Удзельнікі: журналіст газэты «Белорусы и рынок» Паўлюк Быкоўскі і кіраўнік аналітычных праектаў кампаніі БелаПАН Аляксандар Класкоўскі.
Агульная ацэнка выступу
Валер Карбалевіч: «Адметнасьць сёлетняга пасланьня палягае ў тым, што, па-першае, 2010 год — апошні год пяцігодкі. І можна было чакаць, што Лукашэнка будзе падводзіць вынікі, рабіць пэўную справаздачу. Па-другое, гэта апошняе пасланьне перад прэзыдэнцкімі выбарамі. Ці адчувалася гэта?»
Паўлюк Быкоўскі: «Сёлетняе пасланьне апынулася на гадзіну даўжэй за мінулагодняе. Упершыню за шмат гадоў па тэлевізіі паказалі адказы Лукашэнкі на пытаньні дэпутатаў. Менавіта ў гэтай частцы ён зрабіў амаль сэнсацыйную заяву пра тое, што экс-прэзыдэнт Кыргызстана Бакіеў з сям’ёй знаходзіцца ў Беларусі.
У пасланьні шмат абяцаньняў, якія неканкрэтныя. Зьвярнула на сябе ўвагу абяцаньне выдаць дырэктыву № 4 пра лібэралізацыі эканомікі. Хоць веры ў тое, што ў Беларусі адбудзецца эканамічная лібэралізацыя, няма».
Аляксандар Класкоўскі: «Пасланьне фармальна можна разьбіць на дзьве часткі. Ёсьць напісаны кананічны тэкст, і ёсьць імправізацыі, лірычныя адступленьні. Дык гэтыя адступленьні больш эмацыйныя, шчырыя і часта разьбіваюць у пух тэзы, выказаныя ў першай частцы.
У першай частцы адзначаецца, што беларуская мадэль вытрымала выпрабаваньне крызысам, Беларусь — адзіная краіна цывілізавана сьвету, якая не да каго не далучылася і мы не перад кім не згінаемся. А потым адступленьне ад тэксту і высьвятляецца, што мы на каленях стаялі перад пэўнымі міжнароднымі арганізацыямі (МВФ), каб выканаць абавязкі перад народам.
З аднаго боку, Лукашэнка кажа, што ўжо не тыя часы, калі мы прасілі ў Чэхіі 30 млн. даляраў. Сапраўды, цяпер бярэм 3,5 млрд. даляраў у МВФ. Калі казаць пра эканоміку, то прагучала знаёмая філязофія аўтарытарнай мадэрнізацыі. Увогуле дамінаваў вытворчы складнік.
Ідэалягічны блёк зусім замшэлы. Гэта выявілася ў падыходзе да літаратуры, кіно. З такімі вульгарнымі патрабаваньнямі шэдэўраў ня будзе. А ў палітыцы зьменаў ня будзе. Улады гатовыя да жорсткага адказу, калі апазыцыя паспрабуе падчас выбараў зладзіць забурэньні. У вонкавай палітыцы будзе працягвацца курс змушанай шматвэктарнасьці і балянсаваньня».
Задачы ў эканамічнай сфэры
Карбалевіч: «Найбольш увагі Лукашэнка ўдзяліў эканоміцы. Задачы, якія пастаўлены, выглядаюць сымпатычна: інавацыйная эканоміка, новыя тэхналёгіі, лібэралізацыя, замежныя інвэстыцыі. Але выканаць гэтыя задачы прапануецца старымі адміністрацыйнымі мэтадамі. Колькі разоў Лукашэнка дае загад спрасьціць падатковую сыстэму, а вынікаў няма».
Быкоўскі: «Абяцаньні Лукашэнкі былі неканкрэтнымі. Хіба што абяцаньне ня ўносіць ў нарматыўныя акты зьменаў цягам году. Але чаму на бізнэс ціснулі раней? Вось Лукашэнка абурыўся павышэньнем арэнднай платы. Але гэта ж робіць кіраўніцтва справамі прэзыдэнта».
Класкоўскі: «Лукашэнка прапанаваў мадэль дырэктыўнай лібэралізацыі. На гэтую тэму будзе прынятая дырэктыва.
Ідзе нагрувашчваньне адміністрацыйных рашэньняў. Няма сыстэмнага асэнсаваньня, чаму ўлада наступае на тыя ж граблі.
Зноў жа, чаму чыноўнікі доўга марынуюць праекты замежнікаў. І тут жа прэзыдэнт кажа, што прыйдзе да вас дзяржкантроль, здыме штаны і выкіне на вуліцу. А гэта не спрыяе разьняволеньню ініцыятывы, чыноўнікі лічаць, што лепш перастрахавацца. Але гэтыя адміністрацыйныя путы на нагах разрэзаць улада не рашаецца».
Дачыненьні з Расеяй
Карбалевіч: «Здаецца, у ніводным ранейшым пасланьні не было такой крытыкі Расеі. Лукашэнка кажа, што нават нашы ворагі — МВФ — дапамаглі, а РФ — не. То бок, цяпер Масква — галоўны вораг? Прычым справа не ў эканоміцы, а ў сьвядомай палітыцы кіраўніцтва Расеі, якое сваімі дзеяньнямі паставіла ня мяжу выжываньне беларускую дзяржаўнасьць. Прычым, заява Лукашэнкі, што „каляровай рэвалюцыі“ ў Беларусі ня будзе зроблена у кантэксьце дачыненьняў з Расеяй».
Быкоўскі: «Было аб’яўлена, што хутка адбудзецца сустрэча прэзыдэнтаў Беларусі і Расеі. Выглядае, што мы знаходзімся напярэдадні нейкай новай вайны з нашым галоўным саюзьнікам.
Лукашэнка ўсе падзеі тлумачыць проста. Ён лічыць, што Расея зрабіла рэвалюцыя ў Кыргызстане. Таму РФ — небясьпечны сусед, які можа ўмяшацца у справы Беларусі, падтрымаць апазыцыю і незалежныя мэдыі».
Класкоўскі: «Прагучалі звыклыя крыўды на Расею, што яна ўзяла курс на прагматызацыю. Хоць мы адзін народ, разам ваявалі падчас апошняй вайны.
Але зьявіліся і новыя элемэнты шантажу. Вось РФ узяла абавязкі перад ЗША вывесьце з Беларусі ўран, а мы будзем таргавацца. Расея водзіць нас за нос з АЭС, а мы зьвернемся да Кітая. Гэтая гульня рызыкоўная. Але ёсьць разьлік, што імкненьне Расеі рэалізаваць важныя для яе праекты, кшталту Мытнага зьвязу, прымусяць яе да саступкаў. Таму, думаю, у перадвыбарчы пэрыяд біцьця посуду ня будзе»