Лінкі ўнівэрсальнага доступу

UNESCO стварае базу культурнай спадчыны ва Ўкраіне, разбуранай у выніку расейскай ваеннай агрэсіі


Зруйнаваны расейскай бомбай тэатар у Марыюпалі Данецкай вобласці, 10 красавіка 2022
Зруйнаваны расейскай бомбай тэатар у Марыюпалі Данецкай вобласці, 10 красавіка 2022

UNESCO, спэцыялізаваная ўстанова ААН у пытаньнях адукацыі, навукі і культуры, ужо ўключыла 207 аб’ектаў у базу разбуранай ва Ўкраіне культурнай спадчыны.

Як паведаміла AFP, гэта база будзе публічнай. Для маніторынгу разбурэньняў культурных аб’ектаў у выніку баявых дзеяньняў ААН выкарыстоўвае спадарожнікавыя здымкі, зробленыя да і пасьля пачатку расейскага ўварваньня.

Паводле UNESCO, ужо зафіксаваны ўрон, нанесены 207 аб’ектам ва Ўкраіне. Сярод іх — 88 рэлігійных аб’ектаў, 15 музэяў, 76 будынкаў, якія мелі гістарычную і мастацкую каштоўнасьць, а таксама 18 помнікаў і 10 бібліятэк.

Найбольш пацярпелі аб’екты на ўсходзе Ўкраіны і ў ваколіцах Кіева. У Данецкай вобласьці налічылі 59 пашкоджаных аб’ектаў, у Харкаўскай — 51, у Кіеўскай — 30 і ў Луганскай — 25.

Арганізацыя набывае фатаздымкі высокай якасьці ў кампаніі Maxar і ў канцэрне Airbus, потым група экспэртаў супастаўляе гэтыя здымкі да і пасьля баявых дзеяньняў, аналізуе ступень урону і можа вызначыць час, калі аб’ект пацярпеў. Гэтая інфармацыя заносіцца ў базу дадзеных, а на мапе адзначаюцца адпаведныя месцы.

«Мы не займаемся высьвятленьнем таго, хто і што зрабіў і чаму. Наш галоўны абавязак — пераканацца, што мы маем інфармацыю аб аб’ектах і стане, у якім яны знаходзяцца, каб быць падрыхтаванымі да аднаўленьня», — сказаў кіраўнік аддзелу UNESCO у пытаньнях культуры і надзвычайных сытуацый Крыста Пікат.

Згодна з інфармацыяй ААН, пакуль што ад вайны ва Ўкраіне не пацярпеў ніводны з сямі аб’ектаў Усясьветнай спадчыны.

Раней міністар культуры і інфармацыйнай палітыкі Ўкраіны Аляксандар Ткачэнка зьвярнуўся па дапамогу ў UNESCO, каб арганізацыя спрыяла захаваньню музэйных экспанатаў ва Ўкраіне.

26 кастрычніка Міністэрства культуры і інфармацыйнай палітыкі Ўкраіны паведаміла, што расейскія абстрэлы пашкодзілі 552 аб’екты культурнай спадчыны і інфраструктуры, у тым ліку 171 памятнікаў культуры, 146 аб’ектаў каштоўнай гістарычнай забудовы, 58 манумэнтаў і твораў мастацтва, 44 музэі.

Вайна Расеі супраць Украіны

  • А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
  • Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
  • Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
  • 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
  • З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
  • Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
  • 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
  • У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
  • 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
  • У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
  • Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
  • 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
  • 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
  • Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG