Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Дзеці за бацькоў, бацькі за дзяцей. Аліневіч, Сіўчык, Шапуцька пра дзяцей апазыцыянэраў за мяжой


Ці можна закідваць апазыцыянэрам і праваабаронцам, што іх дзеці вучацца ці жывуць за мяжой? Калі дзеці адказваюць за бацькоў, а бацькі за дзяцей? Што страчвае і што набывае Беларусь ад мільёнаў беларусаў, якія жывуць за мяжой.

Сёньняшнія ўдзельніцы «Толькі жанчыны» — маці былога палітвязьня Ігара Аліневіча Валянціна Аліневіч, каардынатарка ініцыятывы «За ўратаваньне мэмарыялу Курапаты» праваабаронца Ганна Шапуцька і маці апазыцыйнага палітыка Вячаслава Сіўчыка Галіна Сіўчык.

Валянціна Аліневіч: Нам перадалі, што калі Ігар ня зьедзе, то яго пасадзяць зноў, і на гэты раз ён ня выйдзе з турмы наогул

Ганна Соўсь: Фармальнай нагодай для нашай дыскусіі стаў шырока абмеркаваны артыкул у «Нашай ніве», у якім падлічылі, колькі дзяцей апазыцыянэраў, праваабаронцаў жывуць, вучацца ці працуюць за мяжой. Перад запісам перадачы я зьвярнулася да сяброў на старонцы ў Фэйсбуку «Толькі жанчыны» з просьбай выказваць свае меркаваньні і параіць для нас найбольш важныя пункты ў дыскусіі. Цытаты з гэтага абмеркаваньня я буду прыводзіць пазьней, а найперш я папрашу вас, Ганна і Валянціна, распавесьці пра тое, дзе жывуць і працуюць вашыя дзеці і чаму такі выбар быў зроблены?

Валянціна Аліневіч, маці Ігара Аліневіча
Валянціна Аліневіч, маці Ігара Аліневіча

Валянціна Аліневіч: Дачка мая зьехала яшчэ 12 год таму, яна выйшла замуж. На той момант гэта быў выбар сям’і, каханьня, стабільнасьці. Зьехала ў Швайцарыю. Муж яе адтуль. І яна заўсёды запрашала свайго брата, Ігара, прыяжджаць да яе, бо там магла быць добрая праца па яго спэцыяльнасьці. Але ён заўсёды казаў: «Калі я зьеду з Беларусі, хто ж тут застанецца? Ён быў жорсткім прыхільнікам таго, каб заставацца жыць толькі ў Беларусі. Да тых часоў, пакуль яго не арыштавалі, не пасадзілі ў турму, ён прытрымліваўся такіх поглядаў. І нават у турме не зьбіраўся зьяжджаць па вызваленьні. Але склалася сытуацыя так, што пасьля вызваленьня нам было перададзена празь вельмі салідных людзей, што калі ён не зьедзе, то яго пасадзяць зноў, і на гэты раз ён ня выйдзе з турмы наогул.

Вызваленьне Ігара Аліневіча ў жніўні 2015-га.
Вызваленьне Ігара Аліневіча ў жніўні 2015-га.

Таму дзеля сваёй уласнай бясьпекі ён і паехаў. Ён мяне спытаў: «Мама, як ты на гэта паглядзіш?» Я адказала: «Сынок, хоць на востраў Вогненнай зямлі, але зьяжджай адсюль, каб захаваць сваё жыцьцё і захаваць сваю будучыню».

Ганна Соўсь: Ці маглі б вы сказаць, дзе ён зараз, у якой краіне?

Валянціна Аліневіч: Ён знаходзіцца ў розных краінах Эўропы, сталае месца жыхарства пакуль назваць не магу.

Ганна Шапуцька: Сын — у Польшчы, дачка — у Беларусі

Ганна Соўсь: Ганна, вы — вельмі актыўны чалавек, зьведалі рэпрэсіі неаднаразова. Як склаўся лёс вашых сына і дачкі?

