Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Генэральны сакратар NATO заявіў, што найлепшы спосаб ушанаваць Навальнага — забясьпечыць паразу Расеі ва Ўкраіне


Енс Столтэнбэрг
Енс Столтэнбэрг

Генэральны сакратар NATO Енс Столтэнбэрг у інтэрвію Радыё Свабода заявіў, што сьмерць расейскага апазыцыйнага палітыка Аляксея Навальнага і першыя перамогі Расеі на полі бою за апошнія месяцы павінны дапамагчы засяродзіць увагу NATO і яго саюзьнікаў на тэрміновай неабходнасьці падтрымкі Ўкраіны.

Кіраўнік NATO сказаў, што вывад украінскіх сіл з Аўдзееўкі пасьля некалькіх месяцаў інтэнсіўных баёў дэманструе неабходнасьць дадатковай вайсковай дапамогі, «каб гарантаваць, што Расея ня зробіць далейшых посьпехаў».

Енс Столтэнбэрг згадаў сьмерць Навальнага ў арктычнай турме 16 лютага пры падазроных абставінах. Улады кажуць, што пройдзе яшчэ два тыдні, перш чым цела могуць перадаць сям'і.

«Я цьвёрда перакананы, што найлепшы спосаб ушанаваць памяць Аляксея Навальнага — гэта пераканацца, што прэзыдэнт Пуцін ня выйграе на полі бітвы, а пераможа Ўкраіна», — сказаў Столтэнбэрг у інтэрвію Радыё Свабода, поўная вэрсія якога будзе апублікаваная на 23 лютага.

Столтэнбэрг сказаў, што хаўрусьнікі Ўкраіны сканцэнтраваныя на пакеце вайсковай дапамогі ЗША на 61 мільярд долараў, але пакуль ён застаецца ў тупіку ў Палаце прадстаўнікоў ЗША, іншыя краіны, у тым ліку Швэцыя, Канада і Японія, павялічылі сваю дапамогу.

Швэцыя абвясьціла аб сваім 15-м пакеце дапамогі і самым вялікім на сёньняшні дзень пасьля пачатку поўнамаштабнага ўварваньня Расеі два гады таму. Пакет коштам 7,1 мільярда швэдзкіх крон (684 мільёны даляраў) уключае, сярод іншага, баявыя катэры, міны, артылерыйскія боепрыпасы і сродкі супрацьпаветранай абароны, паведаміў міністар абароны Швэцыі.

Міністэрства абароны Канады заявіла 19 лютага, што паскорыць пастаўку больш як 800 бесьпілётнікаў, дадаўшы ў заяве, што дроны сталі найважнейшым сродкам для Ўкраіны ў вайне. Яны будуць каштаваць больш за 95 мільёнаў канадзкіх даляраў (70 мільёнаў даляраў ЗША) і зьяўляюцца часткай абвешчанага раней пакету вайсковай дапамогі Ўкраіне. Пастаўкі пачнуцца ўжо гэтай вясной, гаворыцца ў паведамленьні.

Дадатковая дапамога з Токіё складае 106 мільёнаў даляраў ЗША на аднаўленьне Ўкраіны пасьля вайны, у тым ліку ў такіх сфэрах, як разьмінаваньне і інфраструктура.

«Вядома, мы сканцэнтраваныя на Злучаных Штатах, але мы таксама бачым, як іншыя хаўрусьнікі сапраўды актывізуюцца і аказваюць значную падтрымку Ўкраіне», — сказаў Столтэнбэрг.

На пытаньне аб тым, калі Ўкраіна зможа разгарнуць зьнішчальнікі F-16, Столтэнбэрг сказаў, што гэта немагчыма сказаць. Ён паўтарыў, што ўсе саюзьнікі Украіны жадаюць, каб яны былі там як мага раней, але сказаў, што эфэкт ад F-16 будзе мацнейшым, калі пілёты, экіпажы тэхнічнага абслугоўваньня і іншы дапаможны пэрсанал будуць добра падрыхтаваныя.

«Такім чынам, я думаю, што мы павінны прыслухацца да вайсковых экспэртаў менавіта тады, калі мы будзем гатовыя або калі саюзьнікі будуць гатовыя пачаць адпраўку і дастаўку F-16, — сказаў ён. — Чым раней, тым лепш».

Кожны хаўрусьнік будзе вырашаць, ці пастаўляць F-16 ва Ўкраіну, і саюзьнікі маюць розную палітыку, сказаў Столтэнбэрг. Але ў той жа час вайна ва Ўкраіне зьяўляецца захопніцкай, сказаў ён, і Ўкраіна мае права на самаабарону, у тым ліку наносіць удары па законных расейскіх вайсковых абʼектах за межамі Ўкраіны.

Адказваючы на пытаньне пра пэрспэктыву былога прэзыдэнта ЗША Дональда Трампа вярнуцца ў Белы дом, Столтэнбэрг сказаў, што ён верыць, што, незалежна ад вынікаў выбараў у ЗША сёлета, Злучаныя Штаты застануцца адданым саюзьнікам па NATO, бо гэта ў інтарэсах бясьпекі ЗША.

Столтэнбэрг сказаў, што Злучаныя Штаты больш бясьпечныя і мацнейшыя разам з больш як 30 саюзьнікамі — чаго няма ні ў Кітая, ні ў Расеі.

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
  • З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
  • У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
  • 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава
XS
SM
MD
LG