Беларусь па-ранейшаму займае бачнае месца ў эўрапейскім парадку дня. Эўрапейскі Зьвяз працягне падтрымку беларускіх дэмакратычных сілаў. Аб гэтым заявіла вярхоўная прадстаўніца Эўразьвязу ў замежных справах і палітыцы бясьпекі Кая Калас перад пачаткам пасяджэньня замежнапалітычнай рады.
«Учора ў нас была добрая сустрэча зь беларускай лідэркай Сьвятланай Ціханоўскай. Мы казалі пра фіктыўныя выбары, якія прайшлі ў Беларусі. І, вядома, мы падтрымліваем Беларусь і яе народ. Беларусь па-ранейшаму займае бачнае месца ў эўрапейскім парадку дня», — сказала яна.
Сьвятлана Ціханоўская вечарам 26 студзеня выступіла перад міністрамі замежных спраў ЭЗ у Бруселі на запрашэньне вярхоўнай прадстаўніцы Эўразьвязу па замежных справах Каі Калас і пры ўдзеле камісаркі па пытаннях пашырэння ЭЗ Марты Кос.
Як стала вядома Свабодзе, падчас сустрэчы абмяркоўваліся непрызнаньне выбараў 26 студзеня і Лукашэнкі, мірныя перамовы па Ўкраіне, візавыя і легалізацыйныя пытаньні, а таксама падтрымка грамадзянскай супольнасьці і дэмакратычных сіл Беларусі.
Ад імя ЭЗ Кая Калас і Марта Кос выступілі з заявай аб непрызнаньні «выбараў» і легітымнасьці Лукашэнкі. Асобныя заявы зрабілі больш за 15 краін ЭЗ, а супольную заяву апублікавала Паўночна-Балтыйская «васьмёрка».
У сваім выступе Ціханоўская заклікала ЭЗ ў выпадку мірных перамоваў па Ўкраіне дамагацца вываду расейскіх войскаў і неўмяшаньня Расеі ў беларускія справы, каб Беларусь ня стала «суцяшальным прызам» для Расеі, прыкласьці ўсе магчымыя палітычныя і дыпляматычныя намаганьні для вызваленьня палітвязьняў, узмацніць ціск і санкцыі з патрабаваньнем спыненьня рэпрэсій, пашырыць і ўмацаваць санкцыі супраць арганізацый, якія аказваюць ваенную падтрымку Расеі і фінансуюць рэпрэсіі.
Апрача таго Ціханоўская заклікала ўвесьці пакет санкцый за парушэньні правоў чалавека, супраць судзьдзяў, прапагандыстаў, сілавікоў і чыноўнікаў, адказных за рэпрэсіі і арганізацыю «выбараў», павялічыць дапамогу незалежным СМІ, праваабаронцам, грамадзянскай супольнасьці, ахвярам рэпрэсій і іх сем’ям, а таксама культурніцкім ініцыятывам. Падтрымаць Міжнародны гуманітарны фонд і міжнародную плятформу для збору доказаў злачынстваў рэжыму.
Ішла размова аб тым. каб забясьпечыць дакумэнты для падарожжаў для беларусаў, якія засталіся без пашпартоў, спрасьціць працэдуры атрыманьня віз і дазволаў на пражываньне для беларусаў, разглядзець прызнаньня статусу новага беларускага пашпарта, падтрымаць зварот Літвы ў Міжнародны крымінальны суд аб адказнасьці Аляксандра Лукашэнкі.
Ціханоўская таксама заклікала Эўразьвяз паказаць беларусам, што Эўропа прапануе альтэрнатыву «рускаму сьвету», і ўключыць дэмакратычную Беларусь у праграмы Усходняга партнэрства.
Падчас дэбатаў выступілі міністры замежных спраў Літвы — Кястуціс Будрыс, Польшчы — Радаслаў Сікорскі, Швэцыі — Марыя Мальмэр Стэнергард, Нідэрландаў — Каспар Вельдкамп, Латвіі — Байба Бражэ, Ірляндыі — Сайман Гарыс і іншыя.
Яны выказаліся ў падтрымку беларускага народа і дэмакратычных сіл, адзначылі неабходнасьць рашучай і прынцыповай пазыцыі па Беларусі, а таксама падкрэсьлілі важнасьць адрозьніваньня Беларусі ад Расеі.
Калас адзначыла, што на пасяджэньні 27 студзеня Эўрапейскай рады ў міжнародных справах будзе ісьці размова аб гібрыдных пагрозах у Балтыйскім моры, чакаецца абмеркаваньне прадаўжэньня санкцый Эўразьвязу супраць Расеі за яе вайну ва Ўкраіне.
Акрамя таго, міністры замежных спраў краін ЭЗ абмяркуюць сытуацыю на Блізкім Усходзе, дзе Ізраіль замірыўся з ХАМАС і «Хэзбалой», але пагроза новага збройнага супрацьстаяньня застаецца высокай.
Выбары 2025 году ў Беларусі
- Выбары прэзыдэнта Беларусі прызначылі на 26 студзеня 2025 году — нашмат раней, чым можна было чакаць. Такое рашэньне ўхвалілі на пасяджэньні Палаты прадстаўнікоў 23 кастрычніка. Паводле заканадаўства, сёмыя прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі павінны былі адбыцца не пазьней за 20 ліпеня 2025 году.
