«Як Лукашэнка зрабіў бульбу нацыянальным прадуктам» — такі матэрыял выпусьціла беларускае дзяржаўнае агенцтва БелТА. Там расказваюць, як шмат бульбы вырошчваюць беларускія гаспадаркі, як гэтую сельскагаспадарчую культуру выводзяць на асабістых палях Лукашэнкі. Мы паглядзелі, ці сапраўды ўсё з бульбай пры Лукашэнку стала так добра.
Ураджай і спажываньне зьменшыліся
У 1994 годзе, калі Лукашэнка прыйшоў да ўлады, у Беларусі сабралі 8,2 мільёна тонаў бульбы.
Паводле статыстыкі 2022-га — толькі 3,8 мільёна тонаў. Гэта больш чым удвая менш. У калгасах, то бок фактычна дзяржаўных сельгасарганізацыях, сабралі толькі паўмільёна тонаў.
У 1994 годзе бульбу ў Беларусі зьбіралі на плошчах у 697 тысяч гектараў (гаспадаркі ўсіх катэгорый з улікам хатніх). У мінулым годзе — толькі на 173 тысячах га. То бок пасяўныя плошчы зьменшыліся ў 4 разы.
Спажываньне бульбы за часы кіраваньня Лукашэнкі таксама зьменшылася, хоць і ня так моцна. У 1994 годзе беларусы спажывалі 178 кіляграмаў бульбы на чалавека за год. А ў 2022-м — 160 кг. Розьніца 10%.
Ураджайнасьць і экспарт
У фільме БелТА шмат увагі аддаюць нібыта добрым гатункам бульбы, якія адбіваюцца на ўраджайнасьці культуры. У 2022 годзе ў Беларусі зьбіралі 223 цэнтнэры бульбы з гектара.
І гэта сярэдні паказчык. У аднаго з галоўных сусьветных вытворцаў бульбы, ЗША, ураджайнасьць у сярэднім 490 цэнтнэраў з гектара — удвая больш. Больш ураджайная, чым у Беларусі, бульба ў Нямеччыне (444 цэнтнэры з гектара), Францыі (390 цэнтнэраў з гектара), Вялікай Брытаніі (386 цэнтнэраў з гектара).
Сярод суседзяў вышэйшы, чым у Беларусі, гэты паказчык у Польшчы — 284 цэнтнэры з гектара.
У матэрыяле БелТА таксама расказваюць, што Беларусь пастаўляе бульбу на экспарт у шмат якія краіны. У 2021 годзе Беларусь прадала бульбы на 67,7 мільёна даляраў. І амаль усё гэта было прададзена ў Расею.
У дакрызісным 2019 годзе Беларусь экспартавала бульбы менш — на 57,3 мільёна даляраў. У Расею тады прадалі толькі чацьвёртую частку ад усяго экспарту. Сярод усіх экспартэраў найбольш беларускай бульбы тады набыла Ўкраіна — на 31,8 мільёна даляраў.
А што ў беларускіх крамах?
На папулярным у Беларусі сэрвісе дастаўкі прадуктаў дадому знаходзім тры варыянты бульбы. Адзін — беларускі па 1,59 рубля за кіляграм. І два расейскія — 1,81 і 1,99 рубля.
За тры гады, з 2020 да 2023, бульба ў беларускіх крамах падаражэла ў сярэднім амаль удвая: з 0,82 рубля за кіляграм да 1,40 рубля. Інфляцыя ж за гэты час склала прыкладна 30%.
У 2021 годзе Беларусь закупіла бульбы на 12 мільёнаў даляраў (у 2020-м — удвая менш). У тым ліку бульбу закуплялі ў краінах ЭЗ (на 2 мільёны даляраў). І ў асноўным не садзіць, а есьці.