Ганна Шапуцька
Ганна Шапуцька

Ганна Шапуцька: З сынам тыповая сытуацыя для беларусаў, якія зьяжджаюць за мяжу і працуюць там. Мой сын, Аляксандар Шапуцька, жыве і працуе ў Польшчы, у прыгожым утульным горадзе Вроцлаве. Ён — супрацоўнік фінансавай кампаніі. Раней ніхто з нас, у тым ліку ён, ніколі ня думалі, што прыйдзецца яму зьехаць зь Беларусі, але жыцьцё вымусіла. Бо было немагчыма існаваць на тыя 60-100 даляраў, якія ён атрымліваў у выглядзе заробку там, дзе працаваў па разьмеркаваньні. Хлопец скончыў на выдатна 1-ю гімназію Менску, скончыў з чырвоным дыплёмам БДЭУ, добра ведаў ангельскую і польскую мову. Сапраўды на той момант ніякай пэрспэктывы ў яго тут не было.

Ганна Шапуцька з сынам і мужам на Дзень Волі. 2007 год.
Ганна Шапуцька з сынам і мужам на Дзень Волі. 2007 год.

Ганна Соўсь: Вядома, што ваша дачка Тацяна, нягледзячы на праблемы з вучобай, зьвязаныя зь яе палітычнай актыўнасьці, засталася ў Беларусі.

Ганна Шапуцька: Дачка вырашыла застацца, хоць таксама была магчымасьць зьехаць. Гэта быў яе выбар. А Алесь вырашыў скончыць магістратуру... Дарэчы ён сам сабе зарабіў грошы на магістратуру ў Польшчы, езьдзіў у Амэрыку падчас вучобы ў БДЭУ. Ён два гады працаваў паводле разьмеркаваньня і потым вырашыў паехаць у Польшчу вучыцца. Скончыўшы магістратуру, застаўся там працаваць. Працу знайшоў без праблем, заробак нармальны. Зараз у яго сям’я, маленькае дзіця.

Галіна Сіўчык: Вітаўт з 7 месяцаў бачыў ператрусы, у 6 гадоў яго хапалі за шкірку спэцназаўцы

Ганна Соўсь: Спадарыня Галіна, абодва вашыя сыны, Вячаслаў і Кастусь, зьведалі рэпрэсіі, вы вымушаныя былі як маці перажыць кожны арышт, суд, галадоўкі, часовы выезд з краіны. Вашы ўнукі цяпер жывуць у Фінляндыі і Польшчы. Наколькі на рашэньне ўнукаў паўплывала палітычная дзейнасьць вашага сына?

Галіна Сіўчык. 2011 год.
Галіна Сіўчык. 2011 год.

Галіна Сіўчык: Унукі былі вымушаныя зьехаць. Першы ўнук ад першага шлюбу Вячаслава, Васілёк, у 94-м годзе яшчэ шасьцігадовым хлопчыкам быў моцна зьбіты гэбэшнікам. Гэта ўсе ведалі, але нічога мы не змаглі дабіцца, і яго маці зьехала зь Беларусі ў Расею, разьвялася зь Вячаславам. Пасьля заканчэньня пецярбурскага тэхналягічнага інстытуту Васіль прыехаў і спрабаваў уладкавацца ў Беларусі. Працаваў у фармакалёгіі (ён хімік), але пэрспэктыў на працы тут не было. Зараз жа сьвет адчынены, ён проста праз інтэрнэт знайшоў дактарантуру ў Фінляндыі. Пакуль ён там не працуе, вучыцца ў дактарантуры. У дадзены момант ён увогуле па абмене ў Аўстраліі на паўгода. Канешне, гэта ўсё вымушана, бо ў Беларусі няма ніякіх навуковых пэрспэктыў. І гэта нават не зь яго прозьвішчам зьвязана, а ўвогуле. Ён вельмі шукаў сучасныя хімічныя напрамкі тут, і нічога ня змог знайсьці для сябе.