- Аляксандар Лукашэнка ўжо заявіў пра намер працягнуць сваю ўладу над краінай яшчэ прынамсі на пяць гадоў. Гэта будуць ужо сёмыя выбары для аўтарытарнага кіраўніка дзяржавы. Колькі часу Лукашэнка застаецца ва ўладзе: онлайн-лічыльнік.
- Напярэдадні абвяшчэньня даты галасаваньня амбасадар Расеі ў Беларусі Барыс Грызлоў сказаў, што расейскі бок дапаможа Менску ў выпадку «спробаў дэстабілізацыі» ў часе выбараў, калі Беларусь зьвернецца па такую дапамогу.
- Офіс Сьвятланы Ціханоўскай, Аб’яднаны пераходны кабінэт і Каардынацыйная рада выпусьцілі сумесную заяву, у якой падкрэсьлілі, што цяперашняя электаральная кампанія праводзіцца ў сытуацыі глыбокага палітычнага крызісу ў Беларусі, а Аляксандар Лукашэнка незаконна ўтрымлівае ўладу шляхам рэпрэсіяў супраць беларускага грамадзтва, і заклікалі беларусаў «выказаць свой пратэст шляхам галасаваньня супраць усіх, хто крадзе нашае права голасу».
- Раней дэмакратычныя сілы Беларусі ўжо неаднаразова заяўлялі, што будуць дабівацца непрызнаньня гэтых выбараў міжнароднай супольнасьцю.
- Папярэднія выбары 9 жніўня 2020 году прайшлі ва ўмовах масавых фальсыфікацыяў і адзначыліся самымі масавымі пратэстамі за ўсю гісторыю незалежнай Беларусі. Вынікі выбараў не былі прызнаныя міжнароднай супольнасьцю, краіны Захаду неаднойчы ўводзілі санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі, якога ня лічаць легітымным прэзыдэнтам Беларусі.
- Палітычны крызіс, які ўзьнік пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі, і шырокамаштабныя рэпрэсіі ў краіне працягваюцца да гэтага часу.
- У турмах Беларусі застаецца каля 1,3 тысячы чалавек, якіх праваабаронцы прызналі палітвязьнямі (колькасьць асуджаных з палітычных матываў значна большая). З 2020 году праваабарончаму цэнтру «Вясна» вядомыя прозьвішчы сама меней 7400 фігурантаў крымінальных палітычных спраў у Беларусі, заведзеных з палітычных матываў. Зь іх 6013 чалавек ужо асудзілі (як мінімум 2336 чалавек — на пазбаўленьне волі, 681 — на «хімію»). Больш за 50 тысяч чалавек затрымлівалі з палітычных матываў.
- У сувязі з пагрозай палітычнага перасьледу Беларусь пасьля 2020 году, паводле розных ацэнак, пакінулі сотні тысяч беларусаў: сацыёляг Генадзь Коршунаў у траўні 2024-га ацэньваў маштаб палітычнай эміграцыі ў 500-600 тысяч чалавек, намесьнік кіраўніка МУС Карпянкоў у кастрычніку 2023 году казаў, што з 2020 году зь Беларусі зьехалі 350 тысяч чалавек.
- У Беларусі ліквідавалі амаль амаль усе палітычныя партыі, засталіся толькі 4 праўладныя партыі. Агулам грамадзкі сэктар краіны, пачынаючы з пасьлявыбарчага пэрыяду 2020 году, страціў ужо сама меней 1838 некамэрцыйных арганізацыяў (сярод іх грамадзкія аб’яднаньні, прафсаюзы, палітычныя партыі, фонды, недзяржаўныя ўстановы, асацыяцыі, рэлігійныя арганізацыі і інш.).
- Пасьля выбараў 2020 году ў Беларусі прызналі «экстрэмісцкімі фармаваньнямі/арганізацыямі» і заблякавалі практычна ўсе незалежныя СМІ, журналісты гэтых мэдыя сутыкнуліся з затрыманьнямі, арыштамі, ператрусамі, адміністрацыйным і крымінальным перасьледам, многія вымушана пакінулі краіну і працягнулі працаваць з-за мяжы. За кратамі ў Беларусі цяпер застаюцца 36 прадстаўнікоў мэдыя.
- 97% членаў выбаркамаў працавала на папярэдніх выбарах, вынікае з дакладу ініцыятывы былых сілавікоў BelPol.
- Паводле апошніх зьвестак, апублікаваных ЦВК, яўка на выбарах склала ня меней за 81,50%.
- У ноч на 27 студзеня Цэнтральная выбарчая камісія заявіла, што за Аляксандра Лукашэнку прагаласавалі 86,82% выбарцаў. Вынікі падліку галасоў за іншых кандыдатаў наступныя: Сяргей Сыранкоў — 3,21%, Алег Гайдукевіч —2,2%, Ганна Канапацкая — 1,86, Аляксандар Хіжняк — 1,74%. Супраць усіх прагаласавалі 3,6% удзельнікаў галасаваньня.
- ЦВК заявіла, што апрацавала 100% бюлетэняў. Канчатковыя вынікі абяцаюць падвесьці 3 лютага.
Форум