У першыя месяцы вайны Ўкраіне істотна дапамагла з палівам і ўзбраеньнямі Баўгарыя, яна рабіла тайныя пастаўкі. Пра гэта гаворыцца ў расьсьледаваньні нямецкай газэты Welt, апублікаваным 18 студзеня. Па дадзеных журналістаў, пастаўкі з Баўгарыі ўвесну 2022 году маглі складаць да 30% усіх боепрыпасаў і да 40% дызэльнага паліва, якія паступілі тады ўкраінскай арміі.
Журналісты базуюцца на інтэрвію, узятых у міністра замежных спраў Украіны Дзьмітра Кулебы, былога прэм’ер-міністра Баўгарыі Кірыла Петкава і Асена Васілева, які займаў ва ўрадзе Петкава пасаду міністра фінансаў. Публічна Петкаў адхіляў магчымасьць непасрэднай вайсковай дапамогі Ўкраіне, аднак пастаўкі праводзіліся праз кампаніі-пасярэднікі ў Румыніі, Вугоршчыне і Польшчы. Аплачвалі апэрацыю, па сьцьвярджэньні газэты, ЗША і Вялікая Брытанія.
Баўгарскае войска валодае значнымі рэзэрвамі боепрыпасаў савецкай вытворчасьці, якія знайшлі сабе ўжываньне ва ўзброеных сілах Украіны, чыя баявая тэхніка ў пачатку вайны таксама адпавядала пераважна савецкім стандартам.
Такім жа чынам Баўгарыя пастаўляла Ўкраіне дызэльнае паліва. Яно выраблялася на нафтаперапрацоўчым заводзе ў Бургасе, які тады належаў расейскай кампаніі «Лукойл», з расейскай сырой нафты. Па словах Васілева, у першую фазу вайны Баўгарыя стала галоўным экспартэрам дызэлю ва Ўкраіну.
Дзьмітро Кулеба пацьвердзіў: у першыя месяцы вайны існавала небясьпека, што боепрыпасы ва ўкраінскага войска могуць скончыцца да канца красавіка, і ён па даручэньні прэзыдэнта Ўладзіміра Зяленскага езьдзіў на перамовы ў Баўгарыю, каб дамовіцца аб пастаўках.
У чэрвені кіраўнік баўгарскай дзяржаўнай абаронна-экспартнай кампаніі Kintex Аляксандар Міхайлаў заявіў, што Баўгарыя паставіла Ўкраіне боепрыпасы на суму каля 2 млрд эўра. Афіцыйна пастаўкі ажыцьцяўляліся краінам-пасярэднікам. Дызэльнае паліва дастаўлялася па моры і зямлі ў Румынію, адкуль перапраўлялася ва Ўкраіну.
У сьнежні баўгарскі ўрад афіцыйна ўхваліў прамыя пастаўкі ўзбраеньняў Украіне. У лістападзе Сафія запытала ў Эўракамісіі дазвол на экспарт нафтапрадуктаў у шэраг краін, у тым ліку Ўкраіну. Нафтаперапрацоўчы завод у Бургасе з пачатку гэтага году цалкам перайшоў пад кіраваньне Баўгарыі.
Баўгарыя стала першай краінай Эўразьвязу, якой прыйшлося адмовіцца ад расейскага газу. 27 красавіка 2022 году «Газпром» аб’явіў аб спыненьні экспарту газу ў гэтую краіну, паколькі яна адмовілася пераходзіць на аплату ў расейскіх рублях. Баўгарскі ўрад перайшоў на закупкі звадкаванага газу ў ЗША. Пазьней быў пабудаваны газаправод у Баўгарыю з Грэцыі.
Улетку 2022 году Баўгарыя зазнала інтэнсіўныя кібэратакі, якія яе ўрад і экспэрты прыпісваюць расейскім хакерам. Мэтай кібэратак была лічбавая інфраструктура электрасеткі і паштовых службаў, што прыводзіла да цяжкасьцяў у выплаце пэнсій.
З сакавіка па чэрвень 2022 году Баўгарыя выслала з краіны 70 расейскіх дыпляматаў па абвінавачаньні ў шпіянажы і спробах подкупу баўгарскіх афіцыйных асоб.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