З Вітаўтам больш складана. Ён з 7 месяцаў ужо бачыў ператрусы, у 6 гадоў яго хапалі за шкірку спэцназаўцы. «Наша Ніва» пра гэта не напісала. Але яна заўважыла, што ён паехаў вучыцца. А дзе ён мог вучыцца з такой біяграфіяй, з такім шлейфам, калі Вячаслава ўвесь час перасьледуюць, проста таму што ён ёсьць? Ён проста муляе вочы. І мне вельмі дзіўна, што «Наша Ніва», якая, заўважце, яна ніколі нічога не напіша пра дзейнасьць Вячаслава, але тут з такой радасьцю знайшлі, што дзеці вучацца. Дзякуй богу, што сьвет адкрыты, што ёсьць такая магчымасьць для людзей, якія маюць галовы і здольныя вучыцца.

Валянціна Аліневіч: Ня проста так гэтыя дзеці зьяжджаюць, таму што заўсёды знаходзяць слабыя месцы — маці, каханую, жонку, дзіця — і ціснуць празь іх

Ганна Соўсь: Галіна Навумчык, жонка дэпутата Вярхоўнага Савету 12-га скліканьня Сяргея Навумчыка, які атрымаў палітычны прытулак, напісала ў старонцы «Толькі жанчыны»: «У Беларусі за 23 гады была эміграцыя крывавая, вымушаная. Уцёк ад перасьледу, турмаў на шмат год, фізычнага зьнішчэньня. На маю думку, пра гэта трэба ўзгадваць і памятаць. Ёсьць сем’і Карпенкі, Захаранкі, Красоўскага». Галіна Навумчык лічыць вартым згадаць і пра лёс Даніка Саньнікава, якога спрабавалі аддаць органам апекі, пакуль бацькі Ірына Халіп і Андрэй Саньнікаў былі за кратамі пасьля Плошчы 2010 году. Часта гавораць, што дзеці за бацькоў не адказваюць і наадварот. Але чаму ў Беларусі вельмі часта бывае, што дзецям даводзілася адказваць за палітычную актыўнасьць бацькоў і наадварот, як у вашым выпадку, Валянціна? Ці часта ўлады выкарыстоўваюць дзяцей для ціску? І не бывае так, што ад’езд дзяцей дазваляе палітычна актыўным бацькам рызыкаваць ужо толькі сваёй свабодай і дабрабытам, а не лёсам сваіх дзяцей?

Кніга Ігара Іліневіч "Еду ў Магадан" -- пераможца літаратурнага конкурсу імя Аляхновіча
Кніга Ігара Іліневіч "Еду ў Магадан" -- пераможца літаратурнага конкурсу імя Аляхновіча

Валянціна Аліневіч: Для мяне праблемы выбару не стаяла. Я ўсё гэта ўсьведамляла, і калі вяла барацьбу за вызваленьне свайго сына, і калі разумела, што мяне чакае, калі я выдам яго кнігу «Еду ў Магадан». Ён тады сядзеў яшчэ ў турме. Маці на тое і маці, бо яна зьвязаная са сваімі дзецьмі адной пупавінай. Канечне, гэта гадка і брыдка, калі бацькі вымушаныя таксама губляць працу, свой дабрабыт праз сваіх дзяцей... Калі я чытаю ГУЛАГаўскую літаратуру, я бачу, што ў той час людзі, якія выходзілі з турмы, маглі абараніць дысэртацыі, маглі убудавацца ў навуку, працаваць. У нас проста нейкая татальная зачыстка. Калі дзіця, то і бацькі. Спадарыня Галіна мае рацыю, таму што людзі не разумеюць, настолькі сур’ёзная праца праводзіцца з нашымі блізкімі, як яны намацваюць слабыя месцы. Бо ня проста так Даніка Саньнікава паспрабавалі выкрасьці з дзіцячага садку перад Новым годам. Ня проста так гэтыя дзеці зьяжджаюць, таму што заўсёды знаходзяць слабыя месцы — маці, каханую, жонку, дзіця — і ціснуць ужо празь іх. Таму гэтая іміграцыя ў многім вымушаная. Зноў-такі, бясьпека — гэта галоўная чалавечая патрэба ўсіх. Гэтыя дзеці часта зьяжджаюць, каб у бацькі былі разьвязаныя рукі, каб ён мог працягваць сваю дзейнасьць. Атрымліваецца ўзаемапранікненьне: дзеці за бацькоў, бацькі за дзяцей, і ўсё гэта вельмі сур’ёзна.

