Лінкі ўнівэрсальнага доступу

У аднаўленьні палаца ў Жылічах удзельнічаў мастак-палітвязень Алесь Пушкін. Там яго і арыштавалі


Алесь Пушкін і палац Булгакаў у Жылічах
Алесь Пушкін і палац Булгакаў у Жылічах

На гэтым тыдні многія СМІ паведамілі, што для турыстаў адкрылі другі паверх палаца Булгакаў у Жылічах Кіраўскага раёну. Менавіта падчас рэстаўрацыі гэтага палаца, 30 сакавіка 2021 году, там затрымалі мастака Алеся Пушкіна.

Інфармацыю пра адкрыцьцё палаца дырэкцыя назвала недакладнай. Як выявілася, для агляду даступная толькі абмежаваная колькасьць памяшканьняў, а працы на тэрыторыі комплексу працягваюцца. У 2021 годзе ў гэтых працах браў удзел мастак Алесь Пушкін.

Пушкін — рэдкі ў Беларусі сэртыфікаваны спэцыяліст з рэстаўрацыі. Ён аднаўляў і расьпісваў шмат гістарычных аб’ектаў, касьцёлаў і цэркваў. Палац у Жылічах, які пачалі будаваць у 1825 годзе на загад бабруйскага павятовага маршалка Ігната Булгака, Пушкін у 2021 годзе аднаўляў як супрацоўнік дзяржаўнай арганізацыі «Белрэстаўрацыя».

Праект рэстаўрацыі палаца распрацоўваўся з пачатку 2000-х гадоў, працы вяліся з 2009-га. Ужо праз два гады ўрачыста адкрылі першую чаргу — дзіцячую школу мастацтваў, музэй і бібліятэку. Трэці і чацьвёрты этапы рэстаўрацыі, у якіх браў удзел Пушкін, уключалі ў сябе аднаўленьне музэю, галерэі, інтэр’ераў палаца.

У дзень затрыманьня, 30 сакавіка 2021 году, за некалькі гадзін да прыезду сілавікоў, Пушкін быў акурат у Жылічах. Свабода ў той дзень патэлефанавала яму па камэнтар наконт ператрусу, які напярэдадні адбыўся ў ягоным доме ў Бабры.

Алесь Пушкін працуе над эскізамі роспісу палацу Пуслоўскіх. 2020 год
Алесь Пушкін працуе над эскізамі роспісу палацу Пуслоўскіх. 2020 год

«Я цяпер на рыштаваньнях, як нічога ніякага, працую, кладу золата ў палацы Ігнацыя Булгака, у залі № 17. У мяне рукі ў золаце, залачу антаблемэнт», — расказаў тады мастак, зь якім «Белрэстаўрацыя» на пачатку сакавіка падпісала гадавы кантракт.

«Мы адраджаем і капліцу, і мастацкую галерэю, усе інтэр’еры, хоць яшчэ многа працы наперадзе», — сказаў Пушкін.

Мастак дадаў, што ён задаволены рэстаўрацыяй, і пасьпеў яшчэ расказаць пра карцінную галерэю ў Жылічах, якую вывезьлі ў Расею.

«Партрэтная галерэя Булгакаў цяпер у гарадзкім мастацкім музэі гораду Арла. Вось, магчыма, Пуцін аддасьць арыгіналы Яна Дамеля сюды», — сказаў мастак.

Партрэт Тэрэзы Булгак. Карціна Яна Дамеля
Партрэт Тэрэзы Булгак. Карціна Яна Дамеля

У калекцыі Булгакаў былі ня толькі карціны, але і габэлены, дзясяткі арнатаў, 18 слуцкіх паясоў, шкло з гуты Радзівілаў, срэбра аўгсбурскай работы, шэраг францускіх і італьянскіх твораў з бронзы, барочныя люстэркі, сярэбраныя манстранцыі. Бібліятэка палаца Булгакаў налічвала больш за 7000 выданьняў, сярод якіх былі старадрукі XVI і XVII стагодзьдзяў. Спадзяваньні Пушкіна наконт вяртаньня беларускіх каштоўнасьцяў на радзіму ня спраўдзіліся.

Да рэстаўрацыі палаца ў Жылічах мастак працаваў пры аднаўленьні іншага важнага гістарычнага абʼекта — палаца Пуслоўскіх у Косаве, на радзіме Тадэвуша Касьцюшкі. Ягоная група зь пяці мастакоў аднаўляла росьпісы Бальнай залі, зробленыя на пачатку XX стагодзьдзя мастаком Фэліксам Журкам.

Пра тое, наколькі ўнікальнай была праца Пушкіна ў Жылічах, можа сьведчыць і той факт, што начальства нават адмовілася звальняць мастака, хоць пра такія пляны калектыву ўжо было абвешчана.

Палац у Жылічах
Палац у Жылічах

«Дзіўная сытуацыя. Учора ўвечары сабраўся калектыў, праводзілі мяне. Але патэлефанаваў намесьнік гендырэктара і сказаў, што я застаюся на працы, — расказаў 30 сакавіка 2021 году Свабодзе Алесь Пушкін. — Але не выключаю, што і сюды, у Жылічы, прыедуць амапаўцы і будуць сьцягваць мяне за ногі з рыштаваньняў».

Менавіта так і сталася. Як расказаў у той дзень адзін з памочнікаў Пушкіна, да аб’екта прыехала група сілавікоў і запрасіла мастака ехаць зь імі. Калі ён адмовіўся, чацьвёра скруцілі яго, вынесьлі з будынку на руках, паклалі ў машыну на жывот і завезьлі ў горадзенскую турму.

У выніку Пушкіну прысудзілі 5 год зьняволеньня, фармальна — за партрэт удзельніка антысавецкага супраціву пасьля ІІ сусьветнай вайны Аўгена Жыхара. Гэтую карціну ён намаляваў у 2012 годзе і неаднаразова перавозіў празь мяжу Беларусі з дазволу дзяржаўных органаў. Але ў сакавіку 2022 году суд у Горадні прызнаў карціну «рэабілітацыяй нацызму».

Пабачыць уклад Пушкіна ў рэстаўрацыю палаца ў Жылічах можна падчас экскурсіяў, якія праводзяцца па папярэднім запісе або пры наяўнасьці вольнага супрацоўніка. Музэй працуе ад серады да нядзелі з 9.00 да 18.00. Перапынак на абед — з 13.00 да 14.00. Каб заплянаваць візыт, музэй просіць зьвязвацца з дырэкцыяй.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG