Лінкі ўнівэрсальнага доступу

25 фактаў да 25-годзьдзя на сцэне Зьмітра Вайцюшкевіча


Зьміцер Вайцюшкевіч
Зьміцер Вайцюшкевіч

2 лістапада беларускі сьпявак Зьміцер Вайцюшкевіч адзначыць 25-годзьдзе ўласнай творчасьці на сцэне канцэртнай залі «Менск». Напярэдадні вялікага сольнага канцэрту, першага такога кшталту пасьля шасьці гадоў неафіцыйных забаронаў, Свабода пагутарыла з музыкам ды сабрала 25 фактаў пра ягоную творчасьць і жыцьцё.

  1. Музыка нарадзіўся ў мястэчку Бярозаўка пад Лідай і паходзіць з дынастыі шкляроў.
  2. Дзед па маці Імполь Конан
    Дзед па маці Імполь Конан
    Дзед па маці Імполь Конан пачынаў вайну ў складзе Войска Польскага, а потым быў у савецкіх партызанах, атрымаў мэдаль «За адвагу». Просты селянін. Казалі, што быў вельмі дужы. Але памёр ад ранаў неўзабаве пасьля вайны.
  3. Маці сьпевака гандлявала прадуктамі на адзіным у Бярозаўцы пункце з разьліўным півам і марозівам. Дзякуючы гэтаму Зьміцер еў марозіва колькі хацеў. Бацька працаваў на шклозаводзе «Нёман» шкляром, пры гэтым быў вядомым самадзейным артыстам. Ён сьпяваў, граў на гітары і ў аркестры на тубе. Калі Зьмітру было 3,5 года, бацьку насьмерць зьбіў матацыкліст.
    Зьміцер Вайцюшкевіч з маці
    Зьміцер Вайцюшкевіч з маці

  4. У дзяцінстве добра вучыўся, але быў гарэзьлівы. Разам зь сябрам у другой клясе выпадкова спаліў драўляныя суседзкія пабудовы. Але абодва гадаваліся без бацькаў, таму моцна караць іх ня сталі. Замест спаленых пабудоў шклозавод «Нёман» пабудаваў цагляныя, і ўжо людзі зь іншых двароў жартам прасілі падпаліць паветкі ім. У школе за гэты выпадак настаўніца называла яго «падпальшчыкам».
  5. Музычны шлях Вайцюшкевіча пачаўся з паступленьня ў 1986 годзе ў Лідзкае музычнае вучылішча на спэцыяльнасьць «клярнэт».
    Зьміцер (зьлева) ў юнацкія гады
    Зьміцер (зьлева) ў юнацкія гады
    Вышэйшую музычную адукацыю ён атрымаў у Інстытуце культуры (1991-1995), хоць дагэтуль беспасьпяхова спрабаваў паступіць у кансэрваторыі ў Ленінградзе і Менску.
  6. На апошніх курсах ва ўнівэрсытэце спрабаваў наладзіць уласны бізнэс, зьвязаны са шклом. Ролю адыграла ня толькі дынастычнасьць, але і тое, што маці атрымлівала свой заробак на заводзе хрусталём. Скончылася ўсё пасьля затрыманьня супрацоўнікамі АБЭП.
  7. Першы сцэнічны музычны досьвед атрымаў падчас удзелу ў конкурсе нацыянальнай песьні і паэзіі (правобраз маладэчанскага фэстывалю маладых выканаўцаў) у складзе трыё са сваімі старымі сябрамі зь Ліды.
  8. Першы запіс як вакаліст зрабіў у 1992 годзе — на звычайны магнітафон падчас рэпэтыцый «Палаца».

    Зьміцер Вайцюшкевіч (у цэнтры) у «Палацы»
    Зьміцер Вайцюшкевіч (у цэнтры) у «Палацы»
  9. Сваю ўласную песьню («Зоя») Вайцюшкевіч упершыню выканаў у 1997 годзе, дагэтуль былі толькі перапевы.
  10. Першы музычны гурт сьпевака — «Палац». Зьміцер выступаў у ім у з 1992-га па 1997 год. На той момант гэта быў ці ня самы вядомы беларускі фольк-гурт пасьля «Песьняроў» Мулявіна.

    Канцэрт «Палацу»
    Канцэрт «Палацу»
  11. У 1997 годзе сьпявак пачаў выступаць у сайд-праекце пад назвай KRIWI, дзе працягваў выконваць беларускі фольк, але ў больш сучаснай манэры. Гурт з посьпехам выступаў ня толькі ў Беларусі, але і ў Эўропе.