Ганна Шапуцька: Калі палітык актыўна дзейнічае, дзеці не павінныя быць закладнікамі

Ганна Соўсь: Мікола Статкевіч неаднаразова казаў, што тое, што ягоныя дочкі цяпер за мяжой, дазваляе яму рызыкаваць толькі сабой, а не імі. Цяпер вельмі часта ў розных камэнтарах гучыць вельмі шмат папрокаў у бок тых, хто жыве, працуе ці вучыцца за мяжой, хай нават часова: маўляў, ня маюць права раіць тым, хто застаўся. Былая палітзьняволеная Эніра Браніцкая у дыскусіі на старонцы «Толькі жанчыны» напісала: «А хто кажа, што навучацца за мяжой гэта дрэнна? З кожным годам гэта становіцца прасьцей, а адукацыя тут усе горш. Акрамя таго разьмеркаваньне. Навошта жыцьцё губляць? Таму гэта абсалютна нармальна атрымліваць дзесьці там адукацыю. І гэта ва ўсім сьвеце нармальны міграцыйны працэс і тэрмін міграцыя не нясе нічога нэгатыўнага». Як бы вы адказалі людзям, хто папракае тых, хто ня ў Беларусі.

Ганна Шапуцька на акцыі пратэсту ў 2009 годзе.
Ганна Шапуцька на акцыі пратэсту ў 2009 годзе.

Ганна Шапуцька: Хачу вярнуцца да папярэдняга пытаньня — палітыкі і іх дзеці. Я ўпэўненая на 100%, што калі палітык актыўна дзейнічае, калі ён рызыкуе сваім жыцьцём, дзеці не павінныя быць закладнікамі ў гэтай гульні. Гэтая гульня не на жыцьцё, а на сьмерць. І дзеці сапраўды ў небясьпецы. Яны павінны быць, добра калі за мяжой, у бясьпечным месцы. І нельга дапускаць, каб адбывалася тое, што было з Данікам, каб дзіцё ў сваім маленечкім узросьце ўжо пазнала такое. І палітыкі павінны загадзя пра гэта падбаць, дзеля таго, каб рукі іх былі сапраўды разьвязаныя. Хоць мы разумеем, што за мяжой — гэта яшчэ не значыць быць у сапраўднай бясьпецы.

Дзеці, якія за мяжой набываюць адукацыю, на прыкладзе свайго сына ведаю, што ён марыць вярнуцца ў Беларусь, марыць быць карысным Беларусі. І калі настане гэты момант, калі сапраўды ў Беларусі пачнуцца нейкія зьмены, рэформы, ён, я ўпэўненая, будзе тут запатрабаваны, будзе тут дапамагаць гэта ўсё рабіць. То бок яго веды і адукацыя будуць вельмі да месца. І я веру, што прыйдзе час і ўсе астатнія таксама з задавальненьнем вернуцца сюды і будуць дапамагаць нашай Беларусі квітнець і станавіцца лепшай. Таму няхай вучацца — хто можа, у каго ёсьць такая магчымасьць, жаданьне, няхай едуць і няхай вучацца. Тым больш гэта моладзь, гэта актыўнае жыцьцё. Моладзь не сядзіць на месцы, яна рухаецца. Мы таксама раней езьдзілі, сьвет пазнавалі — няхай едуць, няхай пазнаюць, няхай атрымаюць вопыт і нясуць яго сюды, у нашу Беларусь.

