Калі звольніўся з войска, пачаў спробы атрымаць ва Ўкраіне статус уцекача.
«Пасьля звальненьня з ІІ Інтэрнацыянальнага легіёну ў мяне зьявілася разуменьне, што служыць мне больш няма дзе. Праз кіраўнікоў палку Каліноўскага я трапіў у „чорныя сьпісы“ ГУРа і не магу трапіць нават у тыя падразьдзяленьні, якія не зьвязаныя з палком», — расказвае Іван.
Ён кажа, што ні жаданьня, ні магчымасьцяў зьяжджаць з Украіны ў яго не было, таму Іван вырашыў легалізавацца ў краіне і падавацца на статус уцекача.
«Тым больш, мой тэлеграм-канал „Менавіта War“ быў прызнаны ў Беларусі „экстрэмісцкімі матэрыяламі“. Дадалася таксама служба ва ўкраінскім войску, празь якую ў Беларусі мяне будзе чакаць крымінальны перасьлед», — расказвае Тамашэвіч.
Але атрымаць даведку з вайсковай часткі, дзе служыў добраахвотнік, аказалася няпроста.
«Усё ўпіралася ў бюракратыю. Я напісаў рапарт аб звальненьні яшчэ 21 чэрвеня, 23 чэрвеня быў звольнены, а дакумэнты змог атрымаць толькі 6 ліпеня».
Акурат праз гэта і ўзьнікла замінка з падачай дакумэнтаў.
«11 ліпеня я трапіў да ўкраінскай праваабарончай арганізацыі „Право на захист“, якая мае сувязі з Агенцтвам ААН у справах уцекачоў (УВКБ ААН). Празь іх я атрымаў ліст абароны ад УВКБ ААН (копія ёсьць у рэдакцыі. — РС), што давала пэўныя прэфэрэнцыі. „Право на захист“ таксама дапамагала мне з падрыхтоўкай дакумэнтаў для падачы ў Дзяржаўную міграцыйную службу Ўкраіны (ДМС). Атрымаўся дастаткова тоўсты пакет, зь якім я 14 ліпеня паехаў у Кіеўскі ДМС».
Першапачаткова Івану Тамашэвічу адмовілі ў прыняцьці дакумэнтаў, але пры гэтым далі магчымасьць падацца па пошце. Пры гэтым не было б гарантыі, што такім чынам дакумэнты дойдуць да адрасата.
«Пасьля некаторых тэлефонных размоваў маіх і праваабаронцаў з ДМС міграцыя паставіла ўмову, што дакумэнты яны прымуць, але на мяне мусяць скласьці адміністрацыйны пратакол аб перавышэньні тэрміну знаходжаньня на тэрыторыі Ўкраіны. Для мяне гэта было чакана. Я мусіў заплаціць штраф у памеры 3400 грыўняў (каля 93 даляраў). І ў мяне было 10 дзён, каб абскардзіць гэтае рашэньне. У гэтым мне зноў дапамагалі юрысты арганізацыі „Право на захист“», — расказвае «Менавіта».
У выніку дакумэнты ў міграцыйнай службе ў Івана прынялі ў жніўні.
«Мне выдалі даведку, што я падаўся на атрыманьне статусу асобы, якая патрабуе абароны ва Ўкраіне. Гэтая даведка дазваляе мне легальна знаходзіцца на тэрыторыі Ўкраіны».
Пасьля гэтага Іван разам з праваабаронцамі пачаў абскарджваць рашэньне ДМС.
«Я прывёў довады, чаму ня змог у вызначаны тэрмін высьветліць свой статус ва Ўкраіне, усё гэта было выкладзена ў лісьце. Скарга была накіраваная ў суд электроннай поштай. Празь нейкі час мне прыйшоў вялікі ліст, што справа была разгледжаная і мая скарга была задаволеная. Пастанова ДМС, такім чынам, адмяняецца».
Наконт статусу ўцекача Іван Тамашэвіч пакуль ня мае адказу. Кажа, што ягоная знаёмая блогерка Алена Васільева чакала адказу цэлы год. Цяпер жа, падчас вайны, мяркуе «Менавіта», ахвотных атрымаць статус менш, і тэрміны павінны скараціцца. Са словаў «Менавіта», вядома, што ніхто зь беларускіх ваяроў пакуль не атрымліваў ва Ўкраіне статус уцекача, толькі дазвол на жыхарства.
Сам Іван Тамашэвіч на дадзены момант разам з Аленай Васільевай займаецца дабрачыннай дзейнасьцю ў рамках арганізацыі «Беларускі Майдан UA».
«У мяне былі пэўныя сувязі, атрымалася нешта перадаць для ўкраінскіх вайскоўцаў. Маю падзякі за дапамогу. Людзі праз нашыя сацсеткі могуць адсочваць, куды ідзе іхная дапамога, бачаць, што ніякага прыбытку мы з гэтага ня маем. Нядаўна прыходзіла дапамога ад нямецкай арганізацыі, там прыйшлі мэдычныя апараты, шматфункцыянальны ложак, агулам 3,5 тоны грузу».
Іван Тамашэвіч удзельнічаў у апэрацыі па ўтрыманьні станцыі Калініндорф у Херсонскай вобласьці, браў удзел у штурме сяла Лазавое, удзельнічаў у баях пад Севераданецкам і Гуляй-Полем. Апошнім часам разам з ІІ Інтэрнацыянальным легіёнам знаходзіўся ў Харкаўскай вобласьці, недалёка ад мяжы з Расеяй.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
