь у яго часы — на пераломе…»

У часе нядаўніх вандровак па Берасьцейшчыне прачуў пра музэй-сядзібу Адама Міцкевіча ў вёсцы Завосьсе, на малой Радзіме паэта. А галоўнае — пра «вядомага арыгінала ды асобу, апантаную справай», яго дырэктара, спадара Анатоля Еўмянькова.

Хто перашкаджае Заслаўю стаць беларускай Рублёўкай?

Засульле: хуткасны заняпад працягваецца

За некалькі км ад Засульля — мытны пункт, дзе з дальнабойшчыкаў за праезд фур па аўтабане Масква — Брэст бяруць збор у 10 эўра. Тыя ж, каб не плаціць, гадамі ўжо збочваюць у аб’езд на вёску.

«У МОФе мы пажыцьцёва закаваныя ў бэтон ды калючы дрот!»

«Юрыдычна пасёлка няма. Будаваўся ў 60-я гады, так і называўся — „Менскай фабрыкі гародніны“. І прапіска такая, рэгістрацыя. А на карце намаляваныя кубікі, што нешта ёсьць, а якая назва — няма.

«Зь сёньняшніх Горак дарога вядзе ў бездань…»

«У Саванях дзяўчат прымушаюць цягаць мяхі ўдвая большыя за іх вагу…»

У Саванях, на Стаўпеччыне, давялося пабываць гады чатыры таму. Тады найперш запомніліся старажытныя дубы-асілкі на месцы былой сядзібы паноў Магнышэўскіх, ласкавасьць нёманскіх азёраў, гасьціннасьць мясцовых людзей, палова зь якіх, дарэчы, ужо працавала «на старане», а не ў тагачасным СВК «Жацерава». Але сёлета з раптоўнага тэлефоннага SOS адтуль уведаў пра цяперашняе становішча мясцовых калгасьнікаў. Маўляў, мала таго, што людзей вымушаюць працаваць за талерку супу, дык перасталі выдаваць і без таго мізэрныя адпускныя.

Гарбузы з хрэнам як сродак выратаваньня Вялікага Ольжава

"У Старадворскім маёнтку Цётка раіла, каб ня надта слухалі бацьку..."

Пра Чэслава Немэна ды аграгігантызм у Васілішках

На Шчучыншчыну, у Васілішкі, я імкнуўся невыпадкова. Ня толькі з-за таго, што 6 год таму, у часе першай вандроўкі, быў уражаны кантрастам паміж маляўнічасьцю краявідаў, сярод якіх кампактна месьціўся тысячны пасёлак, — і вялізным жывёлагадоўчым комплексам на ўскраіне, смурод ад якога, бадай, за сотню мэтраў мог прывесьці да непрытомнасьці. Але далёка за межамі паселішча вядома тое, што ў Старых Васілішках нарадзіўся і правёў юнацкія гады Чэслаў Юліюш Выдрыцкі, усясьветна вядомы рок-музыка, які а

«І ў вайну, і ў аграгарадку так і ня сталі блізкімі Далёкія…»

6 год таму, калі ўпершыню вяртаўся з Далёкіх, ці Далекіх, як вёску называюць мясцовыя, быў перакананы, што гісторыя буйной дывэрсійнай партызанскай апэрацыі на чыгунцы часоў Другой усясьветнай не парыне, як дзесяцігодзьдзямі раней, у аналах гісторыі. Аж не — трывожная размова зь яе першым дасьледчыкам, вядомым лідзкім краязнаўцам ды гісторыкам Валерыем Сьліўкіным пераканала, што справу рана здаваць у архіў. Пагатоў акура

«Крыжы ды пустэльныя хаты ўздоўж Нёмана над нашай Паперняй…»

Вёска з красамоўным назовам Паперня, дзе знайшлі папяровыя сшыткі часоў ВКЛ, паўтысячагадовай даўніны, — на Лідчыне, тым ня менш, традыцыйна лічылася паводле нацыянальнага складу насельнікаў «самай польскай». Кампартыйнае начальства ў савецкія часы з насьцярогай ставілася да папярнянцаў, бо мясцовыя хаваліся па лясах у атрадах акоўцаў аж да 1954 году.

«У Смалянах фэрмэр Васілёнак дае болей, чым тысячны СВК…»

У двухтысячныя Смаляны, што на мяжы Талачынскага ды Аршанскага раёнаў, я прыехаў найперш да фэрмэра Ўладзіміра Васілёнка. У 2009 годзе ён быў афіцыйна прызнаны «лепшым» на Віцебшчыне і ў краіне. Сустрэчы я чакаў зь лёгкім трымценьнем.

«Ані зямляк Косінец, ані Лукашэнка ня зробяць Роскі Сялец заможным…»

Невялікая вёсачка з экзатычным назовам Роскі Сялец — малая радзіма цяперашняга кіраўніка віцебскай абласной вэртыкалі Аляксандра Косінца. Я ехаў на Аршаншчыну, каб, паміж іншага, паглядзець: ці адбілася на жыцьці вяскоўцаў тое, што іх зямляк стаў першым чалавекам у вобласьці?

«У Абухаве і жывуць па прынцыпе „абухам па галаве“!»

Недарэчнасьці ў гэтай суботняй вандроўцы пачаліся літаральна зь першых хвілін. За 12 км ад Оршы, на найбуйнейшай трасе М-1 стаялі паабапал два ўказальнікі з надпісам «Абухава», якія паказвалі цалкам супрацьлеглыя кірункі.

Гітлер, пажары і мёртвы сэзон у Юрцаве

Алесь Пушкін: «І ўваскрэсьне Хрыстос наш у Бабры!»

На Крупшчыну, у вёску Бобр, што атрымала, бадай, усебеларускую вядомасьць дзякуючы таму, што ў ёй пражывае вядомы — улады кажуць, «скандальны» — мастак ды апазыцыянэр Алесь Пушкін, мяне прывялі дзьве навіны — добрая і дрэнная. Пачну з апошняй. 14 лютага сёлета згарэла тутэйшая царква Мікалая Цудатворцы, дзе Алесь расьпісаў сьцены ды столь. Пажар вынішчыў усе фрэскі, будынак застаўся без апораў ды страхі…