Тэма расейскай ваеннай агрэсіі супраць Украіны была галоўнай ў штогадовым звароце прэзыдэнта ЗША ў Кангрэсе аб становішчы спраў у краіне і сьвеце State of the Union.
Прэзыдэнт ЗША Джо Байдэн выступіў са сваёй першай прамовай «Аб становішчы спраў у краіне». Яна лічыцца галоўнай прамовай года, у якой кіраўнік дзяржавы інфармуе абедзьве палаты Кангрэсу аб сытуацыі ўнутры краіны і на міжнароднай арэне, а таксама выкладае прыярытэты сваёй палітыкі.
Вядучыя палітыкі ЗША стоячы віталі ўкраінцаў у асобе амбасадаркі Ўкраіны ў ЗША Аксаны Маркаравай. Многія кангрэсмэны трымалі ўкраінскія жоўтыя-блакітныя сьцягі.
«Вайна Пуціна стала наўмыснай і нічым не справакаванай. Ён адхіліў намаганьні ў дыпляматыі. Ён думаў, што Захад і NATO не дадуць адказу. І ён думаў, што можа нас падзяліць. Пуцін памыліўся. Мы былі гатовыя», — сказаў Джо Байдэн.
Сярод ганаровых гасьцей была амбасадарка Ўкраіны ў ААН Аксана Маркарава, а многія сэнатары і кангрэсмэны ад абедзьвюх партый выкарыстоўвалі ў сваім адзеньні жоўта-блакітныя колеры ўкраінскага сьцяга. Маркарава была асабістай госьцяй першай лэдзі ЗША Джыл Байдэн, якая абняла яе. Падчас гаворкі, Байдэн зьвярнуўся да Маркаравай — заля прывітала яе, прадстаўніцу Ўкраіны, авацыяй.
Традыцыйна прэзыдэнты выступаюць перад заляй, у якой прысутнічаюць усе чальцы адміністрацыі (за выключэньнем аднаго міністра, які ў мэтах бясьпекі знаходзіцца ўдалечыні ад Вашынгтона — на гэты раз у зале адсутнічала міністарка гандлю Джына Райманда), сэнатары і кангрэсмэны, чальцы Вярхоўнага суду, вайскоўцы, прадстаўнікі дыпляматычнага корпусу і ганаровыя госьці (некаторых зь іх згадваюцца ў прэзыдэнцкай прамове).
Байдэн пачаў прамову з галоўнай палітычнай тэмы: нападу Расеі на Ўкраіну:
«Шэсьць дзён таму Уладзімер Пуцін вырашыўся патрэсьці асновы свабоднага сьвету, думаючы, што прымусіць яго схіліцца пад яго пагрозамі. Але ён сур’ёзна памыліўся».
Байдэн выказаў павагу і захапленьне мужнасьцю ўкраінскага народа, які стаў ахвярай расейскай агрэсіі і падкрэсьліў: «Так, мы, Злучаныя Штаты, разам з украінскім народам».
«На працягу нашай гісторыі мы засвоілі гэты ўрок — калі дыктатары ня плацяць цану за сваю агрэсію, яны выклікаюць яшчэ большы хаос. Яны працягваюць рухацца. А цэны і пагрозы для Амэрыкі і сьвету працягваюць расьці», — сказаў Байдэн, які падкрэсьліў, што Пуцін занядбаў міжнародныя намаганьні ў прадухіленьні вайны.
«Вайна Пуціна стала наўмыснай і не справакаванай. Ён адкінуў намаганьні дыпляматыі. Ён думаў, што Захад і NATO не адрэагуюць. І ён думаў, што зможа падзяліць нас тут, дома. Пуцін памыліўся. Мы былі гатовыя, — сказаў прэзыдэнт ЗША. — Мы супрацьпаставілі праўду расейскай хлусьні. І зараз вольны сьвет заклікае яго да адказу».
Байдэн адзначыў, што Пуцін ізаляваны ў сьвеце, як ніколі раней. Прэзыдэнт пералічыў санкцыі, якія ЗША наклалі на расейскія дзяржаўныя структуры і алігархаў. Байдэн абʼявіў, што ЗША закрываюць сваю паветраную прастору для расейскіх самалётаў.
Пасьля гэтага прэзыдэнт расказаў аб дапамозе Ўкраіне і ўкраінцам «у іх барацьбе за свабоду».
Байдэн яшчэ раз падкрэсьліў, што войскі ЗША ня будуць прымаць удзел у вайне, але гатовы абараняць «кожную цалю» тэрыторыі саюзьнікаў па NATO.
Джо Байдэн таксама абвясьціў, што ЗША і 30 іншых дзяржаў выдзяляюць 60 млн барэляў нафты са сваіх рэзэрваў (ЗША — 30 млн барэляў), каб зьнізіць цэны на энэрганосьбіты, якія вырасьлі праз расейскае ўварваньне.
«У бітве паміж дэмакратыяй і аўтакратыяй дэмакратыі падняліся, каб даць адпор і сьвет зрабіў адназначны выбар на карысьць міру і бясьпекі», — сказаў Байдэн.
Ён адзначыў, што «пуцінская вайна з Украінай аслабіць Расею і ўзмоцніць астатні сьвет».
Напад Расеі на Ўкраіну
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
