Беларуска Сьвятлана выехала за мяжу да дня апошніх прэзыдэнцкіх выбараў. Гэта быў пачатак жніўня 2020 году.
«Шукала працу. Адначасова хацела адпачыць і падумаць: што і як мне рабіць у жыцьці. Калі ў Беларусі пачаліся пратэсты, актыўна ўключылася ў дзейнасьць супраць уладаў. Удзельнічала ў розных акцыях спачатку ў Кіеве, затым у Вільні; раздавала шмат камэнтараў для мэдыя. У выніку да маіх бацькоў у Беларусі прыйшла міліцыя. Сказалі, што на мяне заведзеная нейкая справа. Бацькі параілі не вяртацца», — узгадвае суразмоўца.
Яна кажа, што за сваё жыцьцё асабліва ня мела праблемаў са здароўем, апроч ангіны ці грыпу. Але «трывожныя званочкі» пачалі зьяўляцца яшчэ ў Беларусі.
«Я асабліва не зьвяртала ўвагі. Ну стамілася, ну баліць часам галава. Думала, нэрвы. Пачаўся дэрматыт, сьвярбела цела. Лекарка выпісала мазь. Недзе ўтварэньне ўдавалася «патушыць» мазьзю, потым яно зьяўлялася ў іншай частцы цела. Зноў жа сьпісвала ўсё на стрэс. Бо на працы, тады яшчэ ў Беларусі, было трохі неспакойна. Спачатку пандэмія, затым напруга з начальствам, бо прымушалі падтрымліваць уладу. Я ж была супраць яе», — тлумачыць Сьвятлана.
Пазьней яна зразумела, што дэрматыт быў прадвесьнікам анкалягічнай хваробы. Як і розныя інфэкцыі, ад якіх хварэла беларуска.
«Часта былі інфэкцыі вушэй. Потым неяк звалілася з ровара, і гематома не праходзіла каля двух месяцаў. Я пачала думаць, што нешта тут ня тое, так доўга банальная гематома трымаецца», — кажа беларуска.
Увесну 2022 году пачаўся кашаль. Але Сьвятлана думала, што гэта чарговая прастуда.
«І зноў жа думала і пра стрэс. Бо перажывала праз вайну ва Ўкраіне, дапамагала розным ініцыятывам як валянтэр, працавала з гуманітарнай дапамогай», — дадае яна.
Урэшце намацала на ключыцы «нешта цьвёрдае», падобнае да «лішняй косткі». Жанчына падумала, што зламала ключыцу, але потым заўважыла, што над ёй узвысілася пухліна, у якой было некалькі «каменьчыкаў». «Каменьчыкі» рознага памеру былі і на шыі, справа ды зьлева, а пад пахай вырасла «нешта» зусім вялікае, да двух-трох сантымэтраў.
«Заўважыла, што і ў грудзях нешта ненармальнае, быццам як мячык там качаецца. Стала цяжка падымацца па лесьвіцы. У ніжняй частцы горла нешта перашкаджала дыхаць», — дадала Сьвятлана. Усё гэта змусіла зноў зьвярнуцца да лекараў.
«Содні ці больш плакала»
Сьвятлана расказвае, што мела права на бясплатнае мэдычнае абслугоўваньне ў Літве, бо сама плаціла за абавязковае мэдычнае страхаваньне «Sodra» каля 50 эўра ў месяц. За некалькі тыдняў да таго, як ёй паставілі дыягназ, жанчына падала дакумэнты на атрыманьне статусу ўцекача. Ініцыятыву, зь якой яна супрацоўнічала, беларускія ўлады прызналі «экстрэмісцкаю».
