Аляксандар Лукашэнка зранку 22 красавіка павіншаваў зь перамогай на прэзыдэнцкіх выбарах ва Ўкраіне кандыдата Ўладзіміра Зяленскага, паведамляе прэс-служба беларускага кіраўніка.
«З задавальненьнем адзначаю, што падмуркам адносінаў паміж нашымі краінамі традыцыйна ёсьць загартаваныя супольнай гісторыяй братнія сувязі беларусаў і ўкраінцаў, — гаворыцца ў віншаваньні. — Пацьвярджаю, што Беларусь заўсёды была і застанецца для Ўкраіны прадказальным партнэрам, надзейным суседам і добрым сябрам».
Лукашэнка таксама пажадаў Зяленскаму «моцнага здароўя і ажыцьцяўленьня ўсіх плянаў», выказаў спадзяваньне, што ягоная дзейнасьць «будзе спрыяць росквіту Ўкраіны, усталяваньню міру і грамадзянскай згоды».
Да выбараў Лукашэнка ня раз казаў, што чакае перамогі дзейнага прэзыдэнта Пятра Парашэнкі. Падчас «Вялікай размовы з прэзыдэнтам» 1 сакавіка ён параўноўваў кампанію Зяленскага са сваёй у 1994 годзе, але прадказваў перамогу Парашэнку.
У інтэрвію турэцкаму інфармацыйнаму агенцтву Anadolu, апублікаваным 8 красавіка, Лукашэнка фактычна заклікаў украінцаў не галасаваць за Зяленскага, калі яны ня ўпэўненыя ў выбары. На наступны дзень ён апраўдваўся: «Узьнялі гвалт, што быццам Парашэнка мне сябар, а Зяленскі — вораг».
Калі сустрэнуцца Лукашэнка і Зяленскі, пакуль невядома. Але ўкраінскі амбасадар у Беларусі казаў Свабодзе, што сустрэчу могуць арганізаваць у любы момант, калі будзе гатовы Зяленскі, а на кастрычнік гэтага году плянуецца другі Форум рэгіёнаў Украіны і Беларусі — на ім маюць прысутнічаць прэзыдэнты абедзьвюх краінаў.
Што трэба ведаць пра прэзыдэнцкія выбары ва Ўкраіне
- Выбары прэзыдэнта Ўкраіны адбыліся ў два туры 31 сакавіка і 21 красавіка 2019 году.
- Па выніках першага туру найбольш галасоў набралі шоўмэн Уладзімір Зяленскі (за яго прагаласавалі 30,24% выбарнікаў) і дзейны кіраўнік краіны Пятро Парашэнка (15,95%). На трэцім месцы па выніках галасаваньня апынулася Юлія Цімашэнка — 13,40%, далей ідуць Юры Бойка (11,67%) і Анатоль Грыцэнка (6,91%).
- У другім туры перамог Зяленскі. Паводле папярэдніх вынікаў, ён набраў звыш 73% галасоў, Парашэнка атрымаў каля 24,5%.
- Прэзыдэнт Украіны выбіраецца на ўсенародных выбарах на пяць гадоў. На гэтую пасаду, як і ў Беларусі, можа прэтэндаваць любы грамадзянін, якому споўнілася 35 гадоў. Заканадаўства абмяжоўвае магчымасьць балятавацца больш чым на два тэрміны.
- Ва Ўкраіне парлямэнцка-прэзыдэнцкая форма праўленьня. Як вынік, прэзыдэнт мае абмежаваныя паўнамоцтвы: ён прызначае кіраўнікоў сілавых структураў (Службы бясьпекі, Міністэрства абароны, генэральнага пракурора), мясцовых дзяржаўных адміністрацый. Склад ураду і прэмʼер-міністра выбірае парлямэнт, але кандыдатуру на разгляд Вярхоўнай Рады ўносіць прэзыдэнт на падставе прапановы ўрадавай кааліцыі, сфармаванай у Вярхоўнай Радзе пасьля парлямэнцкіх выбараў.
- Прэзыдэнт Украіны не адказвае за эканамічную палітыку, але практычна ўсе кандыдаты ў прэзыдэнты ў часе выбарчай кампаніі маніпулююць выбарнікамі, абяцаючы зьніжэньне тарыфаў, цэнаў, а таксама павелічэньне заробкаў і пэнсій. У той жа час кіраўнік дзяржавы мае права накладваць вэта на законы, ухваленыя парлямэнтам, і пастановы ўраду ў выпадку іх неадпаведнасьці Канстытуцыі.
- Прэзыдэнт Украіны вызначае замежную палітыку і, адпаведна, прызначае міністра замежных спраў.
- Адначасова прэзыдэнт Украіны зьяўляецца галоўнакамандуючым Узброеных сілаў і старшынёй Рады нацыянальнай бясьпекі і абароны, склад якой таксама вызначае кіраўнік дзяржавы.
- Сёлетнія выбары былі найбольш канкурэнтнымі за ўсю гісторыю незалежнасьці Ўкраіны — для рэгістрацыі кандыдатам у Цэнтральную выбарчую камісію зьвярнуліся амаль 90 грамадзян, былі зарэгістраваныя 44 кандыдаты. Гэта найбольшая колькасьць прэтэндэнтаў на пасаду прэзыдэнта за ўсе гады незалежнасьці краіны: у 1999 годзе ў выбарах прэзыдэнта Ўкраіны ўдзельнічалі 13 кандыдатаў, у 2004-м — 24, у 2010-м — 18, у 2014-м — 21.
