Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Рэвалюцыйная эвалюцыя Міхалка: 22 песьні, якія варта пераслухаць


Каляж Свабоды: "Сяргей Міхалок: зьлева — на вокладцы альбому гурту "Ляпис Трубецкой" "Мужчины не плачут" (2006), справа — на вокладцы альбому Brutto "Родны край" (2015)
Каляж Свабоды: "Сяргей Міхалок: зьлева — на вокладцы альбому гурту "Ляпис Трубецкой" "Мужчины не плачут" (2006), справа — на вокладцы альбому Brutto "Родны край" (2015)

«Быў алкаш і тарчок, стаў баксёр і качок» — «Скажите, дети, как его зовут?»

Сяргей Міхалок сьвяткуе дзень народзінаў 19 студзеня. За свае 44 гады ён стаў адным з галоўных рок-герояў Беларусі і перажыў радыкальныя зьмены, як зьнешнія, так і глыбокія ўнутраныя.

[асьцярожна, у некаторых кліпах ненарматыўная лексіка!]

Нарадзіўся Сяргей Міхалок у нямецкім Дрэздэне, пасьля жыў у Сыбіры, скончыў школу ў расейскім Нарыльску, толькі ў канцы 1980-х яго сям’я вярнулася ў Менск. У 1989 годзе ён заснаваў гурт «Ляпіс Трубяцкі».

Адзін зь першых відэазапісаў яго творчасьці — «Ты кинула» на дзяржаўнай тэлевізіі ў вельмі «олдскульнай» атмасфэры. З пазьнейшай альбомнай вэрсіяй цяжка параўнаць. Тады, на самым пачатку творчага шляху, Міхалок меў праблемы з наркотыкамі. Распавядаў, што першы выступ гурту на ТБ глядзеў у псыхушцы, куды трапіў пасьля перадазіроўкі.

Слава да «Ляпісаў» прыйшла ў 1994 годзе. Тады гурт яшчэ ня меў запісаў, але актыўна гастраляваў па краіне, выступаў з расейскімі зоркамі першай велічыні. Першым «вялікім» запісам гурту стала лайв-касэта «Любови капец!», што выйшла ў 1995 годзе, першым альбомам — «Ранетое сердце» 1996 году.

У 1995 годзе гурт пачаў выконваць адзін гіт, які потым сьпяваў нячаста. Яны перапелі песьню з фільму «Прыгоды Бураціна», замяніўшы Бураціна на Лукашэнку. Выйшла пазытыўна, але небясьпечна ў тагачаснай (дый сёньняшняй) Беларусі.

Яшчэ адзін гіт 90-х у выкананьні Міхалка — дварова-лірычная «В платье белом». Посьпех песень з «Ты кинула» не змаглі перабіць два наступныя, хоць, магчыма, і ня горшыя альбомы — «Красота» і «Тяжкий».

У 2000 годзе супольна з мастаком Аляксеем Хацкевічам Міхалок стварыў «калдырскі» праект «Саша і Сірожа». Цяжка сказаць, ці сталі гітамі песьні праекту, але вобразы ўдзельнікаў гурту немагчыма «разбачыць».

Наступны шэраг «народных гітоў» Міхалок зь «Ляпісамі» запісаў у 2001 годзе для альбома «Юность». Тут Міхалок ужо цалкам расквеціўся ў сваім вобразе «сельскага рамантыка пад кайфам». Як у лірычнай «Юности»...

...так і ў «мажорскай» «Сочи».

У наступным альбоме, «Золотые яйцы», Міхалок толькі падтрымаў «калдырскі» вобраз з «Сашы і Сірожы», спалучыўшы яго зь сельскім рамантыкам зь Ляпісаў. Хуліганская рапсодыя!

У той жа час, ад 2003 году, Міхалок браў удзел у яшчэ адным знакавым, але ўжо беларускамоўным праекце — «Крамбамбуля» Лявона Вольскага. Разам яны стварылі такія гіты, як «Турысты»...

...і «Госьці», цытаты зь якіх сталі ў Беларусі крылатымі выразамі.

Наступны альбом, «Мужчины не плачут», дык наагул месцамі атрымаўся амаль у жанры «блатняка». Але адчувалася, што Міхалок пачаў стамляцца ад такога ладу жыцьця і такога вобразу. Апошнім намёкам перад вялікімі пераменамі быў кліп на ранейшую песьню «Харэ» — у ім алкатрэш савецкага вясельля ўзьведзены ў абсалют. Пасьля такога...