Галіна Сіўчык: Вы ж ведаеце, як маці, як бабулі рэагуюць на тое, што адбываецца зь іх дзецьмі і ўнукамі

Ганна Соўсь: У працяг вашай думкі. Крысьціна Вітушка напісала ў абмеркаваньні ў «Толькі жанчыны»: «Грузія ў свой час мэтава прыцягнула ў краіну на ключавыя пазыцыі выпускнікоў замежных вну, якія пасьпелі досьвед працы атрымаць. І гэта стала адным з фактараў посьпеху рэформ. Рэпатрыянтам далі пасады і падʼёмныя грошы, аднак і задачы паставілі сурʼёзныя і тэрміновыя». Як вы мяркуеце, ці ўжо Беларусь атрымлівае пэўныя дывідэнды ад тых, хто дасягнуў посьпеху за мяжой, і калі гэты беларускі патэнцыял спрацуе напоўніцу?

Галіна Сіўчык: Я хачу адзначыць, што ўнукі мае — не ў эміграцыі, а на вучобе. Гэта вялікая розьніца. Па-другое, яны не адрываюцца, нават старэйшы, ад Беларусі, іх карані тут. Зараз малодшы працуе на Беларусь. Нельга параўнаць тую адукацыю, якую можа атрымаць і атрымлівае Вітаўт, з тым, што было б тут. Я ўжо не кажу пра небясьпеку, я кажу пра якасьць адукацыі. Бо гэта непараўнальная адкрытая эўрапейская сыстэма, якая вучыць быць свабодным, якая вучыць яго найноўшым дасягненьнем, зь вялікім патэнцыялам. І пэдагогі там з усяго сьвету, на ўсіх мовах у іх лекцыі ідуць. Небясьпека таксама вельмі істотная, асабліва гэта тычыцца мяне. Бо вы ж ведаеце, як маці, як бабулі рэагуюць на тое, што адбываецца зь іх дзецьмі і ўнукамі.

Маці сустракае сына Вячаслава Сіўчыка з турмы на Акрэсьціна 18 траўня 2017.
Маці сустракае сына Вячаслава Сіўчыка з турмы на Акрэсьціна 18 траўня 2017.

Я вельмі цешуся, напрыклад, Франакам Вячоркам, які прынамсі ў добрым унівэрсытэце, у яго добрыя магчымасьці, добрая адукацыя. І я ніколі не паверу, што Франак ня вернецца, што яго розум, яго набыткі не будуць тут рэалізаваныя.

Ганна Соўсь: Я так разумею, што вы і з сынам, і з унукамі праз сучасныя сродкі можаце кожны дзень кантактаваць?

Галіна Сіўчык: Канешне. Не магу легчы спаць, калі з Вітаўтам і з Васільком не паразмаўляю, пакуль не дабраслаўлю, пакуль не спытаю пра ўсё, што яны зрабілі за дзень, што карыснага, што для сябе. Так, кантакт у нас ёсьць. І я арыентуюся, чым яны займаюцца і як яны жывуць.

Валянціна Аліневіч: Галіна Васільеўна ўжо 20 зь лішнім год чакае, і ўсё ніяк не дачакаецца

Ганна Соўсь: Сьвятлана Бэргер у абмеркаваньні ў Фэйсбуку напісала: «Пытаньне, на мой погляд, ня ў тым, зьяжджаць, вяртацца і гэтак далей. Пытаньне ў тым, дзе чалавек зможа больш поўна рэалізаваць свой патэнцыял. Зямля — вельмі маленькі шарык у сусьветнай прасторы. І праз некалькі гадоў і беларусы, спадзяюся, у большасьці сваёй змогуць адчуць сябе часткай вялікага сьвету і выйсьці з цяперашніх завес, у якіх жывуць. 20 гадоў таму мы з дачкой жылі на 15-20 долараў у месяц, я на той час і марыць не магла аб паездках у Эўропу, і мне ў сьне не магло прысьніцца, што дачка зможа выбіраць эўрапейскую краіну, у якой хацела б вучыцца. А зараз праз некалькі гадоў зможа прэтэндаваць на працу ў лепшых аркестрах сьвету. Чым больш беларусы езьдзяць па Зямлі, жывуць і працуюць там, дзе больш падабаецца, тым больш разьвіваецца і сама Беларусь». Сапраўды ў 2017 годзе з сучаснымі тэхнічнымі магчымасьцямі камунікацыі, ці пытаньне зьяжджаць ці вяртацца — застаецца ўсё ж больш актуальным для 20 стагодзьдзя?