«Калі я ўпершыню зьвярнулася ў паліклініку, мяне нават не хацелі запісваць да лекара. Маўляў, ну павялічыліся лімфатычныя вузлы, што тут такога? Але я настойвала, і мяне запісалі. Чакаць у чарзе давялося тры тыдні. Лекарка трапілася добрая, размаўляла па-расейску, таму лягчэй было паразумецца. Уважліва выслухала мяне, глядзела з спачуваньнем. Адправіла на аналіз крыві і здымак лёгкіх», — кажа Сьвятлана.
Пасьля жанчына трапіла да пульманоляга, ад яе атрымала накіраваньне на кампутарную тамаграфію, два тыдні чакала вынікаў.
«І вось лекарка тая мне патэлефанавала і сказала, што ў мяне рак, і ён распаўсюджваецца. Прапанавала хутка ўзяць накіраваньне і ехаць да іх. Я плакала ўвесь дзень, калі назвалі дыягназ. Плакала ўначы і ранкам, пакуль ехала ў шпіталь. Плакала і там, бо ня ведала, што са мной будзе далей. Як я буду жыць і ўвогуле ці буду? Хто мне дапаможа? Дзе буду браць сродкі на жыцьцё, калі не змагу працаваць?» — узгадвае беларуска.
«Лекарцы расказала і аб пратэстах, і пра дэрматыт «ад нэрваў»
Сьвятлана кажа, што ёй вельмі спадабалася лекарка, да якой яна трапіла ў аддзяленьне пульманалёгіі. Бо спачатку мэдыкі палічылі, што яна мае рак лёгкіх.
«Але я спадзявалася, што раптам памылка, раптам — не, і мне скажуць: «Выбачайце, мы памыліліся». Лекарка мне адразу спадабалася. Я ёй расказала пра сябе літаральна ўсё. І аб пратэстах, і пра «дэрматыт ад нэрваў». Карацей, пра ўсе мае два гады жыцьця. Менавіта яна вельмі дапамагла мне паверыць у выздараўленьне. Яна паклікала да мяне псыхоляга, сацыяльнага работніка, падчас аглядаў імкнулася неяк пажартаваць, разьвесяліць. Дзякуючы ёй я пачала верыць, што ніхто тут мне памерці ня дасьць», — кажа беларуска.
У выніку дасьледаваньняў у шпіталі мэдыкі паставілі дыягназ «клясычная лімфома Ходжкіна (надулярны склероз) чацьвёртай стадыі» і перавялі Сьвятлану ў гематалягічнае аддзяленьне.
«Выпалі валасы, бровы і вейкі, але ўсё адрасло ўжо!»
Сьвятлана кажа, што ўмовы ў шпіталі былі прымальныя: у пульманалягічным аддзяленьні чатыры чалавекі ў палаце, зручны ложак, тумбачкі і шафы, побач з палатай прыбіральня, душ на калідоры. У гематалягічным усё тое самае, толькі душ і туалет у палаце. У аддзяленьні былі мікрахвалёўка, імбрык, лядоўня, паліца з кнігамі на літоўскай, ангельскай, польскай і расейскай мовах, размалёўкі-антыстрэс. Кармілі таксама добра.
Пасьля вызначэньня дыягназу Сьвятлана мела размову з онкапсыхолягам аддзяленьня, якая дапамагала ёй.
«Яна давала мне розныя заданьні, я іх выконвала. Напрыклад, вяла дзёньнік, дзе запісвала — што са мной добрага здарылася на працягу дня, хто мяне пахваліў, зрабіў камплімэнт. У цяжкія часы я перачытвала гэта, і мне рэальна дапамагала», — кажа беларуска.
У гематалягічным аддзяленьні аглядалі хворых маладыя лекары-рэзыдэнты. Яны ўважліва распытвалі пра стан здароўя, наагул прысьвячалі пацыентам шмат часу. Пачалася хіміятэрапія. Было чатыры курсы. У шпіталі Сьвятлане ставілі кропельніцы і калолі іньекцыі, дома яна прымала таблеткі — да васямнаццаці ў дзень. Хіміятэрапію яна атрымлівала бясплатна, а выдаткі на антыбактэрыяльныя і гарманальныя прэпараты, што купляла ў аптэцы, кампэнсаваў літоўскі Чырвоны Крыж.