Пасьля амаль двух дзесяцігдзьдзяў трэшу тон гурту раптам мяняецца на гратэскна-іранічны, а як па мерках «Ляпісаў», дык надзвычай сур’ёзны. «Капитал» — ужо не «пацанская», а вельмі дарослая, хоць і зьедліва-вясёлая песьня. І песьня вельмі рокавая.

Слухачы тады лічылі «Капитал» рэвалюцыйным альбомам, хоць у ім і чуліся ноткі «старых укураных Ляпісаў». У наступных жа ад былых «пацанскіх» песень не засталося і сьледу. У «Манифесте» Міхалок пераходзіць ад абстрактнай палітыкі да больш канкрэтнай, як у беларускамоўнай «Belarus Freedom» — «Пагоня побач, будзем жыць!».

Ня менш напорысты быў і наступны альбом, «Культпросвет». І сапраўдным пікам папулярнасьці «Ляпісаў» стаў альбом «Весёлые картинки», што йшоў за ім. Там быў і рок-рэгі кавэр на «Африку» калінінградзкага «Комитета охраны тепла»...

...і надзвычай спакойная і пацыфістычная «Я верю»...

...і моладзевы беларускі гімн «Грай» з тэкстам не слабейшым, чым у каторага з клясыкаў беларускай паэзіі. Хоць на «Грай» гурт ня зьняў кліп, але фанаты намантавалі мноства самаробных кліпаў — дзе зь беларускай Плошчы, дзе з украінскага Майдану.

Потым «Ляпісы» зьвярнуліся і да сапраўднай клясыкі беларускай паэзіі — купалаўскай «Ня быць скотам». У 2011-м Міхалок у вышыванцы глядзеўся ўжо досыць натуральна, хоць яшчэ за пяць год да таго вышыванка на ім магла б абразіць пачуцьці «канапных вернікаў».

Тады, у 2011-м, Міхалок ужо рэзка выказваўся супраць Лукашэнкі і супраць разгону Плошчы. Яго выказваньні захацела праверыць на «антыўладнасьць» беларуская пракуратура, Міхалок адмовіўся ад запрашэньня ў «органы» і зьехаў з краіны. Свае мэтамарфозы Міхалок выразна акрэсьліў у песьні «Железный»: «Я должен был умереть ещё двадцать лет назад, так х... [навошта] мне бояться за свой железный зад?»

Пазьней «Ляпісы» сабралі ўсе свае беларускамоўныя песьні ў альбоме «Грай» — у тым ліку не забылі і даўні гіт «Рамонкі», адну зь нешматлікіх беларускамоўных песень раньніх «Ляпісаў». У той час яны былі пад фактычнай забаронай у Беларусі, але сталі сапраўднымі рок-героямі краіны.

Лебядзінай для «Ляпісаў» стала песьня «Воины света», якую, нягледзячы на сюррэалістычна-эратычны кліп, вельмі сур’ёзна ўспрынялі ўкраінцы, для якіх яна стала гімнам «Рэвалюцыі годнасьці». Неафіцыйная «эўрамайданаўская» вэрсія кліпа мае ў 16 раз больш праглядаў, чым афіцыйная эратычная — 10 мільёнаў! Песьня засталася зь Міхалком і пасьля распаду «Ляпісаў» — але ў больш цяжкой вэрсіі Brutto.

Распад «Ляпісаў» адбыўся ў 2014 годзе. Нечакана гурт заявіў, што разыходзіцца, і на месцы аднаго «Ляпіса» ўтварыліся два: Brutto зь Міхалком і Trubetskoy з другім вакалістам «Ляпісаў» — Паўлам Булатнікавым. Прычынай распаду стала ідэалягічная нязгода, але спачатку гурты мірна суіснавалі, стаўшы (з ініцыятывы Міхалка) публічна дзяліць спадчыну «Ляпісаў». У выніку сёньня Trubetskoy выступае з уласным рэпэртуарам і дазволены ў Беларусі, а Brutto — забароненыя, жывуць у Кіеве і то прыгадваюць старыя песьні, то пішуць новыя гіты. Такія, як беларускамоўны «Родны край»...

... ці расейскамоўны гімн чалавечай годнасьці «Человек».

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG