Міністэрству замежных справаў Украіны даручана паведаміць беларускаму боку аб ухваленым рашэньні.
Беларусь і Ўкраіна падпісалі міжурадавае пагадненьне аб вытворчай і навукова-тэхнічнай каапэрацыі прадпрыемстваў і арганізацыяў абаронных галін прамысловасьці 25 чэрвеня 2001 году. Яно набыло юрыдычную моц 1 ліпеня 2002 году.
Пагадненьне прадугледжвала ўзаемавыгадную каапэрацыю між суб’ектамі гаспадараньня Беларусі і Ўкраіны ў сфэрах распрацоўкі і вытворчасьці прадукцыі вайскова-тэхнічнага прызначэньня, паслуг такога прызначэньня, а таксама пастаўку матэрыялаў, паўфабрыкатаў, дэталяў, навучальнай і дапаможнай маёмасьці для ўласных патрэбаў, неабходных для вырабу ўзбраеньня і вайсковай тэхнікі.
Пагадненьне падпісвалі на тры гады з аўтаматычным падаўжэньнем дзеяньня. Яно страціць сілу праз шэсьць месяцаў пасьля атрыманьня пісьмовага паведамленьня другога боку аб выхадзе з пагадненьня.
Урад Украіны ўхваліў рашэньне аб дэнансацыі 2 жніўня.
Што набывалі і што прадавалі
Найбольш актыўна Менск і Кіеў пачалі разьвіваць супрацу ў вайскова-прамысловым комплексе з 2014 году, калі Расея анэксавала Крым і пачала баявыя дзеяньні ў Данецкай і Луганскай вобласьці.
Менск прапаноўваў Украіне некалькі супольных праектаў у вытворчасьці вайсковай тэхнікі ў абмен на ракетную. Толькі ў 2014 годзе гэтую тэму тройчы закраналі на перамовах. Тады Беларусь рыхтавалася да выпрабаваньняў рэактыўнай сыстэмы залпавага агню «Палянэз».
Раней Беларусь і Ўкраіна ўжо мелі адпаведны досьвед — у 2011 годзе былі прэзэнтаваныя супрацьтанкавы ракетны комплекс «Скіф-10», распрацаваны кіеўскім канструктарскім бюро «Прамень» і менскай кампаніяй «Пеленг», і аўтаматызаваны зэнітна-ракетны комплекс Т38 «Штылет».
У той жа час вайсковыя экспэрты сьцьвярджалі, што галоўнай мэтай супольных беларуска-ўкраінскіх распрацовак быў экспарт у трэція краіны.
Патэнцыйнай пляцоўкай для супольных праектаў ад 2012 году быў Аршанскі авіярамонтны завод, больш як 50 адсоткаў акцыяў якога выкупіла запароскае аб’яднаньне «Мотор-Січ». Прадпрыемства магло ня толькі рамантаваць баявыя гелікоптэры Мі-24, а і ствараць новыя машыны Мі-8МСБ. Аднак у 2018 годзе Аляксандар Лукашэнка аддаў загад нацыяналізаваць прадпрыемства, бо нібыта ўкраінскія «ўласьнікі адмовіліся ад заводу».
Вядома, што ў 2016 годзе Беларусь у параўнаньні з 2015 годам павялічыла ўдвая пастаўкі ва Ўкраіну наземнага транспарту (частка якога — прадукцыя двайнога прызначэньня), больш як на 60 адсоткаў — электрычных машын, у чатыры разы — чыгуначных лякаматываў, на 20 адсоткаў — аптычнага абсталяваньня.
Згодна з справаздачай Дзяржаўнай службы экспартнага кантролю Ўкраіны пра міжнародную перадачу ўзбраеньняў у 2007–2021 гадах, Беларусь у 2014 годзе купіла ва Ўкраіне чатыры баявыя гелікоптэры Мі-8 і адзін пераносны ракетны комплекс.
У 2015 годзе Беларусь набыла ва Ўкраіне 18 пераносных супрацьтанкавых стрэльбаў і гранатамётаў, а ў 2009-м — 50 баявых самалётаў ВР-3 «Рэйс» і 18 ракет і ракетных пускавых установак Р-27.
У справаздачах адзначалася, што Беларусь была канчатковым спажыўцом гэтага ўзбраеньня.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