«У мяне былі стэрэатыпы наконт „хіміі“. Што буду ўвесь час ванітаваць, што выпадуць валасы, вейкі, што я буду сябе вельмі дрэнна адчуваць. Але амаль нічога не збылося. Праўда, і валасы, і вейкі, і бровы выпалі цалкам. Але пасьля «хіміі» яны празь некалькі месяцаў пачалі расьці — і адрасьлі! Былі дні, калі было цяжка і фізычна, і псыхалягічна. Здаралася, балела ўсё цела, цягліцы, косткі, я адчувала сябе слабай і плакала. У іншы дзень — лягчэй. Я нават запісалася падчас лекаваньня на курсы акторскага майстэрства і хадзіла на іх. Мае знаёмыя дзівіліся, што ў мяне анкалёгія, але я пайшла вучыцца акторскаму майстэрству», — узгадвае беларуска.
«Хімія» працягвалася каля трох месяцаў. «У мяне быў добры адказ арганізму пасьля першых двух курсаў. І ў выніку мне лекары рабілі КТ і ўбачылі, што ніякіх асяродкаў больш не засталося. Мне яны сказалі: «Віншуем, вы больш не пацыентка нашага аддзяленьня», — кажа Сьвятлана. Усе абсьледаваньні і аналізы ёй таксама рабілі за кошт літоўскай дзяржавы.
«Я занялася ёгай, маляваньнем, танцамі, знайшла новую працу»
Сьвятлана кажа, што хвароба шмат чаго зьмяніла ў яе жыцьці, прычым да лепшага. Расказвае пра вялікую падтрымку як ад лекараў, так і ад блізкіх людзей, сяброў.
«Мае сябры прывозілі мне перадачы ў шпіталь. Потым прапанавалі пажыць у іх, бо мне было цяжка на «хіміі». Клапаціліся пра мяне, пакуль не нармалізаваўся стан здароўя. Мне дапамагло перамагчы рак усё ў сукупнасьці — добрыя лекары, падтрымка блізкіх і псыхоляга, правільны настрой. Я за гэты час пачула вельмі шмат добрых словаў. Лічу, усё гэта дапамагло мне вылечыцца», — кажа Сьвятлана.
Цяпер жанчына рэгулярна правярае здароўе. Беларуска кажа, што ў яе вельмі добрая і ўважлівая сямейная лекарка, якой можна задаць любое пытаньне. Апошнія абсьледаваньні паказалі, што ўсё добра, арганізм паціху аднаўляецца пасьля хіміятэрапіі. Сьвятлана раіць людзям сачыць за сваім здароўем: здаваць базавыя аналізы, больш есьці «нармальнай» ежы — садавіны, гародніны, займацца спортам.
«І больш пазытыўных эмоцыяў! Не дапускаць зашмат стрэсу ў жыцьці. Добра спаць і менш сядзець у хаце — так бы параіла», — дадала беларуска.
Яна зьмяніла сваё жыцьцё: пачала маляваць, што так любіла ў школе, пачала рабіць «хуткія замалёўкі» ў групе такіх жа аматараў, пайшла вучыцца танцам, граць на барабанах і займацца ёгай.
«Больш стала чытаць кніг. Як мастацкую літаратуру, так і псыхалягічную. Яшчэ я зрабіла ўпершыню пірсінг. Менавіта хвароба падштурхнула мяне спрабаваць нешта новае і цікавае ў жыцьці».
Сьвятлана таксама знайшла новую працу — у сфэры лягістыкі, хоць раней мела гуманітарную спэцыяльнасьць.
«Мне падабаецца новая праца. І я магу падзякаваць хваробе за тое, што гэта ўсё са мной адбылося», — дадала Сьвятлана.