2014 год. Валянціна Аліневіч чытае ліст сына з турмы.
2014 год. Валянціна Аліневіч чытае ліст сына з турмы.

Валянціна Аліневіч: Я лічу, што ключавое слова тут — свабода. Вярнуцца тады, калі краіна будзе свабодная. А пакуль, на жаль... Галіна Васільеўна ўжо 20 з лішнім год чакае гэтага, і ўсё ніяк не дачакаецца. А мая дачка, напрыклад, прыяжджае кожны год, і гаворыць, што з кожным годам сытуацыя становіцца ўсё горш і горш, і яна гэта бачыць сваімі вачыма. Таму свабода ў тым, каб застацца жывым, у тым, каб мог чалавек зьняць кватэру, мог пракарміць сваю сям’ю, мог самарэалізавацца. І сапраўды, чаму яны павінны жыць у турме, калі яны могуць жыць на свабодзе ў свабодным сьвеце і рэалізаваць сябе як асобы. Бо колькі ў мінулыя часы беларусаў не маглі знайсьці сябе тут, затое маглі сябе зарэкамэндаваць як вядомыя сусьветныя дзеячы менавіта ў іншых краінах. Таму трэба адважвацца. Я толькі за гэта.

Крыўдна чуць, што нехта бяжыць за нейкім лёгкім жыцьцём.

Справа ня толькі ў нашых дзецях, былых палітвязьнях ці палітычных і апазыцыйных дзеячоў, журналістаў — справа ж ва ўсёй моладзі. Я калі працавала ва ўнівэрсытэце, пыталася: чаму вы паступілі ў наш унівэрсытэт? Ужо апошнія гады ўсе адкрытым тэкстам студэнты гаварылі: для таго, каб атрымаць адукацыю і адусюль зьехаць. Канешне, страшна такія рэчы чуць у сваёй дзяржаве. Але маладыя людзі глядзяць на ўсіх астатніх, у тым ліку на нашых дзяцей, і бачаць усю гэтую сытуацыю. І яны зачастую прымаюць папераджальныя меры. Самыя разумныя зь іх разумеюць, што яны могуць апынуцца ў суцэльна небясьпечнай сытуацыі. І таму, гледзячы на нас, вучацца і шукаюць сабе больш сьветлае жыцьцё. Не кармушку, заўважце. Таму што праблем вельмі шмат. І гэтыя людзі дастаткова годныя, сьветлыя, такія, як мой сын. Многія думаюць, што палітычная эміграцыя — гэта адныя пячэнькі ад Дзярждэпу, калі цалкам бяруць на забесьпячэньне. Гэта не так. Мой сын не атрымлівае нічога, і ён усяго дабіваецца сваімі рукамі, сваёй галавой, для таго, каб зарабіць і працягнуць вартае жыцьцё. Таму крыўдна чуць, што нехта бяжыць за нейкім лёгкім жыцьцём. Лёгкага жыцьця там няма.

Ганна Шапуцька: Ганаруся хлопцамі і дзяўчатамі, якія ў гэтых жудасных умовах змагаюцца з дыктатурай

Ганна Шапуцька. 2007 год. З дачкой і мужам на Дзень Волі.
Ганна Шапуцька. 2007 год. З дачкой і мужам на Дзень Волі.

Ганна Шапуцька: Свабода — паняцьце вельмі шырокае. Я ня думаю, што несвабодныя тыя хлопцы, той жа Зьміцер Дашкевіч і іншыя, маладафронтаўцы, грамадзкія актывісты, у тым ліку мая дачка, якія засталіся тут і працуюць ці змагаюцца. Яны свабодныя. Справа ў іншым. Сын спадарыні Валянціны ўжо перажыў столькі, рэальна была пагроза яго жыцьцю, і яму трэба было рэальна зьехаць з Беларусі — гэта адзін такі выпадак. Зь іншага боку я ніколі ня буду асуджаць і ніколі не буду супраць той моладзі, якая зьяжджае дзеля таго, каб вучыцца, каб атрымліваць веды. Мой сын таксама казаў: «Мама, ты не разумееш, што адзін год у гэтым унівэрсытэце — гэта 5 гадоў вучобы ў БДЭУ». То бок наша адукацыя нічога не каштуе, яна ніякая. Гэта трэба разумець. Людзі рэальна туды едуць вучыцца, атрымліваць якасную адукацыю. Гэта трэба зразумець тым людзям, якія зараз вучаць нашых дзяцей ва ўнівэрсытэтах і школах. Няма ў нас нармальнай адукацыі, такія нашы рэаліі.