    Вайцюшкевіч у гурце KRIWI
    Вайцюшкевіч у гурце KRIWI
  12. Музыка некалькі гадоў быў у шлюбе з вакалісткай KRIWI Веранікай Кругловай.
  13. У «Палацы» Вайцюшкевіч меў мянушку Фёдар Іванавіч (дзякуючы герою вядомага савецкага фільму «Белае сонца пустыні»), але ў KRIWI псэўданім прыйшлося замяніць, бо іншаземцам было цяжка яго вымаўляць. Так і атрымаўся Тодар.

    Вайцюшкевіч (у цэнтры) з удзельнікамі гурту «Палац»
    Вайцюшкевіч (у цэнтры) з удзельнікамі гурту «Палац»
  14. KRIWI Зьмітру давялося пакінуць праз завялікую колькасьць канцэртаў і сямейны разлад. Так у 2000 годзе музыка пачаў сольную кар’еру.
  15. Выступаючы сола, Вайцюшкевіч адразу зьмяніў курс — з фальклёру на «паэзію сьпяваную» і цыклі.

    Зьміцер Вайцюшкевіч падчас цырымоніі ўручэньня прэміяў Партыі БНФ, Менск, 15 красавіка 2008 год
    Зьміцер Вайцюшкевіч падчас цырымоніі ўручэньня прэміяў Партыі БНФ, Менск, 15 красавіка 2008 год
  16. Назва калектыву для сольнага праекту прыдумалася хутка — WZ Orchestra, што значыць «Зьмітра Вайцюшкевіча аркестар». Аднак пазьней адзін з польскіх сяброў музыкі падказаў, што WZ — гэта яшчэ і назва шашы Усход — Захад, што дадавала сымбалізму.

    Аўтограф-сэсія Зьмітра Вайцюшкевіча ў галерэі TUT.by 8 лютага 2015 году пасьля забароны канцэрту
    Аўтограф-сэсія Зьмітра Вайцюшкевіча ў галерэі TUT.by 8 лютага 2015 году пасьля забароны канцэрту
  17. Адна зь першых ідэяў для музычных цыклаў сольнай кар’еры была пра мэблю. Але ў паэта Дранько-Майсюка, да якога зьвярнуўся бард, цыкль быў толькі пра зьвяроў. Менавіта так з’явіўся альбом «Цацачная крама».
  18. Быў знаёмы і папрацаваў з выдатнымі паэтамі Беларусі — Барадуліным, Бураўкіным, Някляевым.

    Зьміцер Вайцюшкевіч і Ўладзімер Някляеў
    Зьміцер Вайцюшкевіч і Ўладзімер Някляеў
  19. Супраца з Рыгорам Барадуліным была вельмі пасьпяховай, але на той момант Зьміцер ня зусім разумеў глыбокі сэнс, які паэт укладваў у тэксты. Затое цяпер некаторыя аўтары, з тэкстамі якіх працуе музыка, дакладна ня ведаюць, што бард мае пляны на іх творчасьць.
  20. Адным з найлепшых і дагэтуль актуальных сваіх твораў Вайцюшкевіч лічыць удзел у супольных праектах — «Народным альбоме» і «Я нарадзіўся тут».
    Удзельнікі праекту «Народны альбом»
    Удзельнікі праекту «Народны альбом»
  21. На думку барда, сярод новага пакаленьня беларускіх музыкаў няма выкліку і сапраўднай беларушчыны.
  22. Сярод сучасных гуртоў Вайцюшкевіч схадзіў бы на канцэрты Navi, TonqiХод, Валерыі Валадзько («Гаротніца») і Андруся Такіданга.

    Зьміцер Вайцюшкевіч на канцэрце ў Магілёве, 11 лютага 2015 году
    Зьміцер Вайцюшкевіч на канцэрце ў Магілёве, 11 лютага 2015 году
  23. Канцэрт 2 лістапада — першы за 6 гадоў выступ Зьмітра Вайцюшкевіча на адной з галоўных пляцовак Менска пасьля неафіцыйнай забароны.
  24. Падчас «жыцьця пад забаронай» набыў уласную сядзібу, адрамантаваў яе і пачаў займацца агратурызмам. Мае свой маёнтак, лазьню і невялікі прыбытак. «Там я будую свае мары. Я раб Нёмана і радзімы», — гаворыць бард.

    Зьміцер Вайцюшкевіч дае інтэрвію Свабодзе, кастрычнік 2017 году
    Зьміцер Вайцюшкевіч дае інтэрвію Свабодзе, кастрычнік 2017 году
  25. Сьпявак выпусьціў за кар’еру 17 альбомаў і напісаў амаль паўтысячы песьняў.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG