Пра гэта інфармуе «Голас Амэрыкі».
Арганізацыя бясьпекі і супрацоўніцтва ў Эўропе апублікавала справаздачу пра стан грамадзянскай супольнасьці ў Расеі, ініцыяваную ЗША і іншымі краінамі 28 ліпеня ў рамках Маскоўскага мэханізму для праверкі захаваньня Расеяй сваіх абавязаньняў у галіне правоў чалавека і асноўных свабодаў.
Як паведаміў афіцыйны прадстаўнік Дзярждэпартамэнту Нэд Прайс, экспэртная місія вызначыла, што за апошняе дзесяцігодзьдзе ў Расеі ўлады «цалкам памянялі рамкі расейскай грамадзянскай супольнасьці, адрэзаўшы яе ад замежных і міжнародных партнэраў, здушыўшы самастойныя ініцыятывы, крытычнае стаўленьне да ўлады, прымусіўшы замаўчаць СМІ і здушыўшы палітычную апазыцыю».
У справаздачы гаворыцца, што Крэмль узяў пад свой кантроль усе фэдэральныя і рэгіянальныя праваахоўныя органы. Так званыя законы аб «замежных агентах» былі выкарыстаныя ўладай для накладаньня драконаўскіх пакараньняў і штрафаў на асоб і на арганізацыі, якія дзейнічаюць у інтарэсах грамадзянскай супольнасьці і маюць якія-небудзь замежныя кантакты.
Акрамя таго, расейскія ўлады падавілі свабоду выказваньня думак, у тым ліку ліквідаваўшы незалежныя СМІ і крытыку ўраду з дапамогай жорсткіх законаў аб цэнзуры, і «стварылі атмасфэру страху і запалохваньня, якая не адпавядае стандартам АБСЭ, заснаваным на плюралізьме і моцнай і незалежнай грамадзянскай супольнасьці».
У справаздачы таксама ясна ўказваецца, што «рэпрэсіі ўнутры Расеі і вайна за яе межамі зьвязаныя паміж сабой».
«Злучаныя Штаты, нашы саюзьнікі і партнэры будуць і надалей ускладаць на Расею адказнасьць за поўнае невыкананьне ёю сваіх абавязаньняў у рамках АБСЭ і абавязаньняў па міжнародным праве адносна правоў чалавека і асноўных свабодаў свайго народу, а таксама сувэрэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасьці іншых краін», — гаворыцца ў заяве Дзярждэпартамэнту ЗША.
- У верасьні 2020 году 17 краін — чальцоў АБСЭ заявілі аб ініцыяваньні Маскоўскага мэханізму ў АБСЭ для расьсьледаваньня падзей у Беларусі. Бэльгія, Канада, Чэхія, Данія, Фінляндыя, Францыя, Ісьляндыя, Латвія, Літва, Нарвэгія, Нідэрлянды, Польшча, Румынія, Славаччына, Вялікая Брытанія і ЗША ў сумеснай заяве тады падтрымалі ідэю спрыяньня нацыянальнаму дыялёгу ў Беларусі.
- Маскоўскі мэханізм АБСЭ дазваляе правесьці пад эгідай АБСЭ расьсьледаваньне падзей і прадставіць пра гэта справаздачу. Першы раз Маскоўскі мэханізм у дачыненьні да Беларусі быў ініцыяваны ў красавіку 2011 году, пасьля масавых рэпрэсій, якія адбыліся пасьля выбараў 2010 году.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