Я памятаю выпадкі, калі вывозілі ў лес Насту Палажанку і Зьмітра Дашкевіча, нацягвалі мяшкі на галаву і выкідалі на шашы.

Але маё сэрца тут, і сэрца майго сына таксама тут, і я ганаруся тымі хлопцамі і дзяўчатамі, якія нягледзячы ні на што, у гэтых жудасных умовах змагаюцца з дыктатурай. Ведаючы на сабе, што такое гэтыя рэпрэсіі, яны тым ня менш застаюцца тут. Але я ніколі іх не асуджу, калі яны зьбяруць свае чамаданы і вымушаныя будзеце зьехаць зь Беларусі, таму што я разумею, як цяжка гэта ўсё даецца. Зараз за кратамі Ільля Валавік. Зараз спэцслужбы апускаюцца да ўзроўню ніжэй за плінтус, калі яны пагражалі, што яго цяжарную жонку кінуць за краты, што яна будзе нараджаць там. Я памятаю выпадкі, калі вывозілі ў лес Насту Палажанку і Зьмітра Дашкевіча, нацягвалі мяшкі на галаву і выкідалі на шашы. Наста ў той час была зусім дзяўчынай, зусім маленькай. Гэта рэальная небясьпека для дзяцей і сем’яў палітыкаў, і я лічу, што трэба ўсё ж забясьпечваць бясьпеку сваёй сям’і.

Галіна Сіўчык: Калі ў 96-м Слава быў за кратамі, я ніколі ня думала, што дажывем да такога часу, калі я буду баяцца за жыцьцё і свабоду свайго ўнука, якому тады было 7,5 месяцаў

Ганна Соўсь: Спадарыня Галіна, якая ваша самая вялікая мара? Больш за 23 гады вы жывяце і перажываеце за сваіх дзяцей. Вы, дзякуючы ім, самі далучыліся да пратэстаў...

Галіна Сіўчык падчас адзначэньня ў Менску Дня незалежнасьці ЗША.
Галіна Сіўчык падчас адзначэньня ў Менску Дня незалежнасьці ЗША.

Галіна Сіўчык: Калі ў 96-м Слава быў за кратамі, я ніколі ня думала, што мы дажывем да такога часу, калі я буду баяцца за жыцьцё і свабоду свайго ўнука, якому тады было 7,5 месяцаў. У нас усё горш і горш з кожным годам за гэтыя 23 гады. Але мара мая, каб была ў нас вольная Беларусь, каб мы жылі ў эўрапейскай краіне, каб і адукацыя, і ахова здароўя, і галоўнае, каб у нас законы... У нас нават зараз законы, якія нельга сказаць, што эўрапейскія, не выконваюцца ў адносінах ня толькі да нас, а да ўсяго народу. Пракуратура, адвакатура... У нас няма ніводнага інстытуту, які б абараняў нашыя правы. Але ж мая мара, каб нашы дзеці жылі ў нашым доме. Зараз гэта ня страшна, калі адкрыты сьвет, калі інтэрнэт, калі сувязь з усім сьветам, калі няма жалезнай заслоны, за якой мы вырасьлі. У іх іншае жыцьцё, яны маюць права жыць вольна, маюць права дасягаць сваіх асабістых посьпехаў. Але ж я ўпэўненая, што ўсё гэта будзе на карысьць нашай краіне.

Усе праграмы «Толькі жанчыны» на Soundcloud:

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG